Τρίτη 27 Νοεμβρίου 2007

Σπουδή θανάτου


Που πας δικό μ’ αστέρι
στον άφωτο βυθό;
Καρτέρει, καρτέρει,
κ’ εγώ σ’ ακολουθώ!

Γ. Βιζυηνός, «Παρά την λίμνην» (Ατθίδες αύραι)

Ένα αυτοβιογραφικό ψυχογράφημα
«Το Αμάρτημα της μητρός μου» του Γεωργίου Βιζυηνού (1849-1896) συγκαταλέγεται στα κείμενα εκείνα που γίνονται σημεία αναφοράς κάθε φορά που αναμετριόμαστε με τα μεγάλα ερωτήματα της σχέσης αρσενικού και θηλυκού, λογικής και τρέλας, πραγματικότητας και πλάνης, ταυτότητας και ετερότητας που στροβιλίζονται στην αδήριτη τελεολογία της ζωής και του θανάτου. Δημοσιεύθηκε πρώτα στο Παρίσι, στο λογοτεχνικό περιοδικό «La Nouvelle Revue» και στη συνέχεια, στην Αθήνα στην «Εστία» σε δύο συνέχειες (10 και 17 Απριλίου 1883).
Πρόκειται για ένα αφήγημα βιογραφικό γύρω από ιδιόρρυθμους νοσηρούς ψυχισμούς με εμμονές, που διακρίνονται από απουσία λύτρωσης, γραμμένο σε μια απόμακρη καθαρεύουσα, σε πρώτο ενικό πρόσωπο και μια μορφή διαλογικότητας που αποπνέει εντάσεις και δυναμική ενέργεια. Χαρακτήρες ολοκληρωμένοι, λόγος πυκνός και πολύσημος βυθίζουν το μαχαίρι στο κόκαλο της ανθρώπινης ψυχολογίας. Ένας λυρικός στοχασμός πάνω στα βαθύτερα κίνητρα της ζωής και στην υπαρξιακή αβεβαιότητα ρίχνει φως στη γυναικεία ψυχοσύνθεση που τη διακρίνει ο δαιδαλώδης συναισθηματικός κόσμος της μητρότητας.
Με ανοιχτούς λογαριασμούς και σημαδεμένη από το ακούσιο σφάλμα της, η μάνα πορεύεται με την αγωνία της επανόρθωσης και της εξιλέωσης μη διστάζοντας να διαπραγματευθεί με τα θεία ακόμα και τη ζωή των αγοριών της που έχει παραμελήσει. Ο δυσβάσταχτος χαμός της μονάκριβης Αννιώς την οδηγεί ν’ αναπληρώσει το κενό μέσα από την υιοθεσία και ανατροφή ενός ξένου κοριτσιού που θα διαφυλάξει ως κόρην οφθαλμού. Η εμμονή εξόφλησης του χρέους μοιάζει, πριν την αποκάλυψη των πραγματικών αιτιών, με νοητική παρέκκλιση, αλλά στη συνέχεια αποδεικνύεται ως μια βαθύτατη ψυχική ανάγκη που φανερώνει την ασυμβίβαστη στάση απέναντι στο πεπρωμένο και τη μη καρτερική αποδοχή της συμπαντικής διαρρύθμισης της ζωής των ανθρώπων.

Η παράσταση
Στην έναρξη προστίθεται ένα απόσπασμα που αναφέρεται σε περιστατικό της ζωής του Βιζυηνού, που στα τελευταία του χρόνια βρισκόταν κλεισμένος στο Δρομοκαΐτειο. Στην παράσταση ζωντανεύουν δραστικά όλα τα πρόσωπα της αφήγησης και αναδεικνύεται η γοητεία του γλωσσικού ιδιώματος. Οι ερμηνείες υπογραμμίζουν τις συναισθηματικές αποχρώσεις των προσώπων ενώ το λιτό εικαστικό περιβάλλον σε συνδυασμό με την υποφωτισμένη σκηνή, τις φωτοσκιάσεις και τα μουσικά ηχοχρώματα διαμορφώνουν ένα είδος κατανυκτικής ατμόσφαιρας.
Ο εκφραστικός Ηλίας Λογοθέτης στο ρόλο του Γιωργή και του αφηγητή κατορθώνει να μεταδώσει το συγκινησιακό φορτίο της ενδόμυχης μαρτυρίας. Ως μάνα, η Μαρία Ζαχαρή «κεντάει» την παραμικρή λεπτομέρεια και αποδίδει σταδιακά τις ψυχολογικές μεταπτώσεις της ηρωίδας, ιδιαίτερα στη σκηνή της εξομολόγησης του μυστικού, σκηνή κορύφωσης.

Η ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ
«Το αμάρτημα της μητρός μου» Δραματοποιημένο διήγημα του Γεωργίου Μ. Βιζυηνού
Σκηνοθεσία : Κωστής Καπελώνης
Σκηνογραφία : Νίκος Αλεξίου
Μουσική : Σταύρος Σιόλας
Τους ρόλους ερμηνεύουν : Ηλίας Λογοθέτης, Μαρία Ζαχαρή, Κώστας Βελέντζας, Μιχάλης Κοιλάκος, Εύα Οικονόμου, Βάλια Παπακωνσταντίνου και Διονύσης Κλαδής

ΘΕΑΤΡΟ ΤΕΧΝΗΣ ΚΑΡΟΛΟΥ ΚΟΥΝ –ΥΠΟΓΕΙΟ
Πεσμαζόγλου 5, τηλ. 210 32 28 706
Δευτέρα-Τρίτη 21. 15, Τετάρτη-Κυριακή 22. 15