Τετάρτη 29 Οκτωβρίου 2008

Μαγικό ταξίδι


Το έργο της Catherine Anne «Tita-Lou» (1989) ανέβηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα στο Θέατρο Αμαλία από την Πειραματική Σκηνή της Τέχνης σε σκηνοθεσία Νικηφόρου Παπανδρέου το 1993. Ο μύθος περιγράφει την περιπέτεια δύο αδελφών, της Τίτας και της τυφλής Λου που μένουν μόνες όταν πεθαίνει ο πατέρας τους. Στα χέρια τους ξεμένει ένα γράμμα του που τις συμβουλεύει να πουλήσουν τα πάντα και να φύγουν για ν’ αναζητήσουν τον θαυματοποιό Λε-Ντου.
Η ανακοίνωση του ταξιδιού των δύο γυναικών προαναγγέλλει όλα τα τυπικά χαρακτηριστικά ενός τελετουργικού σχήματος : περάσματα του σώματος και της ψυχής από τη μια κατάσταση στην άλλη, μεταμορφώσεις σ’ ένα επίπεδο κοσμικό μέσα στο φως και στο σκοτάδι.
Στο κείμενο, το ταξίδι εξελίσσεται μέσα σε 12 σκηνές, ενδεικτικός αριθμολογικός συμβολισμός. Από τη γη στον ουρανό και πάλι στη γη, σ’ ένα νησί, οι δυο αδελφές ακολουθούν τους σταθμούς μιας αρχέγονης πορείας μεταμόρφωσης.
Η τυφλή Λου συμβολίζει τη βαθύτερη πλευρά του ασυνείδητου της γυναίκας που ενσαρκώνει η Τίτα. Και οι δυο μαζί αποτελούν τις δύο πλευρές, την αρσενική και θηλυκή της ψυχής.

Η παράσταση
Τα διάκενα των μη-λεχθέντων και ο ελλειπτικός λόγος γίνονται αφορμή για ένα εικονικό παιχνίδι χρωματικών αντιθέσεων. Όσα δεν έχουν ειπωθεί μέσα από το δραματικό λόγο της συγγραφέως, προσπάθησε να μετουσιώσει σε εικόνες η σκηνοθεσία του Πάρι Ψάφου. Σχήματα και χρώματα δεσπόζουν το σκηνικό χώρο σαν να προσπαθούν να διαγράψουν την εξελικτική πορεία προσώπων και καταστάσεων, διαμορφώνοντας ένα παράλληλο, ανεξάρτητο σύμπαν σημειακών συστημάτων.
Καθισμένος οκλαδόν πάνω σ’ ένα λευκό βάθρο, ο Πάρις Ψάφος βγάζει από ένα ανοιχτό κουτί μικρούς λευκούς κύβους, τους οποίους στοιβάζει σε σειρές. Σχεδόν καθ’ όλη τη διάρκεια του έργου, ο ηθοποιός αντικαθιστά αδιάκοπα τους λευκούς κύβους με πολύχρωμους, προβάλλοντας σταδιακά το ξεχωριστό χρώμα της κάθε πλευράς ώστε να σχηματίζονται ομοιόχρωμες επιφάνειες. Η παράλληλη αυτή δράση, που υπογραμμίζεται από τις ευθύβολες εναλλαγές των φωτισμών της Εβίνας Βασιλακοπούλου, ενισχύει την έντονα συμβολική χρήση των χρωμάτων. Το λευκό σκηνικό, οι ψηφίδες Braille, τα γκρι φορέματα αλλά και οι εικόνες από το video wall έρχονται σε αντίθεση με την πολύχρωμη αντανάκλαση των κύβων.
Η Καλλιόπη Παρασχάκη (Τίτα) και η Άρτεμις Μάνου (Λου) συμπλέουν με κοινούς υποκριτικούς κώδικές.

Η ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ
«Τίτα-Λου» της Catherine Anne
Μετάφραση : Νικηφόρος Παπανδρέου
Σκηνοθεσία : Πάρις Ψάφος
Σκηνικά-Κοστούμια : Άγγελος Μιχαηλίδης
Μουσική : Μάριος Μπιτσάνης
Κίνηση : Λευτέρης Βάβουλας
Φωτισμοί : Εβίνα Βασιλακοπούλου
Video Art : Νικολέττα Καλαθά
Φωτογραφία : Γεωργία Λένη
Τους ρόλους ερμηνεύουν : Καλλιόπη Παρασχάκη, Άρτεμις Μάνου και Πάρις Ψάφος

ΘΕΑΤΡΟ ΡΑΓΕΣ
Κωνσταντινουπόλεως 82, Κεραμεικός, τηλ. 210 34 52 751
Κυριακή 21.45, Δευτέρα-Τρίτη 21.00

Κυριακή 26 Οκτωβρίου 2008

Να σκοτώσουμε τον...θάνατο!


Σαν πόρνη σε σκοτώνω θάνατε
χαϊδεύοντας ηδονικά νεκρούς
κι ας κλέβεις λέξεις απ’ την κόμη μου
χτενίζοντας βλαστήμιες
Μονάχα στ’ όνομα της φαντασίας μου
μην πανουργήσεις για…λιβάνι!

