Πέμπτη 15 Ιανουαρίου 2015

«Ξαφνικά πέρσι το καλοκαίρι» του Τέννεσση Ουίλλιαμς στο Θέατρο «Οδού Κεφαλληνίας» (Θεατρική εταιρία «Πράξη»)

     Καθώς ο αναγνώστης περιδιαβαίνει στα ερεβώδη και δαιδαλώδη ποιητικά μονοπάτια του Αμερικανού δραματουργού Τέννεσση Ουίλλιαμς για ν’ ανακαλύψει τι συνέβη «Ξαφνικά πέρσι το καλοκαίρι» (1958), ρίχνεται ταυτοχρόνως ο σπόρος της αμφιβολίας για το αν όσα αφηγούνται οι ήρωες είναι αληθινά. Η εξιστόρηση με ανατριχιαστικές λεπτομέρειες της ανθρωποφαγικής τελέτης, μοιραία κατάληξη ασίγαστου ομοερωτικού πόθου, προσφέρει μια διονυσιακή οπτική της ανθρώπινης εμπειρίας στις λεωφόρους του έκκεντρου και του προκλητικού βίου. Ο θάνατος του εστέτ ποιητή Σεμπάστιαν, που γίνεται στην κυριολεξία βορρά στο εξαθλιωμένο πλήθος των νεαρών, γίνεται η αφορμή για να ξεδιπλωθούν επί σκηνής δύο εκφάνσεις της γυναικείας ψυχοσύνθεσης στη συνδιαλλαγή τους με μια αρσενική, η οποία αρνείται την ερωτική τους προδιάθεση. Ο Σεμπάστιαν, δέσμιος μιας νοσηρής μητρικής αγάπης κι αντικείμενο πόθου μιας άλλης συγγενούς σχέσης, πυροδοτεί εν τη απουσία του έναν ανελέητο πόλεμο που θα αναδείξει νικητή την αποκάλυψη της αλήθειας και ηττημένο την πλάνη των ψευδαισθήσεων. Άλλωστε, το πρόσωπο του Σεμπάστιαν «χτίζεται» ψηφίδα – ψηφίδα μέσα από τις αναμνήσεις και τις αφηγήσεις της μητέρας και της εξαδέλφης του, οι οποίες σκιαγραφούν δύο εκ διαμέτρου αντίθετα πορτρέτα του εκλιπόντος.
      Η κινηματογραφική ματιά του σκηνοθέτη Δημήτρη Μαυρίκιου φωτίζει τα καίρια σημεία του κειμένου, εκείνα στα οποία ο συγγραφέας διοχετεύει το δεσπόζον χαρακτηριστικό, προκειμένου να διατηρηθεί ανέπαφη η έννοια των πράξεων και των επιλογών των ηρώων, με επικεφαλής τον απόντα – παρόντα Σεμπάστιαν. Το γεγονός ότι στο τέλος ο γιατρός – αφού αφαιρέσει την «κοινωνική» μάσκα – ασπάζεται τον «κινηματογραφημένο» Σεμπάστιαν, ως νεωτερικό άγιο Σεβαστιανό, σημαίνει αφενός πως πείθεται από την ομολογία της Κάθριν – ωμή έκφραση της αλήθειας – αλλά και πως το ερέθισμα της ομολογίας είναι τόσο ωμό – ερωτικό που ουσιαστικά ο γιατρός ενδίδει στο ομοφυλόφιλο πάθος. Με το ευρηματικό αυτό φιλί ο ίδιος ασπάζεται την αγιότητα της συμφοράς του Σεμπάστιαν. Ο τελευταίος αποβαίνει έτσι πρόδρομο υπόδειγμα σπαραγμού των επιλογών του, αν η ομοφυλοφιλία είναι επιλογή που βέβαια δεν είναι επιλογή. Επιλογή είναι μόνον ο τρόπος, η μέθοδος πραγματοποίησης του πάθους που εδώ γίνεται με «κράχτη» την κατ’ υπόθεσιν ερωμένη, αλλά και την ίδια την εθελοτυφλούσα μάνα.
      Η Μπέττυ Αρβανίτη ως Βάιολετ Βέναμπλ κινείται με συνέπεια στη γνώριμη υποκριτική της υφολογία και αποδίδει την ηρωίδα με νηφάλιους κυματισμούς που σταδιακά οικονομούν την οριστική έκρηξη. Ανάγλυφη στην κίνηση, εύγλωττη στη σιωπή της, η Λουκία Μιχαλοπούλου υποδύεται τον ρόλο της Κάθριν Χόλι μ’ έναν εσωτερικό εξπρεσιονισμό που δίνει έμφαση στην επώδυνη λύση της περιπέτειας του Σεμπάστιαν. Ο σπαρακτικός μονόλογος με την ηθοποιό γυμνή στη σκηνή ερμηνεύεται πιθανώς ως εμφάνιση ενός σώματος – σήματος που συγκεντρώνει την κριτική του κόσμου αλλά και την αυτοκριτική του ατόμου στην ατέρμονη διαμάχη της αναλώσιμης σάρκας και του άφθαρτου πνεύματος. Λιτός κι ευθυτενής στον εξομολογητικό – μαιευτικό ρόλο του γιατρού Τσουκρόβιτς ο Αλέξανδρος Βάρθης. Ο Γιάννης Φλουράκης υποδύεται τον αδελφό της Κάθριν, Τζορτζ, υπογραμμίζοντας τον κυνισμό και την αδιαφορία του προσώπου ενώ η κυρία Χόλι (μητέρα της Κάθριν) της Βαγγελιώς Ανδρεαδάκη επικουρεί στη λαϊκή πεζότητά της, τις ωφελιμιστικές αναζητήσεις της οικογένειας. Τη διανομή συμπληρώνει με επιτελική εκφραστική ακρίβεια η Άννα Πατητή στους ρόλους της δεσποινίδος Φόξχιλ και της Αδελφής Φελίσιτι.
      Το σκηνικό του Δημήτρη Πολυχρονιάδη, τα κοστούμια της Ελένης Μανωλοπούλου, η μουσική σύνθεση και επιμέλεια του Στάθη Σκουρόπουλου καθώς και οι φωτισμοί του Λευτέρη Παυλόπουλου συμβάλλουν με την καλλιτεχνική τους αρτιότητα στην επίτευξη της σκηνοθετικής ανάγνωσης. Τη σκηνοθεσία των ένθετων κινηματογραφικών υπογράφει ο Χρήστος ΔήμαςΠεριεκτικό και προσεγμένο το πρόγραμμα της παράστασης περιλαμβάνει ολόκληρη τη μετάφραση του Δημήτρη Μαυρίκιου, άρθρα και θεωρητικές μελέτες γύρω από τον συγγραφέα και την εποχή του καθώς και την ελληνική παραστασιογραφία του έργου.