Στάλαξε το γελάκι του ο Εγκέλαδος
ξέροντας πως τα μύχια είναι κι απ’ αυτόν
πιο δυνατά. Και είπε :
Ο πιο δυνατός σεισμός
ανοίγει χάσμα στην ψυχή
κι απ’ αυτήν το έδαφος ανοίγει
-Λαγούμι να κρυφτείς ή μήτρα
να ξαναγεννηθείς; Μονάχος μόνο θα το βρεις!
Από ανέκδοτο ποίημα της Ελένης Καρασαββίδου
Μετά την επιτυχημένη πορεία του, κατά τη χειμερινή περίοδο στο θέατρο «Άνεσις», το «Φιόρο του Λεβάντε» του Γρηγορίου Ξενόπουλου σε σκηνοθεσία Κώστα Τσιάνου ταξίδεψε σε 45 πόλεις σε ολόκληρη την Ελλάδα. Από την Τρίτη 26 Αυγούστου επέστρεψε και πάλι στην Αθήνα για μια σύντομη διαδρομή 11 παραστάσεων. Πρόκειται για μια γλυκιά κωμωδία ηθών που παίζεται από ένα πολυμελή θίασο που κινείται σε ζωηρούς ρυθμούς. Σίγουρα θα αποτελέσει ιδανική επιλογή για όλη την οικογένεια τις τελευταίες αυτές μέρες του καλοκαιριού.
Ο Συγγραφέας και το έργο του
Ο πολυγραφότατος και δημοφιλέστατος Ζακυνθινός συγγραφέας γεννήθηκε στην Πόλη το 1867 και πέθανε στην Αθήνα το 1951. Συνεργάτης πολλών εφημερίδων, αρχισυντάκτης της «Διαπλάσεως των Παίδων», ιδρυτής της «Νέας Εστίας», μυθιστοριογράφος, διηγηματογράφος και κριτικός. Η πιο σημαντική του, ωστόσο, προσφορά στη λογοτεχνία είναι η θεατρική καθώς τα κείμενα του ανέβηκαν πολλές φορές στο σανίδι και συνεχίζουν με επιτυχία ως τις μέρες μας. Ένα σύνολο από τριάντα ολοκληρωμένα έργα («Το μυστικό της Κοντέσας Βαλέραινας», «Φωτεινή Σάντρη», «Στέλλα Βιολάντη», «Ο Πειρασμός», «Χερουβείμ», «Πολυγαμία», «Μονάκριβη»,«Φοιτητές»,«Ο Ποπολάρος» και άλλα), αρκετά μονόπρακτα («Ψυχοσάββατο», «Θείος Όνειρος»), κωμωδίες, δράματα και ηθογραφίες με ζωντανούς χαρακτήρες και επιδέξια τεχνική.
Στη δραματουργία του Γρηγορίου Ξενόπουλου σκιαγραφούνται πειστικά οι χαρακτήρες, αναπτύσσεται διεξοδικά μια σύνθετη πλοκή και ενεργοποιούνται δράσεις και αντιδράσεις ή δένονται πολλά περιστατικά μεταξύ τους, ασήμαντα ίσως το καθένα ξεχωριστά, αλλά σημαντικά στο συνδυασμό τους. Η δεξιοτεχνία του συγγραφέα στη σκηνική οικονομία, στη στρατηγική των αποκρύψεων και των σταδιακών αποκαλύψεων, στις λειτουργικές επιβραδύνσεις και στις κλιμακώσεις, ξεδιπλώνεται στα έργα του που βρίθουν από πλάνες, παρεξηγήσεις, παγίδες και ανατροπές.