(Ανέκδοτο ποίημα της Κατερίνας Κατσίρη)

Μια ενδιαφέρουσα πρόταση εναλλακτικής θεατρικής εξόδου αποτελεί η πολύπτυχη performance της ομάδας «Συν Αθηνά…». Με ζωντανές εκτελέσεις από ορχήστρα επί σκηνής (ένα πιάνο με ουρά κατακλύζει την είσοδο του μπαρ), τους μουσικούς να σχολιάζουν και να συμμετέχουν στα δρώμενα και ένα θίασο να οργιάζει με το διαδραστικό του οίστρο και την υποδειγματική του χημεία υπό την παιχνιδιάρική σκηνοθετική καθοδήγηση της Αθηνάς Παππά στη γραμμή του live art theatre-ζωντανού θεάτρου.
Ο λόγος για τη σουρεαλιστική μουσική κωμωδία «Ντέτεκτιβ στόρι : Ο μύθος του Φίλιπ Μάρλοου Ηρακλή». Μια ιστορία βασισμένη στον μύθο της Άλκηστης, μέσα από το στυλ του φιλμ νουάρ, παίζεται με πολλή μουσική και χορό, από modern jazz, waltz, balkan, ρετρό, ποπ, μπλουζ, γκόσπελ μέχρι πρωτότυπη σύνθεση. Οι περσόνες που έπλασε η Αθηνά Παππά ακροβατούν ανάμεσα στο τραγικό και το κωμικό με την υπερβολή και το γκροτέσκο που χαρακτηρίζουν τους ήρωες των κόμικς, όπως για παράδειγμα τις καρτουνίστικες φιγούρες του Έλληνα Αρκά ή του Αργεντινού Copi. Οι χαρακτήρες του έργου αντλούν στοιχεία από τις αστυνομικές ιστορίες του Philip Marlowe και τις ταινίες του Peter Sellers (Ροζ Πάνθηρας).
Το «άσεμνο», προκλητικό αλλά και σε πολλές στιγμές μακάβριο κείμενο ξαφνιάζει με το μαύρο χιούμορ του παρά τη δόση αφέλειας και παιδικότητας. Η παράσταση στο σύνολο της έχει ρυθμό αν και σε μερικές στιγμές πλατειάζει με κίνδυνο φλυαρίας. Το φινάλε, παρά την έκπληξη-ανατροπή, παραμένει αμήχανο αφήνοντας μια αίσθηση ανολοκλήρωτου και βαδίζοντας σε οικείες ευκολίες. Αποζημιώνει, ωστόσο, η δυνατή ροκιά του τελευταίου κομματιού (Good bye, my love, διασκευή του Island Blues των Koop).
Ως Τζέσικα, μυστηριώδης γυναικεία φιγούρα, ο Κωνσταντίνος Ρόδης ξεπερνάει την αρχική συγκρατημένη στάση του και τιθασεύει την ανασφάλεια της σκηνικής του απειρίας αποκαλύπτοντας σταδιακά τον απρόβλεπτο και αινιγματικό χαρακτήρα. Ο κύριος Ρόδης προσπαθεί να ελέγξει τις υστερικές εξάρσεις που υπαγορεύει η καρικατούρα και να βρει τη χρυσή τομή στην προσέγγιση του ρόλου του.
Ο Κωνσταντίνος Καραδήμας (Ντέντεκτιβ) και ο Τάσος Νταβάκος (βοηθός) δημιουργούν ένα δίδυμο δυναμικής που αλληλοσυμπληρώνεται υποκριτικά και εικονοποιεί σκηνικά τη σχέση αφεντικού-βοηθού. Με χτυπητή διαφορά ύψους και ομοιόμορφα ντυμένοι (καμπαρντίνα σε print animal που παραπέμπει συμβολικά στην προβιά του Ηρακλή), οι δύο ηθοποιοί επιδίδονται σ’ ένα παιχνίδι δεξιοτεχνίας, ύφους και ετοιμότητας.
Η Αθηνά Παππά (μουσικός αφηγητής-φιγούρα θανάτου) εισέρχεται δυναμικά στο παιχνίδι της συνενοχής και γίνεται ένα με το νεανικό θίασο. Χυμώδης και χειμαρρώδης ερμηνεία σε υποκριτικό και φωνητικό επίπεδο.
Άξια μνείας τα greeklish, τ’ απανωτά γκανς, το ψεύδισμα και οι χειρονομίες του απολαυστικού Βασίλη Παχουνδάκη, η μουσική του «Milord» (Edith Piaf) και η πολυσυλλεκτική συμμετοχή της Ελένης Τόλια. Από την παράσταση απουσιάζει, όμως, αισθητά ένα συνοδευτικό πρόγραμμα που θα μπορούσε να επιμεληθεί νέος και ταλαντούχος θεατρολόγος…
Στο σύνολό, μια «ζεστή» δουλειά που παρά τις όποιες αδυναμίες της, κερδίζει και συγκινεί με τον αυθεντικό της χαρακτήρα, το πνεύμα της ομαδικότητας καθώς και τη συμπερασματική διαπίστωση ότι «σημασία έχει μόνο ν’ αγαπάς».

