«Γιατί να μην υπάρχει ανοιχτή η τελική επιλογή, η μεγαλύτερη, η αποχώρησή μας; Όπως και όποτε εμείς το επιλέξουμε. Με αξιοπρέπεια, με το κεφάλι μας ψηλά, όταν εμείς αποφασίσουμε πως έκλεισε ο κύκλος. Δεν με επιλέγει ο θάνατος – τον επιλέγω εγώ! Μόνο αυτή η ευκολία έλειπε από την εποχή μας, η έξοδος κινδύνου προς την ελευθερία ή όπως σας είπα πριν, η μυστική πύλη του θανάτου. Αυτή την ευκολία παρέχει η Λέσχη της Αυτοκτονίας σύντροφοι»
(Απόσπασμα από το έργο)
Ο Robert Louis Stevenson (Σκωτία 1850 – 1894) γράφει στα 1882 το σπονδυλωτό μυθιστόρημα «Νέες Χίλιες και Μία Νύχτες» («New Arabian Nights») όπου περιέχονται «Η Λέσχη της Αυτοκτονίας» («The Suicide Club») και «Ο Δυναμιτιστής». Η παράσταση που σκηνοθέτησε η Κατερίνα Ευαγγελάτου στην αίθουσα «Είσοδος Κινδύνου» του «Αμφιθεάτρου» στηρίχθηκε στο πρώτο κεφάλαιο της «Λέσχης της Αυτοκτονίας» που έχει τίτλο «Ιστορία του νεαρού με τα ταρτάκια» («Story of the young man with the cream tarts»).
Ο Πρίγκηπας Φλόριζελ της Βοημίας με τον υπασπιστή του, Συνταγματάρχη Τζέραλντιν συναντούν ένα βράδυ σ’ ένα μπαρ του Λονδίνου κάποιο μυστηριώδη νεαρό ο οποίος τους εισάγει σε μια λέσχη ανδρών που αναζητούν ν’ απαλλαγούν από τη νοσηρή και αγωνιώδη ανία της ζωής τους. Τα μέλη πληρώνουν συνδρομή ενώ δεσμεύονται με όρκους και απαράβατους κανόνες. Ο πρόεδρος της λέσχης τους κάνει συμμέτοχους σε μια βιομηχανία εγκλήματος ενώ το διεστραμμένο παιχνίδι της τράπουλας υποδεικνύει κάθε φορά τον ιερουργό της νύχτας (άσσος σπαθί) και τον «τυχερό της βραδιάς» που θα βρει λυτρωμό (άσσος πίκα). Οι φόνοι παρουσιάζονται σαν ατυχήματα σ’ αυτό το σκοτεινό ναό της μέθης όπου η αυτοκτονία ως πράξη είναι το βάπτισμα.
Το τελικό κείμενο της παράστασης, ένα άρτιο θεατρικό έργο, προέκυψε κατά τη διάρκεια των προβών από τη σκηνοθέτιδα και τους ηθοποιούς, προϊόν κοινής έρευνας και συνεργασίας. Η διασκευή ακολουθεί σε μεγάλο βαθμό τον αφηγηματικό ιστό της ιστορίας μένοντας αρκετά πιστή σε πρόσωπα και καταστάσεις. Η δραματοποίηση προσεγγίζει το μυθιστορηματικό λόγο εικονοποιώντας τα καίρια σημεία στα οποία ο συγγραφέας διοχετεύει το δεσπόζον χαρακτηριστικό προκειμένου να διατηρηθεί ανέπαφη η σημασιολογία των πράξεων και των επιλογών των ηρώων. Ωστόσο, το πεδίο διευρύνεται και αποσπάται από χωροχρονικά πλαίσια για ν’ απλωθεί στη διαχρονία συνομιλώντας παράλληλα με το σημερινό θεατή. Έτσι, στίχοι του Κώστα Καρυωτάκη και του Σαιξπηρικού Άμλετ ενσωματώνονται αβίαστα στα διαλογικά μέρη μαζί με αναφορές στην αυτοκτονική συμπεριφορά σε ύφος που ακολουθεί τις αρχές του «επινοητικού θεάτρου».
