Τρίτη 1 Ιουλίου 2008

Με ποιο δικαίωμα;


«Το ξέπλυνα με το ίδιο μου το αίμα! Δεν αρκεί αυτό; Πυροβόλησα κάποιον και μετά πυροβόλησα τον εαυτό μου. Ο γιατρός δεν με άφησε να πεθάνω! Εγώ αρνήθηκα τις φροντίδες του : τρεις φορές τράβηξα τους επιδέσμους! Και τώρα να ’μαι, πάλι ζωντανός, χάρη σ’ αυτόν! Δικό του δημιούργημα πια! Και πρέπει να μείνω μετέωρος σε μια ζωή που δεν υπάρχει πια για μένα!»

(απόσπασμα από το έργο)

Το μονόπρακτο «Το καθήκον του γιατρού» («Il dovere del medico»), που γράφτηκε το 1913 από το νομπελίστα Luigi Pirandello (1867-1936) αποτελεί ένα πλήρες θεατρικό έργο με τα νοήματά του πιο συμπυκνωμένα, τους διαλόγους πιο καίριους και την πλοκή να εξελίσσεται σε γρήγορους ρυθμούς. Με τη γνωστή του οξυδέρκεια, ο Ιταλός δραματουργός αναπλάθει, σε πολλά μονόπρακτα του, καθημερινές καταστάσεις που έχουν αποβάλει το ρεαλιστικό τους χαρακτήρα και έχουν αναχθεί σε φιλοσοφικό καταστάλαγμα ζωής. Όπως και σε όλα του τα έργα, εστιάζει στη ματαιότητα των ανθρώπινων επιδιώξεων, φέρνοντας στη σκηνή πνευματικές και ψυχολογικές ανησυχίες μιας εποχής σήψης και κατακερματισμού.
Η θεατρική ομάδα «Κινούμενη Άμμος» δεν ακολούθησε μια ρεαλιστική φόρμα που θα υπογράμμιζε τις λεπτές αποχρώσεις και τις ψυχολογικές μεταπτώσεις των χαρακτήρων. Η σκηνοθεσία του Δάνη Απτόσογλου στόχευε στην ανάδειξη των βαθύτερων δομών του έργου όχι μόνο θέτοντας ερωτήματα γύρω από το δίπολο επιστήμη και ηθική αλλά και προβάλλοντας ηχηρά το θεμελιώδες δικαίωμα της ύπαρξης να δρα αυτοβούλως. Τα χαρακτηριστικά των ρολών εξαφανίστηκαν κάτω από τα ομοιόμορφα μαύρα ενδύματα και τις απρόσωπες λευκές μάσκες. Το κάθε θεατρικό πρόσωπο εκφωνούσε αποστασιοποιημένα το ποσό λόγου που του αναλογεί σα μια ασαφούς προέλευσης φωνή.
Ο τίτλος του μονόπρακτου του Pirandello «Το καθήκον του Γιατρού» θα μπορούσε να παραφραστεί το καθήκον των «πρέπει». Αυτά τα πρέπει καταδυναστεύουν και απομακρύνουν τον Άνθρωπο από τον υπαρξιακό του πυρήνα. Η χρήση της Μάσκας και η επαφή από τους ηθοποιούς σηματοδοτεί την αποσύνθεση της προσωπικότητας των ίδιων ηθοποιών.
Στην έναρξη, η επανάληψη της φράσης «Με ποιο δικαίωμα;» γίνεται το εργαλείο πολλαπλής έκφρασης. Της οχλαγωγίας, του φόβου από τον μαγνητισμό της Νεκρικής Μάσκας, της απόγνωσης από την καταδυνάστευση του Άψυχου Προσωπείου. Στο τέλος του μονόπρακτου, η έκφραση «Με ποιο δικαίωμα;» σταδιακά περιορίζεται στην λέξη «Δικαίωμα». Η μετάβαση ολοκληρώνεται καθώς οι ηθοποιοί βγάζουν τις μάσκες και διακηρύσσουν στο ακροατήριο με ποιο δικαίωμα. Μια κατάσταση στη προσωπική τους ζωή λαμβάνει χώρα κατά τρόπο παρεμβατικό. Η τελευταία λέξη που ακούγεται είναι «Δικαίωμα». Δικαίωμα να υπάρχουν ως είναι.
Το αδύναμο σημείο της παράστασης επικεντρώνεται στην απειρία των ερμηνευτών. Οι ερασιτέχνες ηθοποιοί, στην πρώτη τους σκηνική εμφάνιση, παρά τη φιλότιμη προσπάθεια που κατέβαλλαν, δεν κατόρθωσαν να υπερασπιστούν το κείμενο, το οποίο απαιτούσε δυναμική και εκφραστικές εναλλαγές.

Η ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ
«Το καθήκον του γιατρού» του Luigi Pirandello
Από τη θεατρική ομάδα «Κινούμενη Άμμος»
Σκηνοθεσία : Δάνης Απτόσογλου
Σκηνικά-Κοστούμια : Άντα Θεωδοράκη
Μάσκες : Κωνσταντίνα Κουβεντάρα
Τους ρόλους ερμηνεύουν : Σοφία Κομνηνού, Βάσω Μουργκάση, Λίλα Παπαδοπούλου, Νεκταρία Παπά, Αντιγόνη Μπασακάρου και Σάντρα Αρμάγκο.

ΘΕΑΤΡΟ ΕΠΙ ΚΟΛΩΝΩ
Ναυπλίου 12, Κολωνός, Γέφυρα Λένορμαν, τηλ. 210 51 38 067