«Το Φιόρο του Λεβάντε» (που σημαίνει «λουλούδι της Ανατολής», όπως, δηλαδή, αποκαλείται η Ζάκυνθος από τους ντόπιους) γράφτηκε το 1914 και παίχθηκε για πρώτη φορά από το θίασο του Νίκου Πλέσσα. Η κωμωδία ηθών πατά στους κώδικες της Κομέντια ντελ’ Άρτε, το θέατρο του Μολιέρου και των μεταγενέστερων Σαρντού, Φειντό, Κορτελίν… Ο κεντρικός ήρωας παραπέμπει στους υπηρέτες του Γκολντόνι που διευθετούν, αφού προηγουμένως έχουν ανακατώσει, προβλήματα των αφεντικών τους.
Ο Νιόνιος του Ξενόπουλου (τρομαγμένος από τους σεισμούς) έρχεται στο αστικό σπίτι του Βάλδη ως επιστάτης και επιχειρεί να βάλει σε τάξη αμφίβολες ή αδιαφανείς καταστάσεις. Ο κύριος Βάλδης, πετυχημένος δικηγόρος, ζει με τη γυναίκα του, την πεθερά του και τις δυο κόρες τις οποίες γυροφέρνουν επίδοξοι γαμπροί που μπαινοβγαίνουν στο σπίτι με τη δικαιολογία πως θέλουν να νοικιάσουν δωμάτιο ενώ από όλο αυτό το χάος δε λείπει και η ερωμένη του κατά τα άλλα σοβαρού οικογενειάρχη.
Το κείμενο διατηρεί όλα τα χαρακτηριστικά ενός καλοφτιαγμένου μονοσάλονου έργου του αστικού ρεαλισμού της εποχής, είδος ιδανικό για την περιγραφή των ηθών και την επινόηση κωμικών καταστάσεων. Ακολουθεί, μια πετυχημένη συνταγή στα δραματικά μοτίβα τα οποία χρησιμοποιεί, όπως τα κρυφακούσματα, τον κατ’ ιδίαν μονόλογο, την άμεση επαφή με το κοινό, τη χρήση της γλώσσας, μια μείξη Ζακυνθινών, καθαρεύουσας, ζωντανής δημοτικής, αλλά και σφήνες γαλλικής γλώσσας, που προσδίδει το εδώ και τώρα της εποχής του, πληροφορίες για τη δράση, τους ήρωες και τη χρονική περίοδο μέσα από πληροφοριακό διάλογο, διαγραφή χαρακτήρων, όχι με έμφαση στο ψυχολογικό υπόβαθρο αλλά από ηθογραφική άποψη, πρόσωπα με προϊστορία και θεατρική καταγωγή.
Η παράσταση
Ο Κώστας Τσιάνος δημιουργεί μια άκρως σφιχτή και δεμένη παράσταση. Το νεύρο και ο ταχύς ρυθμός στις εναλλαγές των εικόνων αποτελούν κυρίαρχα μέσα της σκηνοθεσίας και προσθέτουν στην παράσταση «κινηματογραφικές» προεκτάσεις που δικαιολογούν την ευελιξία των τεκταινομένων επί σκηνής. Ομοίως, ο κύριος Τσιάνος σκηνοθετεί λαμβάνοντας υπόψη το ποσό πληροφοριών που πρέπει ν’ αποκομίσει ο θεατής από την παράσταση, φροντίζοντας εκ παραλλήλου ν’ αποδώσει την ποιότητα του λόγου μέσα από την «καθαρή» εγγραφή του τόσο στην ομιλία των ηθοποιών-ερμηνευτών όσο και στη σωματική έκφρασή του. Εξάλλου, η σκηνοθεσία προσέχει περαιτέρω την εν γένει ατμόσφαιρα που χρωματίζεται από τους ευθύβολους χειρισμούς των φωτισμών από τον Ανδρέα Μπέλλη, τις ζωηρές χορογραφίες του Φωκά Ευαγγελινού, τα ταιριαστά κοστούμια του Γιάννη Μετζικώφ και από τις μελωδίες του Παναγιώτη Καλατζόπουλου.
