Ελάχιστα «πειραγμένα», με λίγες εμβόλιμες αλληγορικές αναφορές (ή καλύτερα προσαρμογές) σε επίκαιρα γεγονότα, «Τα Σκουπίδια» του Γιάννη Ξανθούλη ζωντανεύουν ξανά μετά από εικοσιένα χρόνια από το ΔΗ. ΠΕ. ΘΕ Βέροιας σε μια «καλοκουρδισμένη» παράσταση που σκηνοθέτησε ο Δημήτρης Μαυρόπουλος. Η μουσική κωμωδία του Γιάννη Ξανθούλη ανέβηκε για πρώτη φορά το 1986 στο θέατρο «Αποθήκη» της Αλίκης Γεωργούλη γνωρίζοντας μεγάλη επιτυχία, ενώ άλλη μια εκδοχή παρουσιάστηκε στο θέατρο «Αθήναιον» το 2003.
Το εξαιρετικά καυστικό, ευρηματικό αυτό κείμενο μοιάζει με επιθεώρηση λόγω της δομής και της θεματολογίας του, την ανελέητη, δηλαδή, σάτιρα των κοινωνικοπολιτικών καταστάσεων. Ωστόσο, ξεπερνάει τα όρια της, διότι δεν στηρίζεται στην δύναμη της ατάκας που προκύπτει από την επικαιρότητα, τον τρέχοντα χρόνο, αλλά, διαμορφώνεται μέσα από ολοκληρωμένους χαρακτήρες που αρθρώνουν ένα λόγο άρτια δομημένο, με συνοχή και συνάφεια. Λόγος υπαινικτικός, βαθειά πολιτικός αλλά με ισχυρές δόσεις χιούμορ και σαρκασμού, μέσα από τον οποίο αναδύονται μεγάλες αλήθειες και ένας ώριμος σκεπτικισμός. Δε λείπει, επίσης, μια πρόθεση ποιητικής ματιάς, μια ατμόσφαιρα μελαγχολικού παραμυθιού για όσα εξακολουθούν να μας πονούν και τα «εξορκίζουμε» μέσα από το γέλιο. Οι ήρωες δεν κατονομάζουν πρόσωπα και καταστάσεις, αλλά μέσα από τις καταγγελίες τους, θίγουν κακώς κείμενα, ήθη και αντιλήψεις που συναντάμε στις σύγχρονες ανθρώπινες κοινωνίες μη αποφεύγοντας, ωστόσο, να «φωτογραφήσουν» έμμεσα τους υπαίτιους.
Τα σκουπίδια είναι οι συνωστισμένες μας αυτοβιογραφίες, ένα είδος πατικωμένης ιστορίας, φιμωμένης μέσα στο ζούληγμα. Η ιστορία εκτυλίσσεται το 2107. Ο κόσμος έχει έναν ακόμη αρχαιολογικό χώρο «Τα σκουπίδια». Την ημέρα της παράστασης, τυχαίνει να συμπληρώνονται 100 χρόνια που τα σκουπίδια είναι κλεισμένα στο μεγάλο σκουπιδοτενεκέ. Έτσι, γιορτάζουν γυρίζοντας τον χρόνο πίσω, στο έτος 2007!
Ο σκηνικός χώρος είναι ένα πελώριο κολλάζ σκουπιδιών και αποδεικνύεται λειτουργικός. Εύστοχα τα κοστούμια και καλοσχεδιασμένοι οι φωτισμοί. Η μουσική του Γιάννη Ζουγανέλη δένει αρμονικά με τους στίχους των τραγουδιών διαμορφώνοντας έναν καίριο συνθηματικό λόγο.