Η ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ
«Ντέτεκτιβ Στόρι : Ο μύθος του Φίλιπ Μάρλοου Ηρακλή»
Σουρεαλιστική μουσική κωμωδία της Αθηνάς Παππά
Από την θεατρική ομάδα «Συν Αθηνά…»
Κείμενα-Σκηνοθεσία : Αθηνά Παππά
Κοστούμια : Σοφία Ζούμπερη
Μουσική σύνθεση : Ελένη Τόλια
Στίχοι τραγουδιών : Μαρία Μπέκου
Ηχοληψία : Ριχάρδος Κένικ
Φωτισμοί : Αλέξης Κοέν
Τους ρόλους ερμηνεύουν : Κωνσταντίνος Καραδήμας, Τάσος Νταβάκος, Κωνσταντίνος Ρόδης, Βασίλης Παχουνδάκης και Αθηνά Παππά
Παίζουν οι μουσικοί από το συγκρότημα «Φάλτσα κωμωδία» : Ελένη Τόλια (ακορντεόν-τρομπέτα), Κατερίνα Τόλια (βιολί), Τάσος Νταβάκος (κιθάρα), Κώστας Αντωνίου (μπάσο) και Ιάκωβος Παυλόπουλος (κρουστά)

ART HOUSE
Κωνσταντινουπόλεως 46, Γκάζι, μετρό Κεραμεικού, τηλ. 2130-330480
Παρασκευή-Σάββατο-Δευτέρα-Τρίτη 21.30

Δευτέρα 20 Οκτωβρίου 2008

Μυστηριώδης σαγηνευτική φιγούρα


Χαράματα λύγισεν η άκρη του φεγγαριού
πατώντας το μικρό της κεφαλάκι
στης πέτρας το ασήμισμα
Η άγια αυτή σελήνη να τρεκλίζει ψιθυρίζοντας
μια φλόγα οδυνηρή
στο μαύρο της φουστάνι
να μην την εύρει άλλος θάνατος

(ανέκδοτο ποίημα της Κατερίνας Κατσίρη)

Για δεύτερη χρονιά, στο θέατρο «Μέλι», συνεχίζουν την επιτυχημένη πορεία τους οι παραστάσεις του έργου «Η Γυναίκα με τα μαύρα», μια διασκευή του Stephen Mallatratt από το μυθιστόρημα της Suzan Hill σε απόδοση Έλενας Ακρίτα και σκηνοθεσία Δάνη Κατρανίδη. Έργο για δύο ηθοποιούς και μια γυναίκα-φάντασμα της οποίας η ταυτότητα παραμένει άγνωστη μέσα αλλά και έξω από τη σκηνή. Ένα σκηνικό παιχνίδι ανατροπής και μυστηρίου που πραγματεύεται τις σχέσεις-όρια αληθινής ζωής και θεατρικής ψευδαίσθησης.
Το έργο παρουσιάστηκε για πρώτη φορά το 1987 στο «Stephen Joseph Theater In The Round», στο Σκάρμπορο, το 1989 στο θέατρο «Lyric», στο Χάμερσμιθ, στη συνέχεια στο θέατρο «Strand» του Λονδίνου και έκτοτε και μέχρι τις μέρες μας στο «Playhouse» και στο «Fortune Theater». Στην Ελλάδα, το 1992, ο Δάνης Κατρανίδης παρουσιάζει για πρώτη φορά το έργο στο θέατρο «Μουσούρη» με πρωταγωνιστές τον ίδιο και τον Αλέκο Αλεξανδράκη. Την επόμενη χρονιά, οι παραστάσεις συνεχίζουν στο θέατρο «Πόρτα» ενθουσιάζοντας κοινό και κριτική.
Η ιστορία αναφέρεται στο δράμα ενός ανθρώπου που χάνει με φριχτό τρόπο την οικογένειά του και την απόφαση του ν’ απευθυνθεί σ’ έναν ηθοποιό ο οποίος θα τον καθοδηγήσει έτσι ώστε να μπορέσει ν’ αναπαραστήσει στο σανίδι τα όσα πέρασε. Οι αληθινές αφηγήσεις σταδιακά μπλέκονται με μια μυθοπλασία που καθιστά δυσδιάκριτα τα όρια του πραγματικού με το φανταστικό με αποκορύφωμα το ανατρεπτικό φινάλε.
Η σκηνοθεσία του Δάνη Κατρανίδη ξεδιπλώνει σταδιακά το κουβάρι των σκηνικών αποκαλύψεων προκαλώντας την αγωνία και το σασπένς που νοιώθει κανείς στις κινηματογραφικές ταινίες τρόμου. Έτσι, μπροστά στα μάτια των θεατών μια απλή φαινομενικά υπόθεση εκτυλίσσεται σε απρόβλεπτων εξελίξεων θρίλερ χωρίς όμως να δημιουργούνται δυσάρεστα συναισθήματα πανικού.
Ο σκηνικός χώρος που επιμελήθηκε ο Γιώργος Πάτσας, αποτελείται από τα απαραίτητα για τη δράση αντικείμενα και δεν είναι ευθύς εξαρχής αποκαλυπτικός. Με τη συνδρομή των φωτισμών και μιας σειράς τεχνικών εφφέ θα αναδειχθεί το δεύτερο επίπεδο του σκηνικού και θα ενεργοποιηθεί ένας μηχανισμός που θα διαχωρίσει –στα μέτρα του δυνατού- τη θεατρική «ψευδαίσθηση» από το «αληθινό» συμβάν. Ο χώρος λειτουργεί μολαταύτα σαν χώρος «εξομολογήσεων» και σαν χωρόχρονος ενός έξαλλου στροβιλισμού φιγούρων με έντονο στυλιζάρισμα.
Οι φωτισμοί της Μελίνας Μάσχα παίζουν στην κυριολεξία με το φως και το σκοτάδι και απογειώνουν το παιχνίδι των ψευδαισθήσεων και των σκηνικών μεταμορφώσεων δίνοντας στο σύνολο των τεκταινομένων ένα λυρικό στοιχείο από ονειροφαντασία. Η κυρία Μάσχα κατευθύνει ευθύβολα το φως για να υπογραμμίσει τη διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στη φαντασία και την πραγματικότητα. Οι φωτισμοί και η χρήση των φακών συνδέουν σαφώς τις στιγμές με τη σημείωση του χώρου συμπληρώνοντας πολλές φορές το σκηνικό διάκοσμο.
Ένα πλούσιο αλλά ετερόκλητο ηχητικό σύμπαν δυναμιτίζει τη δράση και διαμορφώνει μια στοιχειωμένη ατμόσφαιρα. Υπόκωφοι ήχοι, τριξίματα, το παγερό βουητό του αέρα, ψίθυροι, τρομαχτικές κραυγές, στριγκλιές, εκκωφαντικοί κρότοι, απροσδιόριστης προέλευσης θόρυβοι, τονικές μελωδίες αλλά ακόμη και η οσμή του καμένου σπίρτου ή η ομίχλη του τεχνητού καπνού που κατακλύζει δύο φορές την αίθουσα, εξάπτουν τη φαντασία του θεατή. Το μυστήριο και η αμφισημία των καταστάσεων προκαλεί την περιέργεια για τη συνέχεια του έργου ενώ ο απότομος τρόπος εναλλαγής φωτισμών στο τέλος του πρώτου μέρους προσδίδει το οριστικό αισθητικό ύφος.
Ο περιορισμένος χώρος της σκηνής «πνίγει» ασφυκτικά τη δράση αλλά οι υποκριτικές δεξιότητες των δυο ερμηνευτών ξεπερνούν αυτό το τεχνικής φύσης εμπόδιο. Η αυτοσχεδιαστική δεινότητα και οι εκφραστικές εναλλαγές στην αφήγηση σώζουν από την πλήξη. Οι συντονισμένες κινήσεις, η εμπειρία της τεχνικής και η χημεία διασφαλίζουν την ισορροπία ξεφεύγοντας έντεχνα από την αμετροέπεια της φλυαρίας.
Ο Δάνης Κατρανίδης (Ηθοποιός) και ο Γιώργος Κέντρος (Άρθουρ Κίπς) συνθέτουν ένα ζευγάρι αντιθέτων που λειτουργεί σκηνικά. Η διανομή συμπληρώνεται από μια μυστηριώδης σαγηνευτική φιγούρα, που παραμένει άγνωστης προέλευσης ακόμα και με τη λήξη της παράστασης (στην υπόκλιση) ενώ η παρουσία της ούτε αναγράφεται ούτε επιβεβαιώνεται σε κανένα γραπτό τεκμήριο.
Στο ολιγοσέλιδο και πρόχειρο πρόγραμμα της παράστασης θα βρει κανείς ελάχιστες πληροφορίες για το έργο και αυτές κυρίως μέσα από τα στοιχειώδη βιογραφικά των συντελεστών.

