Κυριακή 30 Μαρτίου 2008

Η μελαγχολία της μοναξιάς


Μην ξεχνάτε σε παλιές τσέπες αναμνήσεις,
το χαμένο έχει παράξενη μουσική
που αφήνει μετέωρο το ανεπανάληπτο μιας
προσδοκίας.

(απόσπασμα από ποίημα του Γιώργου Παναγουλόπουλου)

Στη κεντρική σκηνή του πολυχώρου «Αγγέλων Βήμα» ο σκηνοθέτης Κοραής Δαμάτης ανεβάζει τέσσερις συγγενικούς στη θεματική, μονολόγους του Alan Bennett σε ενιαία παράσταση που φέρει τον τίτλο «Φωνές» («Talking Heads», 1988). Η προσεγμένη μετάφραση του Ερρίκου Μπελιέ (που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Κέδρος») διευκολύνει το λόγο του συγγραφέα να μιληθεί άνετα από τους ηθοποιούς και ν’ ακουστεί λογικά και συνειρμικά από τους θεατές. Το έργο έχει μεταφραστεί στο παρελθόν και από την Ιώ Μαρμαρινού (εκδόσεις «Δωδώνη»).
Τέσσερις διαφορετικοί χαρακτήρες εξομολογούνται μέσα από δυνατές αφηγήσεις περιστατικά ή εμπειρίες που σημάδεψαν τη ζωή τους και ευθύνονται για την απέραντη, προβληματική και αγιάτρευτη μοναχικότητά τους. Οι εμμονές τους, τα χαμένα όνειρα, οι ανεκπλήρωτοι πόθοι, τα μυστικά και απωθημένα μιας ιδιόρρυθμης σεξουαλικότητας περιπλέκονται καθ’ όλη τη διάρκεια του έργου που εναλλάσσει διαρκώς με επιδέξιο τρόπο κωμικούς και δραματικούς τόνους. Η αφηγηματική ενδοχώρα των μονολόγων-φωνών χαρακτηρίζεται από τη μίμηση πρόσθετων φωνών που προσδίδει στο λόγο περισσότερη ζωντάνια και την ατμόσφαιρα μιας κινηματογραφικής εικόνας.

Ο Συγγραφέας και το έργο του
Ο Άγγλος δραματουργός και ηθοποιός Alan Bennett (που γεννήθηκε το 1934) έγινε γνωστός από την επιθεώρηση «Beyond the Fringe» που άφησε εποχή τη δεκαετία του ’60. Στο πρώτο του έργο, «Forty Years On» (1968), ο John Gielgud υποδυόταν το διευθυντή ενός μικρού δημόσιου σχολείου που συνταξιοδοτείται, ενώ οι μαθητές ανεβάζουν προς τιμήν του μια παράσταση που σατιρίζει αγρίως την πρόσφατη βρετανική ιστορία. Ακολουθούν τα θεατρικά έργα : «Getting On» (1971), «Habeas Corpus» (1973), «The Old Country» (1977), «Enjoy» (1980), «Kafka’s Dick» (1986) και το «Single Spies» (1988) που περιλάμβανε δύο μονόπρακτα με θέμα γνωστούς κατασκόπους, το «An Englishman Abroad» και το «Question of Attribution». Το 1991 σημειώνει μεγάλη επιτυχία με το «The Madness of George III» («Η τρέλα του Γεωργίου Γ») που παρουσιάζεται στο Εθνικό Θέατρο σε σκηνοθεσία Nicholas Hytner και στη συνέχεια στέφεται με πολλά όσκαρ με τη μεταφορά του στη μεγάλη οθόνη. Σημαντική είναι επίσης η δουλειά του στον κινηματογράφο και την τηλεόραση μέσα από αξιόλογες παραγωγές.

Η Παράσταση
Η σκηνοθεσία του Κοραή Δαμάτη ανέδειξε το διεισδυτικό βλέμμα του συγγραφέα στις ανθρώπινες αδυναμίες. Οι ήρωες κινούνται στον ίδιο σκηνικό χώρο όπου βρίσκονται απλωμένα διάφορα προσωπικά αντικείμενα και των τεσσάρων προσώπων. Στοιχεία της μιας ιστορίας εισβάλλουν σε αυτά της άλλης, ενσωματώνονται μαζί τους, συμπληρώνουν το ένα το άλλο. Παιδικά παιχνίδια, γράμματα, αποξηραμένα λουλούδια, προσωπικό γραφείο, αναπαυτικός καναπές, παλιός μπουφές, η εικόνα του Χριστού και ένας καλόγερος με ξεχασμένα ρούχα που φωτίζεται χαρακτηριστικά στις αλλαγές των σκηνών.
Οι ποικίλες αντιλήψεις γύρω από τις έννοιες : σεξουαλικότητα, συντροφικότητα, ερωτική πίστη καθώς και οι ηθικοί φραγμοί που θέτει ο κοινωνικός περίγυρος αποκτούν σημαντική βαρύτητα και στα τέσσερα κείμενα. Στο πρώτο μονόπρακτο που φέρει τον τίτλο «Πατατάκι μέσα στη ζάχαρη» («A chip in the sugar») , ο Δημήτρης Καραμπέτσης χειρίζεται υποδειγματικά τα εκφραστικά του μέσα και ενσαρκώνει μ’ ένα γλυκόπικρο χιούμορ το Γκράχαμ και την οιδιπόδεια σχέση του με τη μητέρα του. Ακολουθεί το «Κρεβάτι ανάμεσα στις φακές» («Bed among the lentils») όπου η Σμαράγδα Σμυρναίου ερμηνεύει με κυνισμό και νευρικούς ρυθμούς την αλκοολική Σούζαν, σύζυγο εφημέριου, που αφηγείται τις προσωπικές της περιπέτειες υπογραμμίζοντας με έμμεσο τρόπο την υποκρισία, τη σοβαροφάνεια και την ασυνέπεια. Απολαυστική η Χαρά Κεφαλά στο ξεκαρδιστικό μονόπρακτο «Η Ευκαιρία της ζωής της» («Her big chance») όπου υποδύεται τη νεαρή, αφελή και σέξι ηθοποιό Λέσλι που περιγράφει τις εμπειρίες από τα γυρίσματα μιας ταινίας αναφέροντας παράλληλα τις δυσκολίες που συναντά στο σκληρό χώρο της show business. Συγκινητική με την απλότητα της η Όλγα Τουρνάκη αποτυπώνει στην ερμηνεία της την πικρή γεύση της μοναξιάς της γεροντοκόρης Ράντοκ που προσπαθεί να γεμίσει τα κενά της ζωής της πηγαίνοντας στη λειτουργία και κατασκοπεύοντας τις ζωές των άλλων στον τελευταίο μονόλογο της παράστασης με το λεπτής ειρωνείας τίτλο «Μια κυρία των γραμμάτων» («A Lady of letters»).

Η ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ
«Φωνές» του Alan Bennett
Μετάφραση : Ερρίκος Μπελιές
Σκηνοθεσία : Κοραής Δαμάτης
Τους ρόλους ερμηνεύουν : Δημήτρης Καραμπέτσης, Σμαράγδα Σμυρναίου, Χαρά Κεφαλά και Όλγα Τουρνάκη

ΑΓΓΕΛΩΝ ΒΗΜΑ
Σατωβριάνδου 36, Ομόνοια, τηλ. 210 52 42 211
Πέμπτη-Παρασκευή-Σάββατο 21.15, Σάββατο 18.15 και Κυριακή 19.15