Δευτέρα 4 Ιανουαρίου 2010

«Να φυλάγεσαι από τα αισθήματα…»


«Ο πατέρας σου θέλει να γίνει μέρος της ζωής σου. Μετά από έντεκα χρόνια. Με ρώτησες γι’ αυτόν και σου είπα κάποια πράγματα, αλλά – όχι όλα. Είναι μουσικός, σου είπα. Έχει μεγάλη ζήτηση σου είπα. Έπρεπε να βρίσκεται συνέχεια πότε εδώ πότε εκεί, σου είπα. Κι έτσι αποφάσισε – μονομερώς – μάθε αυτή τη λέξη, εγώ αναγκάστηκα να τη μάθω, σημαίνει ότι παίρνεις αποφάσεις χωρίς να συμβουλεύεσαι κανέναν άλλο – μονομερώς αποφάσισε ότι ήταν άδικο να σου προσφέρει έναν πατέρα που δε θα βρισκόταν ποτέ εκεί, κι έτσι – έφυγε μόλις έμαθε ότι θα γεννιόσουν. Αυτά σου είπα. Τον παρουσίασα κάπως σαν ήρωα. Με αυτοθυσία. Με ευγενικά αισθήματα. Η αλήθεια είναι – ήταν ένας δειλός που το ‘βαλε στα πόδια. Κι εγώ δεν μπόρεσα να βρω κανέναν άλλον»

(Απόσπασμα από το έργο)

Ο θεατρικός συγγραφέας Άρνολντ Γουέσκερ, που γεννήθηκε στο Λονδίνο το 1932, δεν είναι ιδιαίτερα γνωστός στην Ελλάδα. Το πρώτο έργο του που παρουσιάστηκε στη χώρα μας ήταν «Τα πατατάκια», από το «Μοντέρνο Θέατρο», το 1973, στο θέατρο «Μινώα», σε μετάφραση Ελπίδας Μπραουδάκη και σκηνοθεσία Γιώργου Μεσσάλα.
Την περίοδο 1987-1988 παρουσιάστηκαν στο «Θέατρο 3ης Σεπτεμβρίου», «Οι τέσσερις εποχές», σε μετάφραση Μαρλένας Γεωργιάδη και σκηνοθεσία Νίκου Περέλη. Το ίδιο έργο ανέβηκε το 2001, στον «Πίσω Χώρο» του θεάτρου «Κάτω απ’ τη γέφυρα» σε σκηνοθεσία Χρήστου Προσύλη. Η μετάφραση του κειμένου από την Κωστούλα Μητροπούλου κυκλοφορεί από τη θεατρική σειρά των εκδόσεων «Δωδώνη».
Η δραματουργία του παρουσιάζει τις αξίες της πολιτικής σοσιαλιστικής στράτευσης του εργατικού κινήματος, μέσω καθημερινών, ωμών και ρεαλιστικών καταστάσεων. Το θέμα της απώλειας των κινήτρων και της σοσιαλιστικής ιδεολογίας του κινήματος σε συνδυασμό με τις ιστορίες της καθημερινής ζωής, επανέρχεται σε πολλά από τα δράματά του, που καταγγέλλουν την εκμετάλλευση και τη σωματική και ψυχολογική καταπίεση στην οποία υποβαλλόταν η εργατική τάξη στους διάφορους τόπους της κοινωνίας.
Τις δεκαετίες του ’70 και του ’80 προσπάθησε να ανανεώσει τη γραφή του παίρνοντας άλλους δρόμους που τον οδήγησαν στην ανάλυση των συναισθημάτων της φιλίας, της αγάπης, της οικογένειας, ενώ ειδικεύθηκε σε περιγραφές ζωηρών προσωπικοτήτων, συχνά περιλαμβανομένων στα μέτρα του μονόπρακτου.