Ένα πείραμα – παιχνίδι. Η παράσταση ξεκινάει από το φουαγιέ όπου δυο ηθοποιοί ανακαλύπτουν σ’ ένα ξεχασμένο σεντούκι ένα παλιό βιβλίο, τη «Λέσχη Αυτοκτονίας» του Στήβενσον. Καθώς το ξεφυλλίζουν και διαβάζουν τις πρώτες αράδες μπαίνουν στον πειρασμό να δώσουν «σάρκα και οστά» στους ήρωες του που σχεδόν έχουν αρχίσει να ξεκολλούν από το χαρτί. Αφού φορέσουν τα κοστούμια καλούν τους θεατές να τους ακολουθήσουν στον επάνω χώρο όπου οι καθρέφτες, οι χαμηλοί φωτισμοί και ο καπνός διαμορφώνουν τη σκοτεινή ατμόσφαιρα της Λέσχης. Ο σκηνικός χώρος που επιμελήθηκε ο Κωνσταντίνος Ζαμάνης καθίσταται χώρος τελετουργίας και τα κοστούμια του εξυπηρετούν την επιμέρους χαρακτηρολογία των θεατρικών προσώπων. Οι εξαιρετικοί φωτισμοί της Μελίνας Μάσχα κατασκευάζουν μια σημασιολογία του περιβάλλοντος δημιουργώντας αναλογική κάθε φορά ατμόσφαιρα και ένα σασπένς που ενισχύεται από τη μουσική υπόκρουση του Σταύρου Γασπαράτου.
Η παράσταση φωτίζει πτυχές ενός σύγχρονου σκεπτικισμού χωρίς να οδηγεί στην απελπισία. Αντίθετα, σκηνές κωμικής ανθολογίας με ευφυές και εμπαικτικό χιούμορ δρουν ευεργετικά καθώς συμπλέουν με τον κυνικό λόγο του Στήβενσον. Οι ερμηνείες ακολουθούν αυτό το πνεύμα και ισορροπούν επιδέξια ανάμεσα στους δυο τόνους. Ο Νικόλας Παπαγιάννης (Πρίγκηπας Φλόριζελ) και ο Στάθης Μαντζώρος (Συνταγματάρχης Τζέραλντιν) δημιουργούν ένα ενδιαφέρον υποκριτικό δίδυμο και υπογραμμίζουν με την κίνηση και το δουλεμένο λόγο τις εναλλαγές της εσωτερικής διαλεκτικής των δύο χαρακτήρων. Ο Λευτέρης Πολυχρόνης (Νεαρός με ταρτάκια) νοηματοδοτεί σωματικά τον ήρωα δημιουργώντας ένα εκρηκτικό ολοκλήρωμα αφήνοντας τον θεατή ν’ αμφιταλαντευθεί επί του ερωτήματος, αν ο μυστηριώδης νεαρός είναι θύτης ή θύμα. Ο Τάσος Δαρδαγάνης (Μάλθους) και ο Φώτης Μπάτζας (Λάρς) υιοθετούν μια εκφορά λόγου και κινήσεων δια των οποίων υπηρετείται η αρμονική μετάβαση από το πρόσωπο στο προσωπείο και από τη μια κατάσταση στην άλλη. Ο πρόεδρος της Λέσχης δεν εμφανίζεται, ακούμε μόνο τη φωνή του. Η ηχογραφημένη φωνή του Σπύρου Ευαγγελάτου δημιουργεί ξεχωριστή δομή στο παιχνίδι της σκηνικής δράσης.
Στο πρόγραμμα της παράστασης ο αναγνώστης θα διαβάσει πληροφορίες για το συγγραφέα, ενδιαφέρουσες μελέτες, άρθρα και στατιστικές για την αυτοκτονία καθώς και ποιήματα του Κώστα Καρυωτάκη. Για πρώτη φορά στα ενενήντα τεύχη της θεατρικής βιβλιοθήκης του Αμφιθεάτρου δε δημοσιεύεται το κείμενο.
Στο σύνολο της, μια συναρπαστική θεατρική εμπειρία.
Η ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ
«Η Λέσχη της Αυτοκτονίας»
Παράσταση βασισμένη στο ομότιτλο διήγημα του Ρόμπερτ Λούις Στήβενσον
Σκηνοθεσία : Κατερίνα Ευαγγελάτου
Σκηνικά – κοστούμια : Κωνσταντίνος Ζαμάνης
Μουσική : Σταύρος Γασπαράτος
Φωτισμοί : Μελίνα Μάσχα
Τους ρόλους ερμηνεύουν : Νικόλας Παπαγιάννης, Στάθης Μαντζώρος, Λευτέρης Πολυχρόνης, Τάσος Δαρδαγάνης και Φώτης Μπάτζας.