Πολύ καλές ερμηνείες από τους νέους ηθοποιούς που υποδύονται τα σκουπίδια. Ο Γιάννης Στόλλας (Πόντικας) κρατάει το ενδιαφέρον του κοινού περνώντας από το ένα νούμερο στο άλλο. Ο Παύλος Ευαγγελόπουλος με το Σταύρο Καραγιάννη προσωποποιούν τα όνειρα που πετάξαμε, σε ένα νούμερο με έξυπνο και ευφυές χιούμορ. Συγκινητική η Ειρήνη Κουμαριανού στο ρόλο της μάνας. Μαζί με το Γιώργο Λέφα (Θυρωρός) που υποδύεται το γιο της σατιρίζουν την κομπορρημοσύνη και τη μανία των ανθρώπων να συνωστίζονται στα μεγάλα αστικά κέντρα κυνηγώντας τη μεγάλη αλλαγή στη μίζερη ζωή τους. Έξοχη, ως χήρα Μπόγκου, η Έλενα Κρίτα που υποδύεται το πρόσωπο της αναφοράς με ποικιλία εκφραστικών μέσων. Ένα από τα πιο δυνατά νούμερα που σατιρίζει το διεφθαρμένο ήθος των πολιτικών, τον αριβισμό αλλά και τις μεγάλες φιλοδοξίες του αδίστακτου περίγυρου. Απολαυστικός ο Δημήτρης Μαυρόπουλος (Οδυσσέας) στη φιγούρα ενός φουκαρά μικροκλέφτη που προσπαθεί να επιβιώσει σε ένα κόσμο γεμάτο υποκρισία, αλαζονεία και κοινωνική αδικία. Η Βασιλική της Ζώγιας Σεβαστιανού είναι άλλη μια ηρωίδα, που μέσα από την αφήγηση των προσωπικών δεινών της, διακρίνουμε την κριτική που ασκεί ο συγγραφέας σε μια αδηφάγα κοινωνία που ορθώνει στα μέλη της αδιέξοδα και απελπισία. Ο Παύλος Ευαγγελόπουλος ξαναεμφανίζεται ως σερβιτόρος Μανίτσας που κάνει τρεις διαφορετικές δουλειές για να επιβιώσει. Ένα νούμερο υποδειγματικής δομής που μέσα από ένα κοινό άξονα «αρπάζει» την ευκαιρία και θίγει πολλά και διαφορετικά θέματα. Η νοσοκόμα Σάντα Ζουμπουλία που ερμηνεύει με κυνικότητα και αυτοσαρκασμό η Έλενα Κρίτα εντάσσεται σ’ ένα νούμερο που ασκεί έντονη κριτική στο ανεπαρκές εξευτελιστικό σύστημα υγείας και αντιμετωπίζεται με άφθονη χιουμοριστική διάθεση. Στην τελευταία σκηνή, τα μέλη μιας οικογένειας «ζωντανεύουν» μέσα από μια παλιά φωτογραφία πεταμένη στα σκουπίδια και μέσα από ζωηρές στιχομυθίες αναδύονται μίση, πάθη, απωθημένα και ανομολόγητες αλήθειες.
Αυτό που σώζει τα ιερά και τα όσια του Έλληνα, μαζί με τα «λερωμένα και τ’ άπλυτα» του, είναι αυτός ο διάχυτος σουρεαλισμός, τον οποίο βιώνει σε καθημερινή βάση. Μέσα από χαρακτηριστικές σιλουέτες που κατοικοεδρεύουν σε χώρους στιγματισμένους από ανοχές, ενοχές, αμαρτήματα, αγνότητα και αγαθοσύνη, η σουρεαλιστική αυτή υπόσταση δεν σταματά να προκαλεί τον κλαυσίγελο και τη διαρκή αναμονή ενός αναπάντεχου, που βρίσκεται ανά πάσα στιγμή ante portas…
Η ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ
«Τα σκουπίδια» του Γιάννη Ξανθούλη
Από το Δημοτικό Περιφερειακό Θέατρο Βέροιας
Σκηνοθεσία : Δημήτρης Μαυρόπουλος
Σκηνικά : Αντώνης Στεφανόπουλος
Κοστούμια : Ιωάννα Στεφανοπούλου
Χορογραφίες : Ζωή Κολλάτου
Μουσική : Γιάννης Ζουγανέλης
Φωτισμοί : Γιώργος Βέγκος
Παίζουν : Ειρήνη Κουμαριανού, Δημήτρης Μαυρόπουλος, Έλενα Κρίτα, Γιώργος Λέφας, Ζώγια Σεβαστιανού, Παύλος Ευαγγελόπουλος, Γιάννης Στόλλας, Σταύρος Καραγιάννης, Γιάννα Ζιάννη, Μομώ Βλάχου, Μυρσίνη Χρυσοχοίδου, Ηλέκτρα Γωνιάδου και Ελένη Θυμιοπούλου
9/8 Ορεστιάδα, 10/8 Φανάρι Ροδόπης, 11/8 Μουδανιά, 20/8 Γιαννιτσά, 21/8 Κοζάνη, 22&25/8 Θεσσαλονίκη, 23/8 Αλεξανδρούπολη, 24/8 Πλατύ, 26/8 Χαλκηδόνα, 28/8 Βέροια, 1/9 Πρέβεζα, 2/9 Γιάννενα, 3/9 Τρίκαλα, 4/9 Λαμία, 5/9 Λάρισα, 6/9 Βόλος, 7/9 Βάρη, 9/9 Πειραιάς, 11/9 Ηλιούπολη, 12/9 Χαλκίδα, 13/9 Γαλάτσι, 14/9 Νέα Μάκρη, 15/9 Παπάγου και 16/9 Νέα Σμύρνη