Ηθοποιός με σκηνική αμεσότητα που κερδίζει το κοινό, ο Σπύρος Παπαδόπουλος κινείται με άνεση στο ρόλο του Νιόνιου Νιονιάκη χάρη στη σωματική-φυσική «ευγλωττία» του. Στο σύνολό του, ο πολυπρόσωπος θίασος που πλαισιώνει τον πρωταγωνιστή κινείται με μέτρο και άριστο ρυθμό στο «νησιώτικου αέρα» περιβάλλον που έστησε ο Γιώργος Γαβαλάς.
Άρτια επιμελημένο το πολυσέλιδο πρόγραμμα της παράστασης με εκτενή κείμενα γύρω από το έργο του συγγραφέα, παραστασιογραφία, τους στίχους των τραγουδιών που γράφτηκαν ειδικά για αυτό το ανέβασμα και πλούσιο έγχρωμο φωτογραφικό υλικό.
Η ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ
«Το φιόρο του λεβάντε» του Γρηγορίου Ξενόπουλου
Σκηνοθεσία : Κώστας Τσιάνος
Σκηνικά : Γιώργος Γαβαλάς
Κοστούμια : Γιάννης Μετζικώφ
Μουσική : Παναγιώτης Καλατζόπουλος
Χορογραφίες : Φωκάς Ευαγγελινός
Φωτισμοί : Ανδρέας Μπέλλης
Τους ρόλους ερμηνεύουν : Σπύρος Παπαδόπουλος, Χάρης Σώζος, Χριστίνα Αλεξανιάν, Ευαγγελία Μουμούρη, Μελίνα Βάμβακα, Άγγελος Μπούρας, Δέσποινα Γιαννοπούλου, Τζένη Θεωνά, Ηρώ Μπέζου, Στέλιος Πέτσος και Κωνσταντίνος Χατζηδημητρίου
29/8 Σαλαμίνα, 30/8 Ραφήνα, 31/8 Αιγάλεω, 1/9 Αίγινα, 5/9 Παπάγου, 7/9-8/9 Πειραιάς, 11/9 Ν. Χαλκηδόνα, 13/9 Ν. Μάκρη
ξέροντας πως τα μύχια είναι κι απ’ αυτόν
πιο δυνατά. Και είπε :
Ο πιο δυνατός σεισμός
ανοίγει χάσμα στην ψυχή
κι απ’ αυτήν το έδαφος ανοίγει
-Λαγούμι να κρυφτείς ή μήτρα
να ξαναγεννηθείς; Μονάχος μόνο θα το βρεις!
Από ανέκδοτο ποίημα της Ελένης Καρασαββίδου
Μετά την επιτυχημένη πορεία του, κατά τη χειμερινή περίοδο στο θέατρο «Άνεσις», το «Φιόρο του Λεβάντε» του Γρηγορίου Ξενόπουλου σε σκηνοθεσία Κώστα Τσιάνου ταξίδεψε σε 45 πόλεις σε ολόκληρη την Ελλάδα. Από την Τρίτη 26 Αυγούστου επέστρεψε και πάλι στην Αθήνα για μια σύντομη διαδρομή 11 παραστάσεων. Πρόκειται για μια γλυκιά κωμωδία ηθών που παίζεται από ένα πολυμελή θίασο που κινείται σε ζωηρούς ρυθμούς. Σίγουρα θα αποτελέσει ιδανική επιλογή για όλη την οικογένεια τις τελευταίες αυτές μέρες του καλοκαιριού.