ΑΜΦΙΘΕΑΤΡΟ
Αδριανού 111, Πλάκα, τηλ. 210 32 33 644
Τρίτη – Τετάρτη – Πέμπτη – Παρασκευή – Κυριακή 21.30
(Απόσπασμα από το έργο)
Ο Robert Louis Stevenson (Σκωτία 1850 – 1894) γράφει στα 1882 το σπονδυλωτό μυθιστόρημα «Νέες Χίλιες και Μία Νύχτες» («New Arabian Nights») όπου περιέχονται «Η Λέσχη της Αυτοκτονίας» («The Suicide Club») και «Ο Δυναμιτιστής». Η παράσταση που σκηνοθέτησε η Κατερίνα Ευαγγελάτου στην αίθουσα «Είσοδος Κινδύνου» του «Αμφιθεάτρου» στηρίχθηκε στο πρώτο κεφάλαιο της «Λέσχης της Αυτοκτονίας» που έχει τίτλο «Ιστορία του νεαρού με τα ταρτάκια» («Story of the young man with the cream tarts»).
Ο Πρίγκηπας Φλόριζελ της Βοημίας με τον υπασπιστή του, Συνταγματάρχη Τζέραλντιν συναντούν ένα βράδυ σ’ ένα μπαρ του Λονδίνου κάποιο μυστηριώδη νεαρό ο οποίος τους εισάγει σε μια λέσχη ανδρών που αναζητούν ν’ απαλλαγούν από τη νοσηρή και αγωνιώδη ανία της ζωής τους. Τα μέλη πληρώνουν συνδρομή ενώ δεσμεύονται με όρκους και απαράβατους κανόνες. Ο πρόεδρος της λέσχης τους κάνει συμμέτοχους σε μια βιομηχανία εγκλήματος ενώ το διεστραμμένο παιχνίδι της τράπουλας υποδεικνύει κάθε φορά τον ιερουργό της νύχτας (άσσος σπαθί) και τον «τυχερό της βραδιάς» που θα βρει λυτρωμό (άσσος πίκα). Οι φόνοι παρουσιάζονται σαν ατυχήματα σ’ αυτό το σκοτεινό ναό της μέθης όπου η αυτοκτονία ως πράξη είναι το βάπτισμα.
Το τελικό κείμενο της παράστασης, ένα άρτιο θεατρικό έργο, προέκυψε κατά τη διάρκεια των προβών από τη σκηνοθέτιδα και τους ηθοποιούς, προϊόν κοινής έρευνας και συνεργασίας. Η διασκευή ακολουθεί σε μεγάλο βαθμό τον αφηγηματικό ιστό της ιστορίας μένοντας αρκετά πιστή σε πρόσωπα και καταστάσεις. Η δραματοποίηση προσεγγίζει το μυθιστορηματικό λόγο εικονοποιώντας τα καίρια σημεία στα οποία ο συγγραφέας διοχετεύει το δεσπόζον χαρακτηριστικό προκειμένου να διατηρηθεί ανέπαφη η σημασιολογία των πράξεων και των επιλογών των ηρώων. Ωστόσο, το πεδίο διευρύνεται και αποσπάται από χωροχρονικά πλαίσια για ν’ απλωθεί στη διαχρονία συνομιλώντας παράλληλα με το σημερινό θεατή. Έτσι, στίχοι του Κώστα Καρυωτάκη και του Σαιξπηρικού Άμλετ ενσωματώνονται αβίαστα στα διαλογικά μέρη μαζί με αναφορές στην αυτοκτονική συμπεριφορά σε ύφος που ακολουθεί τις αρχές του «επινοητικού θεάτρου».
Ένα πείραμα – παιχνίδι. Η παράσταση ξεκινάει από το φουαγιέ όπου δυο ηθοποιοί ανακαλύπτουν σ’ ένα ξεχασμένο σεντούκι ένα παλιό βιβλίο, τη «Λέσχη Αυτοκτονίας» του Στήβενσον. Καθώς το ξεφυλλίζουν και διαβάζουν τις πρώτες αράδες μπαίνουν στον πειρασμό να δώσουν «σάρκα και οστά» στους ήρωες του που σχεδόν έχουν αρχίσει να ξεκολλούν από το χαρτί. Αφού φορέσουν τα κοστούμια καλούν τους θεατές να τους ακολουθήσουν στον επάνω χώρο όπου οι καθρέφτες, οι χαμηλοί φωτισμοί και ο καπνός διαμορφώνουν τη σκοτεινή ατμόσφαιρα της Λέσχης. Ο σκηνικός χώρος που επιμελήθηκε ο Κωνσταντίνος Ζαμάνης καθίσταται χώρος τελετουργίας και τα κοστούμια του εξυπηρετούν την επιμέρους χαρακτηρολογία των θεατρικών προσώπων. Οι εξαιρετικοί φωτισμοί της Μελίνας Μάσχα κατασκευάζουν μια σημασιολογία του περιβάλλοντος δημιουργώντας αναλογική κάθε φορά ατμόσφαιρα και ένα σασπένς που ενισχύεται από τη μουσική υπόκρουση του Σταύρου Γασπαράτου.
