«Μαρκ : Επειδή το μόνο, το μόνο, το μόνο που κάνουμε είναι να
δανειζόμαστε, γι’ αυτό και κλαίμε συνέχεια, το μόνο που κάνουμε είναι να
δανειζόμαστε, και γι’ αυτό και κλαίμε. Γι’ αυτό και το ολοκαύτωμα, γαμώ την
ηλιθιότητά μας. Γι’ αυτό κι όλες αυτές οι μαλακίες που συμβαίνουν στο Ιράκ,
επειδή δανειζόμαστε, μόνο παίρνουμε. Όλο χτίζουμε, χτίζουμε τις καταραμένες
επιχειρήσεις. Ξέρουμε μόνο να παίρνουμε. Γι’ αυτό είμαστε μέσα στον βόθρο,
επειδή μας έχει κλειδώσει εδώ μέσα ο Θεός – ο νονός της μαφίας του σύμπαντος.»
(μετάφραση: Δαυίδ Μαλτέζε)
Αντλώντας έμπνευση από τον σουφισμό, ο Ιβάν Βιριπάγιεφ μάς καλεί «να ακούσουμε
τον ψίθυρο του Θεού μέσα μας» και να αναπτύξουμε την ευρυχωρία της καρδιάς, την
ικανότητά της δηλαδή να περιέχει όλη την πολυπλοκότητα της ζωής, εντάσσοντάς τη
μέσα σ’ ένα πλέγμα αγάπης. Στους «Μεθυσμένους»
(2012), ο διευθυντής ενός κορυφαίου κινηματογραφικού φεστιβάλ, ένα νεαρό
κορίτσι, μια πόρνη, δύο μοντέλα και ο σύζυγος της μίας, πρώην εραστής της
άλλης, δύο τραπεζίτες με τις γυναίκες τους μετά από ένα μνημόσυνο και μια παρέα
που ξεφαντώνει στο μπάτσελορ πάρτι του φίλου τους, συναντιούνται σε σαλόνια
σπιτιών, σε μια κουζίνα ή στον δρόμο και αλληλεπιδρούν με τους πιο
απροσδόκητους τρόπους.
Οι χαρακτήρες είναι όλοι τους ανεξαιρέτως
σε κατάσταση μέθης, ο λόγος θρυμματίζεται, μεταβάλλεται σε παραλήρημα, γίνεται
αποκαλυπτικός και υπερβατικός, χάνει τη σύστασή του ως μέσον καθησυχασμού ή
επικυριαρχίας και μετατρέπεται σε εργαλείο απρόβλεπτης ανατροπής, μεταφυσικής
αποκάλυψης ή ψυχαναλυτικής εκμυστήρευσης. Οι συλλογισμοί και οι συνομιλίες
έχουν απολέσει την υποκρισία των καθημερινών λεκτικών συναλλαγών, μια φράση
γίνεται επαναλαμβανόμενη κραυγή, μια εκμυστήρευση μετατρέπεται σε θρήνο, ένας
μονόλογος διερευνά ανατρεπτικά τα μυστήρια της θεϊκής ή της ανθρώπινης φύσης,
μια επαφή παίρνει ανεξέλεγκτες διαστάσεις, μια σύγκρουση ορίζεται από ανεπίτρεπτους
κοινωνικά κώδικες οι οποίοι, όμως, παραδόξως αποδεικνύονται πολύ πιο
λειτουργικοί σε επίπεδο επικοινωνίας.
Ο Ρώσος συγγραφέας δομεί τις σκηνές του με
μαθηματική ακρίβεια, ορίζοντας την εξέλιξή τους μέσα από μια εκρηκτική κορύφωση
μεθυσμένης παραίτησης ή παραφοράς που καταλήγει σε εκστατικούς μονολόγους. Μ’
έναν επιδέξιο δραματουργικά τρόπο, ο Βιριπάγιεφ, μέσω των χαρακτήρων του,
διαστρέφει σαδιστικά όλες τις βολικές αποδράσεις του νηφάλιου νου για να
οδηγήσει τους ήρωές του σε μια άμεση αντιπαράθεση με το «ύστατο» ερώτημα, σε
μια διαυγή ερμηνεία των σκοτεινών «αινιγμάτων».
Η εύρυθμη σκηνοθεσία του Ανδρέα Παράσχου παρακολουθεί λεπτομερώς
τον υπαινικτικό, αλληγορικό ή «μεθυσμένο», αν προτιμάτε, λόγο, προκρίνοντας την
ποιητική του διάσταση (την οποία εξασφαλίζει η εξαιρετική μετάφραση του Δαυίδ Μαλτέζε) και προβάλλοντας μια
μινιμαλιστική αισθητική στον αστερισμό ενός πρόσφορου σε πολλαπλές ερμηνείες
συμβολισμού.
Άλλωστε, το λιτό σκηνικό της Μαρίνας Κωνσταντινίδου (η οποία
υπογράφει και τα καλαίσθητα, ταιριαστά με τους ρόλους, κοστούμια) λειτουργεί
μετωνυμικά για να υπογραμμίσει το απρόσωπο τοπίο μιας σύγχρονης μεγαλούπολης
όπου εκτυλίσσεται το άγριο «πανηγύρι» των ανθρώπινων σχέσεων.
Η πρωτότυπη μουσική του Μαρενγκλέν Μπούζο και οι φωτισμοί της Γεωργίας Τσελεπή «σχολιάζουν» τις
αντιφάσεις των σχέσεων ενώ η κίνηση του Τάσου
Παπαδόπουλου ενισχύει τη φατική λειτουργία του θεατρικού λόγου με τη χαρακτηριστική
της χορογραφία, που προσκαλεί τον θεατή να επιστρέψει ό,τι δανείστηκε… ό,τι δεν
του ανήκει…
Οι πέντε ηθοποιοί της ομάδας από τη
Θεσσαλονίκη (Άννα-Μαρία Γάτου, Γιώργος
Κωνσταντίνου, Βασίλης Μπόγδανος, Γιώργος Κωνσταντινίδης και Υρώ Τσάμογλου) εναλλάσσονται σε όλα τα
πρόσωπα, ερμηνεύοντας με ευθύβολες κινήσεις τη φθίνουσα ατμόσφαιρα του Είναι
που σβήνει οριστικά σ’ ένα αποκρουστικό Φαίνεσθαι ενώ ο τρόπος με τον οποίο
αποδίδουν τα κωμικά στοιχεία της γραφής δίνει μια γερή κλωτσιά στον διδακτισμό…