Η ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ
«Η Γυναίκα με τα μαύρα», διασκευή του Stephen Mallatratt από το μυθιστόρημα της Suzan Hill
Απόδοση : Έλενα Ακρίτα
Σκηνοθεσία : Δάνης Κατρανίδης

Σκηνικά : Γιώργος Πάτσας
Κοστούμια : Τότα Πρίτσα
Φωτισμοί : Μελίνα Μάσχα
Βοηθός σκηνοθέτη : Κρίστη Λούντζη
Τους ρόλους ερμηνεύουν : Γιώργος Κέντρος και Δάνης Κατρανίδης

ΘΕΑΤΡΟ ΜΕΛΙ
Αριστοτέλους 87 και Φωκαίας, Πλατεία Βικτώρια, τηλ. 210 82 21 111
Τετάρτη (λαϊκή) 19.15, Κυριακή 19.30, Σάββατο 18.15, Πέμπτη-Παρασκευή-Σάββατο 21.15

Τρίτη 14 Οκτωβρίου 2008

Σουρεάλ οικογενειακό δείπνο


Βλέπω δύο όνειρα πάντα τη νύχτα.
Τη μάνα χαμογελώντας στα μεταξωτά της
που αναθρέφει κόρες διαρκώς
για το ξεφάντωμα της πείνας των πτηνών
Κι έπειτα, το θέατρο ν’ αλλάζει
μ’ αιφνίδια ακρίβεια.
Να μαστιγώνει άγρια τα ζώα
για να χορέψουν σ’ έξαψη γυνής
Βλέπω πάντα δύο όνειρα
επί σκηνής…

(Ανέκδοτο ποίημα της Κατερίνας Κατσίρη)