Η παράσταση φωτίζει πτυχές ενός σύγχρονου σκεπτικισμού χωρίς να οδηγεί στην απελπισία. Αντίθετα, σκηνές κωμικής ανθολογίας με ευφυές και εμπαικτικό χιούμορ δρουν ευεργετικά καθώς συμπλέουν με τον κυνικό λόγο του Στήβενσον. Οι ερμηνείες ακολουθούν αυτό το πνεύμα και ισορροπούν επιδέξια ανάμεσα στους δυο τόνους. Ο Νικόλας Παπαγιάννης (Πρίγκηπας Φλόριζελ) και ο Στάθης Μαντζώρος (Συνταγματάρχης Τζέραλντιν) δημιουργούν ένα ενδιαφέρον υποκριτικό δίδυμο και υπογραμμίζουν με την κίνηση και το δουλεμένο λόγο τις εναλλαγές της εσωτερικής διαλεκτικής των δύο χαρακτήρων. Ο Λευτέρης Πολυχρόνης (Νεαρός με ταρτάκια) νοηματοδοτεί σωματικά τον ήρωα δημιουργώντας ένα εκρηκτικό ολοκλήρωμα αφήνοντας τον θεατή ν’ αμφιταλαντευθεί επί του ερωτήματος, αν ο μυστηριώδης νεαρός είναι θύτης ή θύμα. Ο Τάσος Δαρδαγάνης (Μάλθους) και ο Φώτης Μπάτζας (Λάρς) υιοθετούν μια εκφορά λόγου και κινήσεων δια των οποίων υπηρετείται η αρμονική μετάβαση από το πρόσωπο στο προσωπείο και από τη μια κατάσταση στην άλλη. Ο πρόεδρος της Λέσχης δεν εμφανίζεται, ακούμε μόνο τη φωνή του. Η ηχογραφημένη φωνή του Σπύρου Ευαγγελάτου δημιουργεί ξεχωριστή δομή στο παιχνίδι της σκηνικής δράσης.
Στο πρόγραμμα της παράστασης ο αναγνώστης θα διαβάσει πληροφορίες για το συγγραφέα, ενδιαφέρουσες μελέτες, άρθρα και στατιστικές για την αυτοκτονία καθώς και ποιήματα του Κώστα Καρυωτάκη. Για πρώτη φορά στα ενενήντα τεύχη της θεατρικής βιβλιοθήκης του Αμφιθεάτρου δε δημοσιεύεται το κείμενο.
Στο σύνολο της, μια συναρπαστική θεατρική εμπειρία.
Η ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ
«Η Λέσχη της Αυτοκτονίας»
Παράσταση βασισμένη στο ομότιτλο διήγημα του Ρόμπερτ Λούις Στήβενσον
Σκηνοθεσία : Κατερίνα Ευαγγελάτου
Σκηνικά – κοστούμια : Κωνσταντίνος Ζαμάνης
Μουσική : Σταύρος Γασπαράτος
Φωτισμοί : Μελίνα Μάσχα
Τους ρόλους ερμηνεύουν : Νικόλας Παπαγιάννης, Στάθης Μαντζώρος, Λευτέρης Πολυχρόνης, Τάσος Δαρδαγάνης και Φώτης Μπάτζας.
ΑΜΦΙΘΕΑΤΡΟ
Αδριανού 111, Πλάκα, τηλ. 210 32 33 644
Τρίτη – Τετάρτη – Πέμπτη – Παρασκευή – Κυριακή 21.30
1 σχόλιο:
Η Κατερίνα Ευαγγελάτου δημιούργησε ένα εξαιρετικό έργο με πέντε φοβερούς ηθοποιούς που καταλήγει να είναι μια μαγευτική παράσταση που θα δεν αφήνει κανέναν ασυγκίνητο. Δεν είναι τυχαίο που είναι κόρη ενός από τους πιο γνωστούς σκηνοθέτες του ελληνικού θεάτρου σήμερα, του Σπύρου Ευαγγελάτου, ο οποίος είναι καθηγητής πανεπιστήμιου και μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Είναι μια ανερχόμενη δύναμη στο χώρο της σκηνοθεσίας που σίγουρα έχει πολλά να μας δώσει.
Δημοσίευση σχολίου