Ο Συγγραφέας και το έργο του
Ο πολυγραφότατος και δημοφιλέστατος Ζακυνθινός συγγραφέας γεννήθηκε στην Πόλη το 1867 και πέθανε στην Αθήνα το 1951. Συνεργάτης πολλών εφημερίδων, αρχισυντάκτης της «Διαπλάσεως των Παίδων», ιδρυτής της «Νέας Εστίας», μυθιστοριογράφος, διηγηματογράφος και κριτικός. Η πιο σημαντική του, ωστόσο, προσφορά στη λογοτεχνία είναι η θεατρική καθώς τα κείμενα του ανέβηκαν πολλές φορές στο σανίδι και συνεχίζουν με επιτυχία ως τις μέρες μας. Ένα σύνολο από τριάντα ολοκληρωμένα έργα («Το μυστικό της Κοντέσας Βαλέραινας», «Φωτεινή Σάντρη», «Στέλλα Βιολάντη», «Ο Πειρασμός», «Χερουβείμ», «Πολυγαμία», «Μονάκριβη»,«Φοιτητές»,«Ο Ποπολάρος» και άλλα), αρκετά μονόπρακτα («Ψυχοσάββατο», «Θείος Όνειρος»), κωμωδίες, δράματα και ηθογραφίες με ζωντανούς χαρακτήρες και επιδέξια τεχνική.
Στη δραματουργία του Γρηγορίου Ξενόπουλου σκιαγραφούνται πειστικά οι χαρακτήρες, αναπτύσσεται διεξοδικά μια σύνθετη πλοκή και ενεργοποιούνται δράσεις και αντιδράσεις ή δένονται πολλά περιστατικά μεταξύ τους, ασήμαντα ίσως το καθένα ξεχωριστά, αλλά σημαντικά στο συνδυασμό τους. Η δεξιοτεχνία του συγγραφέα στη σκηνική οικονομία, στη στρατηγική των αποκρύψεων και των σταδιακών αποκαλύψεων, στις λειτουργικές επιβραδύνσεις και στις κλιμακώσεις, ξεδιπλώνεται στα έργα του που βρίθουν από πλάνες, παρεξηγήσεις, παγίδες και ανατροπές.
«Το Φιόρο του Λεβάντε» (που σημαίνει «λουλούδι της Ανατολής», όπως, δηλαδή, αποκαλείται η Ζάκυνθος από τους ντόπιους) γράφτηκε το 1914 και παίχθηκε για πρώτη φορά από το θίασο του Νίκου Πλέσσα. Η κωμωδία ηθών πατά στους κώδικες της Κομέντια ντελ’ Άρτε, το θέατρο του Μολιέρου και των μεταγενέστερων Σαρντού, Φειντό, Κορτελίν… Ο κεντρικός ήρωας παραπέμπει στους υπηρέτες του Γκολντόνι που διευθετούν, αφού προηγουμένως έχουν ανακατώσει, προβλήματα των αφεντικών τους.
Ο Νιόνιος του Ξενόπουλου (τρομαγμένος από τους σεισμούς) έρχεται στο αστικό σπίτι του Βάλδη ως επιστάτης και επιχειρεί να βάλει σε τάξη αμφίβολες ή αδιαφανείς καταστάσεις. Ο κύριος Βάλδης, πετυχημένος δικηγόρος, ζει με τη γυναίκα του, την πεθερά του και τις δυο κόρες τις οποίες γυροφέρνουν επίδοξοι γαμπροί που μπαινοβγαίνουν στο σπίτι με τη δικαιολογία πως θέλουν να νοικιάσουν δωμάτιο ενώ από όλο αυτό το χάος δε λείπει και η ερωμένη του κατά τα άλλα σοβαρού οικογενειάρχη.
Το κείμενο διατηρεί όλα τα χαρακτηριστικά ενός καλοφτιαγμένου μονοσάλονου έργου του αστικού ρεαλισμού της εποχής, είδος ιδανικό για την περιγραφή των ηθών και την επινόηση κωμικών καταστάσεων. Ακολουθεί, μια πετυχημένη συνταγή στα δραματικά μοτίβα τα οποία χρησιμοποιεί, όπως τα κρυφακούσματα, τον κατ’ ιδίαν μονόλογο, την άμεση επαφή με το κοινό, τη χρήση της γλώσσας, μια μείξη Ζακυνθινών, καθαρεύουσας, ζωντανής δημοτικής, αλλά και σφήνες γαλλικής γλώσσας, που προσδίδει το εδώ και τώρα της εποχής του, πληροφορίες για τη δράση, τους ήρωες και τη χρονική περίοδο μέσα από πληροφοριακό διάλογο, διαγραφή χαρακτήρων, όχι με έμφαση στο ψυχολογικό υπόβαθρο αλλά από ηθογραφική άποψη, πρόσωπα με προϊστορία και θεατρική καταγωγή.