Ο Άκης Δήμου αποτελεί πλέον μια σταθερή αξία στη σύγχρονη ελληνική δραματουργία και η πορεία που έχει χαράξει από την πρώτη του εμφάνιση στο θέατρο το 1995 με τον μονόλογο «…και Ιουλιέτα» μέχρι το περσυνό «Αίμα που μαράθηκε» έχει μια συνέπεια ως προς τη θεματική και το ποιητικό ύφος. Τη φετινή χρονιά, δοκιμάζεται στο δύσκολο είδος της κωμωδίας και με το υποδόριο και δηκτικό χιούμορ του μας προσκαλεί σ’ ένα δείπνο που θα εξελιχθεί σε νύχτα μεγάλων αποκαλύψεων προκαλώντας μικρές μετατοπίσεις σε κάθε λογής σύνορα, γεωγραφικά, συναισθηματικά, κοινωνικά…
Το «Απόψε τρώμε στης Ιοκάστης» χαρακτηρίζεται από τον ίδιο το συγγραφέα ως μια «pop family story», φράση που παραπέμπει σε δημοφιλείς τηλεοπτικές ιστορίες πλούσιων και διάσημων οικογενειών. Το έργο αποτελεί μια σύγχρονη κωμωδία και παρουσιάζει έναν κόσμο όπου η ανατρεπτική φαντασία του κωμικού εισβάλλει στο πραγματικό ανατέμνοντας τα έργα και τις ημέρες της νεοελληνικής οικογένειας, που ψάχνει να βρει τη θέση της στο νέο χάρτη του κόσμου. Η πρώτη παρουσίαση του έργου έγινε την περασμένη θεατρική περίοδο στην Πειραματική Σκηνή της Τέχνης στη Θεσσαλονίκη σε σκηνοθεσία Γιάννη Μόσχου και την Έφη Σταμούλη στο ρόλο της Ιοκάστης.
Σύμφωνα με τη Λίνα Ρόζη «ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει ο τρόπος που επιλέγει ο Άκης Δήμου να συνθέσει την πλοκή και να παρουσιάσει τα πρόσωπα, καταφεύγοντας στο, οικείο γι’ αυτόν, παιχνίδι με τα διακείμενα. Στο Απόψε τρώμε στης Ιοκάστης, ο διάλογος που ανοίγει ο συγγραφέας είναι πολυπρισματικός και συνομιλεί με μια σειρά από κείμενα, που δεν προέρχονται αποκλειστικά από το θέατρο αλλά και από τον κινηματογράφο ή το σύγχρονο τηλεοπτικό τοπίο, κείμενα που συνθέτουν, ως ένα βαθμό, τη σημερινή κουλτούρα της νεοελληνικής καθημερινότητας».
Το γαϊτανάκι των ερωτικών σχέσεων ανάμεσα στα μέλη και τους φίλους της οικογένειας Παπαδάμου σε συνδυασμό με τον καταιγιστικό ρυθμό των αποκαλύψεων θυμίζουν τον «καλολαδωμένο» μηχανισμό της πλοκής του μπουλβάρ και την παράδοση της φαρσοκωμωδίας που κυριαρχεί στην ελληνική θεατρική και κινηματογραφική παραγωγή κατά τις δεκαετίες του ’50 και του ’60 («Μια τρελή τρελή οικογένεια»). Υπάρχει επίσης, μια δόση από το αστυνομικό μυστήριο των μυθιστορημάτων της Αγκάθας Κρίστι αλλά και το θέατρο του παραλόγου του Ευγένιου Ιονέσκο.
Κάποια στοιχεία του έργου θα μπορούσαν επίσης να φέρουν αμυδρά στο νου τις καρτουνίστικες φιγούρες του Αργεντινού σκιτσογράφου και θεατρικού συγγραφέα Copi (Buenos Aires 1939-Παρίσι 1987). Μαύρες σουρεαλιστικές αποχρώσεις, καταιγιστικοί ρυθμοί, κατάργηση θεατρικών συμβάσεων, νεκροί που ζωντανεύουν, αμφισημία στα όρια της ασάφειας, ανελέητο σαρκαστικό χιούμορ και «αναιδή» αμφισβήτηση. Μια οικογενειακή συνάθροιση για την επιστροφή του γιου από το εξωτερικό θα εξελιχθεί σε βραδιά εξομολογήσεων καθώς θα απελευθερωθούν φυλαγμένα μυστικά, απόκρυφες πτυχές του ιδιωτικού βίου και μύχιες σκέψεις.
Η παράσταση
Ο Σταμάτης Φασουλής σκηνοθετεί το φαρσικών ρυθμών κείμενο δημιουργώντας σπιρτόζικο κλίμα δράσεως στο οποίο κυριαρχεί μια παράδοξη ταλάντευση ανάμεσα στον απροκάλυπτο σαρκασμό και στον ημίγυμνο σχολιασμό προσώπων και καταστάσεων. Πολυτελές και λαμπερό το σκηνικό που επιμελήθηκε η Μαργαρίτα Χατζηιωάννου, λειτουργικό και φροντισμένο στη λεπτομέρεια. Τα έντονα χρώματα των κουστουμιών της Ντέννης Βαχλιώτη ταιριάζουν με την αισθητική γραμμή του έργου ενώ οι φωτισμοί της Μελίνας Μάσχα εστιάζουν και υπογραμμίζουν καίρια στιγμιότυπα.
Στη γνώριμη υποκριτική της υφολογία η πληθωρική Σοφία Φιλιππίδου υποδύεται την Ιοκάστη Παπαδάμου με κέφι και μπρίο. Ως Κοσμάς Λεοντίδης, στενός οικογενειακός φίλος και συνέταιρος που προσπαθεί να πείσει τα μέλη να μεταφέρουν την οικογενειακή επιχείρηση (μια βιοτεχνία t-shirt) στη Βουλγαρία, ο Αλέξανδρος Καλπακίδης κινείται επιδέξια και υπογραμμίζει το στοιχείο της απάτης που δεσπόζει στο χαρακτήρα. Το φάντασμα του νεκρού συζύγου Ρωμύλου Παπαδάμου υποδύεται ο Παύλος Ορκόπουλος με μετρημένες κινήσεις χωρίς υπερβολές. Η Νάντια Κοντογεώργη στο σύντομο ρόλο της υποτιθέμενα δολοφονημένης Λετονής μανικιουρίστας πλάθει μια έξοχη κωμική φιγούρα.
Η Γιούλικα Σκαφιδά παίζει την κόρη Κάτια, που αγωνιά για την καριέρα της αλλά και την απόκτηση ενός παιδιού. Ερμηνεία με ζωηρή τρέλα και ελεγχόμενες υπερβολές. Το ίδιο και ο ταλαντούχος Πυγμαλίων Δαδακαρίδης που κάνει τον Εσθονό υπηρέτη και εξασφαλίζει πολλά ξεκαρδιστικά στιγμιότυπα.
Ο Μάνος Καρατζογιάννης έρχεται για πρώτη φορά αντιμέτωπος με ένα αμιγώς κωμικό ρόλο και παρά την αρχική αμηχανία του, χειρίζεται επιδέξια τα εκφραστικά του μέσα και ευθυγραμμίζεται με το κλίμα της ξέφρενης τρέλας και του «απορυθμιστικού» χαβαλέ. Ο κύριος Καρατζογιάννης ερμηνεύοντας το γιο της οικογένειας, Στέφανο, δεν προβάλλει με κραυγαλέα μέσα, γραφικές κινήσεις και παρωχημένα στερεότυπα τη σεξουαλική ταυτότητα του ήρωα αλλά αναδεικνύει κωμικές νότες μέσα από την ολοκληρωμένη του προσωπικότητα. (μποέμ ζωή, ρομαντική διάθεση, ευαισθησία).
Στο πρόγραμμα της παράστασης που επιμελήθηκε η θεατρολόγος-κριτικός θεάτρου Ειρήνη Μουντράκη υπάρχει όλο το κείμενο, μια συνέντευξη του συγγραφέα και ένα ενδιαφέρον μελέτημα της Λίνας Ρόζη, λέκτορα στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πατρών. Τα θεατρικά άπαντα του Άκη Δήμου κυκλοφορούν από τις εκδόσεις «Αιγόκερως» σε δύο καλαίσθητους τόμους.

Η ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ
«Απόψε τρώμε στης Ιοκάστης» του Άκη Δήμου
A pop family story
Μια παραγωγή της Ελληνικής Θεαμάτων
Σκηνοθεσία : Σταμάτης Φασουλής
Σκηνικά : Μαργαρίτα Χατζηιωάννου
Κοστούμια : Ντέννη Βαχλιώτη
Σχεδιασμός φωτισμών : Μελίνα Μάσχα
Τους ρόλους ερμηνεύουν : Παύλος Ορκόπουλος, Πυγμαλίων Δαδακαρίδης, Γιούλικα Σκαφιδά, Σοφία Φιλιππίδου, Αλέξανδρος Καλπακίδης, Μάνος Καρατζογιάννης και Νάντια Κοντογεώργη

ΘΕΑΤΡΟ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΧΟΡΝ
Αμερικής 10, Αθήνα, τηλ. 210 36 12 500
Τετάρτη 20.00, Πέμπτη-Παρασκευή-Σάββατο-Κυριακή 21.00, Σάββατο-Κυριακή 18.00

Δευτέρα 6 Οκτωβρίου 2008

Ατέλειωτο παρόν άσκοπων λέξεων και ενστίκτων


Η ζωή μας είναι σουγιαδιές
σε βρώμικα αδιέξοδα
σάπια δόντια ξεθωριασμένα συνθήματα
μπάσσο βεστιάριο
μυρωδιές από κάτουρα αντισηπτικά
και χαλασμένα σπέρματα.
Ξεσκισμένες αφίσσες

Από ποίημα της Κατερίνας Γώγου στη συλλογή «Τρία κλικ αριστερά»

Στον πολυχώρο «Ράγες» παρουσιάζεται το προκλητικό έργο του Βρετανού Steven Berkoff, «Decadence» (1981), σε σκηνοθεσία Αλκυώνης Βαλσάρη με τους Βαγγέλη Βαφείδη και Λεμονιά Γιανναρίδου. Ο ωμός, κυνικός λόγος, η σκηνική, λεκτική βία, η απελευθερωμένη σεξουαλικότητα και η κατάρριψη των ταμπού φέρνουν τα έργα του Berkoff κοντά στο κίνημα του «In Yer Face Theatre».
Με καταβολές από το «θέατρο της σκληρότητας» του Antonin Artaud, τις θεωρίες του Alfred Jarry και την πρόταση μιας ομαδικής ψυχοθεραπείας μέσω της αφύπνισης, το «In-Yer-Face Theater» (θέατρο στα μούτρα), επιδιώκει να ξυπνήσει το θεατή από τον λήθαργο με κραυγές λεκτικής βίας, με επιθετικές εξάρσεις ενός ακατάσχετου υβρεολογίου και με τη συνεχή, επαναληπτική ροή ενός λαχανιασμένου λόγου που απευθύνεται πρωτίστως στις αισθήσεις του θεατή, για να συγκλονίσει το ασυνείδητο και να περάσει βραδυφλεγώς, αν το επιτύχει, και στο συνειδητό. Ένα εμπειρικό θέατρο που συγκλονίζει το κοινό με τον εξτρεμισμό της γλώσσας και των εικόνων. Σύμφωνα με τον κριτικό δράματος Aleks Sierz «αυτό το είδος θεάτρου είναι τόσο ισχυρό, τόσο αισθησιακό, που αναγκάζει τους θεατές να αντιδράσουν είτε αισθανόμενοι την ανάγκη της φυγής από το κτήριο ή πεπεισμένοι ότι είναι το καλύτερο που έχουν δει ποτέ, προτρέπουν όλους τους φίλους τους να το δουν επίσης. Είναι το είδος θεάτρου που μας εμπνέει για να χρησιμοποιήσουμε τον υπερθετικό βαθμό, είτε στον έπαινο είτε στην καταδίκη».

Τα έργα του συγγραφέα στην ελληνική σκηνή
Ρωσικής καταγωγής, ο συγγραφέας, ηθοποιός και σκηνοθέτης Steven Berkoff σπούδασε θέατρο και παντομίμα στο Λονδίνο και στο Παρίσι και το 1968 δημιούργησε το London Theatre Group. Στην ελληνική σκηνή μας τον συστήνει ο Δημήτρης Ποταμίτης ανεβάζοντας το διασκευασμένο έργο «Μεταμόρφωση του Κάφκα». Στη συνέχεια, ο Κωνσταντίνος Αρβανιτάκης σκηνοθετεί την «Πτώση του οίκου των Άσερ», θεατροποίηση του διηγήματος του Έντγκαρ Άλαν Πόε, ο Ανδρέας Χριστοδουλίδης, με το Θέατρο «Ένα» της Κύπρου, το «Κβετς», ο Τάσος Μπαντής στο «Εμπρός» το «Ένας Έλληνας», ο Γιάννης Ιορδανίδης το «Decadence», η Όλγα Ποζέλη με την ομάδα «Νοητή Γραμμή» το «Κβετς» και ο Πέρης Μιχαηλίδης τη «Μυστική ερωτική ζωή της Οφηλίας».
Ως ηθοποιός, ο Steven Berkoff έχει λάβει μέρος σε πολλές κινηματογραφικές ταινίες ανάμεσα στις οποίες συγκαταλέγονται το «Κουρδιστό πορτοκάλι», «Μπάρρυ Λίντον», «Outland», «Ράμπο ΙΙ», «Octopussy» και «Star Trec». Ήρθε στην Ελλάδα το καλοκαίρι του 2003 προκειμένου να ερμηνεύσει τον ρόλο του Ρώσου προαγωγού στην ταινία του Παντελή Βούλγαρη «Νύφες».

Η παράσταση
Το μεγαλύτερο μέρος του κειμένου αποτελείται από μακρόσυρτους μονολόγους με κοφτές φράσεις και αιχμηρές λέξεις. Η σκηνοθεσία της Αλκυώνης Βαλσάρη ακολουθεί τις σαφείς σκηνικές οδηγίες του συγγραφέα για τις ενδυματολογικές επιλογές αλλά και το παίξιμο των ηθοποιών. Δύο διαφορετικού τύπου ζευγάρια μιλούν χωρίς να κατορθώνουν να επικοινωνήσουν αληθινά μεταξύ τους. Ασφυκτικά περιορισμένα σ’ ένα ατελείωτο παρόν άσκοπων λέξεων και ενστίκτων. Χαμένα στην άβυσσο του εγωισμού τους. Τέσσερα πρόσωπα παίζουν και παλεύουν με τη μοναξιά τους φορώντας την ένα πέπλο ηδονής. Μαστιγωτικός λόγος που διακωμωδεί το μικροαστικό ιδεολόγημα με «σπασμωδικά» ημιτόνια, ταμπλό βιβάν, εκρήξεις, σημαίνουσες παύσεις και υπόρρητο σαρκασμό.
Λιτό αλλά δυναμικής λειτουργικής το σκηνικό της Καλλιόπης Ζαφειροπούλου. Μια βάση-κύλινδρος με δυο μακρόστενα περιστρεφόμενα μεταλλικά επίπεδα μετακινούνται διαρκώς από τη μια άκρη της σκηνής στην άλλη σημαδεύοντας τις μεταβολές του χρόνου και του τόπου δράσης. Στο κέντρο, ένας δίσκος με ποτήρια και δυο μπουκάλια ποτό γύρω από τα οποία οι ήρωες αναμοχλεύουν μνήμες και φαντασιώσεις ενώ αναδύονται απωθημένες ορμές.
Ο Βαγγέλης Βαφείδης και η Λεμονιά Γιανναρίδου ερμηνεύουν εναλλάξ τα ζευγάρια Steve και Helen και Les και Sybil παρακινώντας τον θεατή ν’ αναζητήσει αλήθεια στη φανταστική λεκτική δράση που του εκθέτουν. Δραματικές φιγούρες εγκλωβισμένες στον προστατευτικό κλοιό της διαχείρισης μιας άσεμνης γλώσσας που σκιαγραφεί τα σημάδια της παρακμής ενός αδίστακτου κόσμου. Οι δύο ηθοποιοί, στο εδώ και τώρα της σκηνικής πράξης συνθέτουν τα διάσπαρτα και ετεροειδή κομμάτια συστήνοντας δραματικά πρόσωπα μέσα από μνήμες παρόντων-απόντων ρόλων.
Οι φωτισμοί της Εβίνας Βασιλακοπούλου με τις καίριες φωτοσκιάσεις συμπληρώνουν το σκηνικό διάκοσμο υπογραμμίζοντας το άρρητο και το ασύντακτο της αθέατης πλοκής του έργου.
Στο πρόγραμμα της παράστασης θα βρει κανείς όλη τη μετάφραση του Βαγγέλη Βαφείδη, φωτογραφίες από την παράσταση και βιογραφικά των συντελεστών, απουσιάζει όμως αισθητά υλικό από θεωρητικό κείμενα σχετικά με το έργο του συγγραφέα και το «In Yer Face Theatre».
Η παράσταση είναι αφιερωμένη από τη σκηνοθέτη στη μνήμη της ηθοποιού Αγάθης Μέττα.

Η ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ
«Decadence» του Steven Berkoff
Απόδοση : Βαγγέλης Βαφείδης
Σκηνοθεσία : Αλκυώνη Βαλσάρη
Σκηνικά-Κοστούμια : Καλλιόπη Ζαφειροπούλου
Μουσική : Πλάτων Ανδριτσάκης
Φωτισμοί : Εβίνα Βασιλακοπούλου
Χορογραφία-Κινησιολογία : Εσθήρ Μαυροφόρου
Τους ρόλους ερμηνεύουν : Βαγγέλης Βαφείδης και Λεμονιά Γιανναρίδου

ΘΕΑΤΡΟ ΡΑΓΕΣ
Κωνσταντινουπόλεως 82, Κεραμεικός, τηλ. 210 34 52 751
Παρασκευή-Σάββατο 21.00, Κυριακή 19.30

Τετάρτη 1 Οκτωβρίου 2008

Κανείς δεν είναι κανενός


«Θέλω όλα όσα δε γίνονται
Θέλω μια αγάπη που δεν πεθαίνει ποτέ
Θέλω εσένα εδώ και τώρα
Θέλω να μ’ αγαπάς για πάντα
Θέλω αφελή happy end»

Το «Από εδώ και πέρα μόνο Χάπι Έντ» παρουσιάστηκε τον Ιανουάριο 2008 στη σκηνή «Μικρή Χώρα» του θεάτρου Χώρα. Φέτος συνεχίζει την επιτυχημένη πορεία της στην κεντρική σκηνή του θεάτρου «Επί Κολωνώ» από τη Δευτέρα 29 Σεπτεμβρίου και για περιορισμένο χρονικό διάστημα.
Γοητευτική, τρυφερή, συγκινητική, ανθρώπινη…Η παράσταση που έστησε η Γεωργία Μαυραγάνη μας κερδίζει από το πρώτο λεπτό με το ανεπιτήδευτο ύφος της και την παιχνιδιάρικα ρομαντική της διάθεση. Βασισμένη στη νουβέλα του Truman Capote «Breakfast at Tiffany’s» αλλά και στην ομότιτλη ταινία του Blake Edwards, διαμορφώνει μια δική της εκδοχή δίνοντας ένα τόνο αισιοδοξίας ιδιαίτερα στο φινάλε.
Ο Truman Capote, δημοσιογράφος και μια από τις πιο αμφιλεγόμενες και εκκεντρικές μορφές της αμερικανικής λογοτεχνίας, έφτιαξε το 1958 το πορτρέτο της ανεξάρτητης και ατίθασης Holly Golightly. Η ιστορία διαδραματίζεται στη Νέα Υόρκη, στο Upper East Side του Μανχάταν στη δεκαετία του ’40. Μια σαγηνευτική γυναίκα και ένας ανερχόμενος συγγραφέας αναζητούν την ευτυχία μέσα από το κυνήγι του χρήματος. Κυνισμός, ματαιοδοξία, ανεκπλήρωτοι πόθοι και όνειρα γεννούν ερωτήματα για τον έρωτα και την ιδανική του μορφή.
Δύο ηθοποιοί (Βάσω Καβαλιεράτου-Αντώνης Ντουράκης) υποδύονται το ζευγάρι και ένας αφηγητής-κομπέρ (Χρήστος Θεοδωρίδης) όλα τα υπόλοιπα πρόσωπα. Συντονισμένες κινήσεις, γρήγορες εναλλαγές σκηνών, ζωηρές ερμηνείες, κεφάτη ατμόσφαιρα.
Η ζωντανή μουσική από την ορχήστρα και τα τραγούδια που ερμηνεύει η Σοφία Σαρρή διευκολύνουν τη θεατρική αυτή μεταφορά στην αφήγηση των επεισοδίων της πλοκής γεμίζοντας τα κενά ή τις μεταφορές από τον ένα τόπο δράσης στον άλλο.
Λιτά και κομψά τα σκηνικά-κοστούμια που έφτιαξε ο Βασίλης Μπαρμπαρίγος. Το ασπρόμαυρο σκηνικό παραπέμπει στα black and white parties του Truman Capote. Το πορτοκαλί στο τηλέφωνο και στη γραφομηχανή, ως βιομηχανικό χρώμα, παραπέμπει στις επαγγελματικές τους δραστηριότητες (call girl-συγγραφέας). Το μωβ στο party και στο φόρεμα της τραγουδίστριας «πενθεί» τις sic βραδιές εκείνης της εποχής. Ευφάνταστη και λειτουργική η ιδέα του σκηνικού χώρου-μπανιέρα!

Η ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ
«Από εδώ και πέρα μόνο Χάπι Έντ»
Σκηνοθεσία : Γεωργία Μαυραγάνη
Σκηνικά-Κοστούμια : Βασίλης Μπαρμπαρίγος
Φωτισμοί : Γιώργος Φακούρας
Βοηθός σκηνοθέτη : Νίκος Λύρας
Επιμέλεια κίνησης : Χρήστος Θεοδωρίδης
Ζωντανή Ορχήστρα : Μάνος Ροβίθης (live electronics-κιθάρα) και από το συγκρότημα «night on earth» που αποτελείται από τους Κωστή Ζουλιάτη (πιάνο) και Σοφία Σαρρή (φωνή)
Τους ρόλους ερμηνεύουν : Αντώνης Ντουράκης, Βάσω Καβαλιεράτου και Χρήστος Θεοδωρίδης

ΘΕΑΤΡΟ ΕΠΙ ΚΟΛΩΝΩ-ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΣΚΗΝΗ
Ναυπλίου 12 και Λένορμαν, Κολωνός, τηλ. 210 51 38 067
Δευτέρα-Τρίτη-Τετάρτη 21.15