Το κείμενο του Αντώνη Κυριακάκη (σε δραματουργική επεξεργασία του Χάρη Βαλασόπουλου), με τον
χαρακτηριστικό τίτλο, «Το Όνειρο της
Ιωνίας», αποτελεί μια σκηνική σύνθεση βασισμένη σε ημερολόγια στρατιωτών
της Μικρασιατικής Εκστρατείας. Η Μικρασιατική Εκστρατεία είναι ένα σύνθετο
ιστορικό γεγονός και στην σύγχρονη ιστορική συνείδηση βρίσκεται σχεδόν αόρατη
πίσω από την Μικρασιατική Καταστροφή, μία από τις μεγαλύτερες τραγωδίες του
Ελληνισμού στον 20ο αιώνα. Ωστόσο, είναι η αλληλουχία των γεγονότων
που αποκαλύπτουν το πώς η τελευταία συνέβη. Η υποστήριξη των Μεγάλων Δυνάμεων
προς τον Ελ. Βενιζέλο, οι κατακτήσεις στην Μικρά Ασία από τον ελληνικό στρατό,
η Συνθήκη των Σεβρών, η απόπειρα δολοφονίας του Ελ. Βενιζέλου, οι εκλογές του
1920 και η μετέπειτα αλλαγή της πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας στην Ελλάδα,
η απόφαση για συνέχιση της εκστρατείας, η αλλαγή των ισορροπιών σε διπλωματικό
επίπεδο, η στασιμότητα και η υποχώρηση του ελληνικού στρατού είναι γεγονότα
αλληλοσυνδεόμενα και η σημασία τους πολύ μεγάλη τόσο σε εθνικό όσο και σε
διεθνές επίπεδο. Τα ημερολόγια των στρατιωτών που συμμετείχαν στην Μικρασιατική
Εκστρατεία, είναι μία ιστορική πηγή μοναδικής αξίας, καθώς αποτυπώνουν άμεσα
τον τρόπο με τον οποίο οι ίδιοι οι στρατιώτες βίωσαν αυτά τα ιστορικά γεγονότα.
Η σκηνοθεσία του Αντώνη Κυριακάκη και του Γιώργου
Πατεράκη αξιοποιεί δεόντως το εν λόγω δραματουργικό υλικό οδηγώντας σε μια εύρυθμη
και κυρίως ατμοσφαιρική παράσταση που στρέφει την προσοχή του κοινού στον
αντιπολεμικό λόγο και δίνει έμφαση στην ευμετάβλητη σχέση του θύματος και του
θύτη. Ξεκινώντας χαμηλόφωνα και σε σουρντίνα και οδηγούμενη κλιμακωτά στο
κρεσέντο, η παράσταση ξεδιπλώνει όλη το εύρος των κακοποιήσεων που υφίσταται ο
άνθρωπος στη διάρκεια του πολέμου ενώ στέκεται επικριτικά απέναντι στην έμφυλη
βία.
Οι ηθοποιοί εναλλάσσονται στην ερμηνεία
των ρόλων και στην αφήγηση των ιστοριών. Ο Τάσος
Τζιβίσκος (Νικήτας), ο Βασίλης
Καλφάκης (Νικόλας), ο Κώστας
Κουτρουμπής (Μιλτιάδης) και ο Μάρκος
Γέττος (Αναστάσης) υποδύονται με εκφραστικές εναλλαγές την πλούσια γκάμα
των συναισθημάτων καθημερινών ανθρώπων που ήρθαν αντιμέτωποι με την αγριότητα
του πολέμου και τον εθνικό διχασμό σε μια χώρα στο απόλυτο οικονομικό και
πολιτικό αδιέξοδο. Η Λένα Μποζάκη (Κόρη),
εκπρόσωπος της θηλυκής παρουσίας σε έναν ανδροκρατούμενο κόσμο, αποδίδει με
κινήσεις ακρίβειας τον ευτελισμό και την ταπείνωση του γυναικείου σώματος.
Η Ανθή
Φουντά, που υπογράφει τα σκηνικά, επιλέγει το μετωνυμικό στοιχείο ως
δεσπόζον χαρακτηριστικό της εικόνας του χώρου και των προσώπων που τον
κατοικούν, δημιουργώντας έναν προσωπικό σκηνικό διάλογο με τους ήρωες της
πλοκής. Οι αχυρόμπαλες ή τα δεμάτια από άχυρα που κατακλύζουν τη σκηνή,
παραπέμπουν στα χαρακώματα και στην αντάρα του πολέμου. Η διαρκής μετατόπισή
τους, κατά τη διάρκεια της αφήγησης των ιστοριών, σηματοδοτεί τις εναλλαγές του
χώρου και του χρόνου ενώ η απότομη ρίψη και συσσώρευσή τους στο έδαφος συν-δηλώνει,
με τον καταιγιστικό της ρυθμό, τον ολοένα και αυξανόμενο αριθμό των πεσόντων
στη μάχη. Σώματα μαχητών και αμάχων πέφτουν νεκρά όπως ένα δεμάτι από άχυρα. Το
σκηνικό της φρίκης και των αποτρόπαιων πράξεων διανθίζει με τη μουσική της η Αλεξάνδρα Κατερινοπούλου και με τους
καίριους φωτισμούς της η Κατερίνα Μαρία
Σαλταούρα. Σημαντική συμβολή και η επιμέλεια της κίνησης από τον Ευθύμη Χρήστου.