Το έργο
Για πρώτη φορά στην Ελλάδα, στη στρωτή μετάφραση της Χριστίνας Μπάμπου – Παγκουρέλη και σε σκηνοθεσία Βασίλη Κυρίτση, ανεβαίνει το έργο του Άρνολντ Γουέσκερ, «Γράμμα στην κόρη μου» («Letter to a daughter», 1990).
Ο μονόλογος ανήκει σε έναν κύκλο θεατρικών έργων με τίτλο «Έργα για μια ηθοποιό» και αποτελεί μια ευφάνταστη, ανατρεπτική, συμβουλευτική και αυτοκριτική επιστολή, σε απολογητικό τόνο και εκμυστηρευτικό ύφος. Μέσα στον πανικό του καλλιτεχνικού οίστρου, μια επιτυχημένη τραγουδίστρια επιχειρεί να συντάξει μια επιστολή προς την κόρη της προκειμένου να της εκφράσει όλα εκείνα που δεν μπόρεσαν ή ποτέ δεν τους δόθηκε η ευκαιρία να πουν οι δυο τους. Μόνη στο στούντιο, γράφει και σχίζει, καταθέτει και αναιρεί, φανερώνει και κρύβει, κρίνει και κρίνεται, επιδοκιμάζει και απορρίπτει. Και όλα αυτά πλημμυρισμένα στις νότες ενός χαμένου πενταγράμμου, ανάμεσα σε στίχους που σιγοψυθιρίζει στο σκοτάδι μιας ανελέητης μοναξιάς.
Σε μια λυρική καταγραφή προσωπικών βιωμάτων, συγκινητικά λιτή, αλλά πυκνών νοηματικών συνειρμών, η Μέλανι ξεδιπλώνει τις εσωτερικές της ανησυχίες, τις απωθημένες σκέψεις και τις ανεκδήλωτες φοβίες, ανοίγοντας ένα νοητό διάλογο με το παιδί της, αλλά κυρίως με τον ίδιο της τον εαυτό. Άλλωστε μήπως αυτή δεν θα είναι κι ο τελικός παραλήπτης του γράμματος;

Η παράσταση
Εύστοχα, η σκηνοθεσία, με τη χρήση του αυτόματου τηλεφωνητή, κάνει ορατή την «απουσία» του άνδρα-πατέρα, ως προσώπου πολλαπλών αναφορών του έργου, ενώ το παιχνίδι ρόλων δημιουργεί στον θεατή την αίσθηση αλλά και την ψευδαίσθηση ότι παρακολουθεί την αποκάλυψη ενός ψυχισμού.
Ο σκηνικός χώρος που επιμελήθηκε η Λαλούλα Χρυσικοπούλου, λειτουργεί σαν προσωπικός χώρος εξομολογήσεων, αναμνήσεων και ονείρων ενώ τα κοστούμια διαθέτουν την απαστράπτουσα αισθητική μιας λαμπερής αρτίστας.
Οι φωτισμοί του Αλέκου Αναστασίου και η μουσική του Πλάτωνα Ανδριτσάκη διαμορφώνουν συγκινησιακό υπόβαθρο, φωτίζοντας την αθέατη όψη του σκηνικού λόγου.
Με επιδέξιες εκφραστικές εναλλαγές, στα χνάρια της γνώριμης υποκριτικής της υφολογίας, η Μάνια Παπαδημητρίου, στο ρόλο της Μέλανι, συνδυάζει την ευαισθησία, την ανασφάλεια αλλά και το ναρκισσισμό του καλλιτέχνη που επιχειρεί να ισορροπήσει στη ζωή του τις απαιτήσεις μιας καριέρας παράλληλα με τις υποχρεώσεις απέναντι στην οικογένεια.
Η έμπειρη ηθοποιός αποδίδει εν τέλει ολόκληρη την γκάμα χρωματισμών του θεατρικού χαρακτήρα και η παράσταση απογειώνεται με το τραγούδι που ερμηνεύει στο φινάλε.
Περιεκτικό και κατατοπιστικό, το ολιγοσέλιδο αλλά καλαίσθητο πρόγραμμα που επιμελήθηκε ο θεατρολόγος και υποψήφιος διδάκτωρ Παναγιώτης Μιχαλόπουλος.
Συνολικά, ένα απολαυστικό one-woman-show από μια προικισμένη και λαμπερή πρωταγωνίστρια που η στήλη συστήνει ανεπιφύλακτα.

Η ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ
«Γράμμα στην κόρη μου» του Άρνολντ Γουέσκερ
Μετάφραση : Χριστίνα Μπάμπου – Παγκουρέλη
Σκηνοθεσία : Βασίλης Κυρίτσης
Σκηνικά – κοστούμια : Λαλούλα Χρυσικοπούλου
Μουσική : Πλάτων Ανδριτσάκης
Φωτισμοί : Αλέκος Αναστασίου
Στο ρόλο της Μέλανι, η Μάνια Παπαδημητρίου

ΘΕΑΤΡΟ ΟΔΟΥ ΚΕΦΑΛΛΗΝΙΑΣ – Β ΣΚΗΝΗ
Κεφαλληνίας 16, Κυψέλη, τηλ. 210 88 38 727
Πέμπτη – Παρασκευή – Σάββατο 21.00, Τετάρτη – Κυριακή 21.00