Η παράσταση
Ο Κώστας Τσιάνος δημιουργεί μια άκρως σφιχτή και δεμένη παράσταση. Το νεύρο και ο ταχύς ρυθμός στις εναλλαγές των εικόνων αποτελούν κυρίαρχα μέσα της σκηνοθεσίας και προσθέτουν στην παράσταση «κινηματογραφικές» προεκτάσεις που δικαιολογούν την ευελιξία των τεκταινομένων επί σκηνής. Ομοίως, ο κύριος Τσιάνος σκηνοθετεί λαμβάνοντας υπόψη το ποσό πληροφοριών που πρέπει ν’ αποκομίσει ο θεατής από την παράσταση, φροντίζοντας εκ παραλλήλου ν’ αποδώσει την ποιότητα του λόγου μέσα από την «καθαρή» εγγραφή του τόσο στην ομιλία των ηθοποιών-ερμηνευτών όσο και στη σωματική έκφρασή του. Εξάλλου, η σκηνοθεσία προσέχει περαιτέρω την εν γένει ατμόσφαιρα που χρωματίζεται από τους ευθύβολους χειρισμούς των φωτισμών από τον Ανδρέα Μπέλλη, τις ζωηρές χορογραφίες του Φωκά Ευαγγελινού, τα ταιριαστά κοστούμια του Γιάννη Μετζικώφ και από τις μελωδίες του Παναγιώτη Καλατζόπουλου.
Ηθοποιός με σκηνική αμεσότητα που κερδίζει το κοινό, ο Σπύρος Παπαδόπουλος κινείται με άνεση στο ρόλο του Νιόνιου Νιονιάκη χάρη στη σωματική-φυσική «ευγλωττία» του. Στο σύνολό του, ο πολυπρόσωπος θίασος που πλαισιώνει τον πρωταγωνιστή κινείται με μέτρο και άριστο ρυθμό στο «νησιώτικου αέρα» περιβάλλον που έστησε ο Γιώργος Γαβαλάς.
Άρτια επιμελημένο το πολυσέλιδο πρόγραμμα της παράστασης με εκτενή κείμενα γύρω από το έργο του συγγραφέα, παραστασιογραφία, τους στίχους των τραγουδιών που γράφτηκαν ειδικά για αυτό το ανέβασμα και πλούσιο έγχρωμο φωτογραφικό υλικό.
Η ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ
«Το φιόρο του λεβάντε» του Γρηγορίου Ξενόπουλου
Σκηνοθεσία : Κώστας Τσιάνος
Σκηνικά : Γιώργος Γαβαλάς
Κοστούμια : Γιάννης Μετζικώφ
Μουσική : Παναγιώτης Καλατζόπουλος
Χορογραφίες : Φωκάς Ευαγγελινός
Φωτισμοί : Ανδρέας Μπέλλης
Τους ρόλους ερμηνεύουν : Σπύρος Παπαδόπουλος, Χάρης Σώζος, Χριστίνα Αλεξανιάν, Ευαγγελία Μουμούρη, Μελίνα Βάμβακα, Άγγελος Μπούρας, Δέσποινα Γιαννοπούλου, Τζένη Θεωνά, Ηρώ Μπέζου, Στέλιος Πέτσος και Κωνσταντίνος Χατζηδημητρίου
29/8 Σαλαμίνα, 30/8 Ραφήνα, 31/8 Αιγάλεω, 1/9 Αίγινα, 5/9 Παπάγου, 7/9-8/9 Πειραιάς, 11/9 Ν. Χαλκηδόνα, 13/9 Ν. Μάκρη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου