Τετάρτη 28 Μαρτίου 2012

«Λευκές Νύχτες» του Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι στη Β’ Σκηνή του Θεάτρου της Οδού Κεφαλληνίας


Η νουβέλα του Ντοστογιέφσκι «Λευκές Νύχτες» μας παρουσιάζει έναν από τους χαρακτηριστικούς τύπους της εποχής, ο οποίος είχε απασχολήσει ιδιαίτερα τον συγγραφέα: τον ονειροπόλο. Στην Αγία Πετρούπολη του 1847, ο άντρας αυτός που δεν έχει όνομα παρά μόνο ιδιότητα, παραδίδεται στις ονειροφαντασίες του και ζει σ’ ένα δικό του ελκυστικό κόσμο των φαντασιώσεων αρνούμενος να προσγειωθεί στην πραγματικότητα και να αντιμετωπίσει τις αντιξοότητές της. Ως την στιγμή που εντελώς τυχαία συναντάει την Νάστενκα και μαζί τον έρωτα. Ο ονειροπόλος εξαναγκάζεται να εισέλθει στον πραγματικό κόσμο όπου και τελικά συντρίβεται. Η κοπέλα, ερωτευμένη με έναν άλλο άντρα, επίσης χωρίς όνομα, ο οποίος αποκαλείται ένοικος γιατί είναι ο ενοικιαστής της γιαγιάς της, θα εκμεταλλευτεί τα φιλικά αισθήματα του ονειροπόλου για να έρθει σε επαφή με τον αγαπημένο της αλλά και για να παρηγορηθεί από τις διαψεύσεις του πάθους της. Όταν όμως επιτέλους ο ένοικος εμφανίζεται, η Νάστενκα εγκαταλείπει χωρίς δεύτερη σκέψη τον ονειροπόλο για να παραδοθεί στον εραστή της και να φύγει μαζί του. Οι «Λευκές Νύχτες» πλουτίζουν με μια αλλόκοτη ατμόσφαιρα αυτήν την αισθηματική περιπέτεια, προσδίδοντας στο πάθος των ηρώων μια διάσταση μαγείας αλλά και υποδόριας έντασης.

Ανθεκτική στο πέρασμα του χρόνου, η μετάφραση του Άρη Αλεξάνδρου αποδίδει με ευκρίνεια το μήνυμα του λόγου. Η προτεινόμενη διασκευή της παρούσας παράστασης περιορίζεται στους δύο κεντρικούς ήρωες χωρίς να παραλείπεται το παραμικρό από την πλοκή. Ο Δημήτρης Καταλειφός σκηνοθετεί βάσει των αναλογιών που επιβάλλει η έρπουσα αβεβαιότητα των καταστάσεων στις οποίες ενέχονται οι ήρωες: όλα είναι έτσι όπως τα αντιλαμβάνεται ο κάθε εμπλεκόμενος στο παιχνίδι των εντυπώσεων και όπως τα οριοθετεί η εκάστοτε υιοθετηθείσα οπτική γωνία. Με άλλα λόγια, ο θεατής βλέπει στην πραγματικότητα ό, τι ο ίδιος θέλει να δει, να αισθανθεί και να καταγράψει ως αλήθεια στη συνείδησή του. Λειτουργικό, με συμβολικές προεκτάσεις, το υδάτινο σκηνικό της Εύας Μανιδάκη, που επιμελείται και τα προσεγμένα κοστούμια, «κρύβει» και «αποκαλύπτει» παίζοντας θα λέγαμε, στην κυριολεξία, με τις σημαίνουσες αποχρώσεις του λευκού. Η ατμόσφαιρα που δημιουργεί με τους φωτισμούς του ο Αλέκος Αναστασίου δίνει στο σύνολο των τεκταινομένων ένα λυρικό στοιχείο από ονειροφαντασία. Ως Ονειροπόλος, ο Στάθης Μαντζώρος ερμηνεύει τον ρόλο του με υποκριτική ευκρίνεια. Μαζί του, η Λουκία Μιχαλοπούλου που υποδύεται τη Νάστενκα, αποδίδει εξελικτικά τις συναισθηματικές μεταπτώσεις της ηρωίδας.