Πέμπτη 16 Δεκεμβρίου 2010

«Οι Εξόριστοι» του Τζέιμς Τζόις από την Εταιρεία Θεάτρου Συν-Επί στο Από Μηχανής Θέατρο



«Τραυμάτισα την ψυχή μου για σένα. Ένα βαθύ τραύμα αμφιβολίας που δεν θα γιατρευτεί ποτέ. Δεν θα μάθω ποτέ, ποτέ. Και δεν θέλω να ξέρω, ούτε να πιστεύω. Δεν με νοιάζει. Δεν σε ποθώ μέσα στη σκοτεινιά της πίστης. Αλλά μέσα στο παλλόμενο, αγωνιώδες τραύμα της αμφιβολίας. Το μόνο που ζήτησα με πάθος – να σε κρατώ χωρίς δεσμά, ούτε καν του έρωτα, να ενώνουμε τα σώματά μας, τις ψυχές μας μέσα σε απόλυτη γύμνια.»



(Απόσπασμα από το τέλος της τρίτης πράξης)



«Οι Εξόριστοι» (1918), το μοναδικό θεατρικό έργο του Άγγλου συγγραφέα Τζέιμς Τζόις (1882-1941) διαδραματίζονται στα προάστια του Δουβλίνου, Μέριον και Ράνελα, το καλοκαίρι του 1912. Επιστρέφοντας από εννιάχρονη αυτοεξορία στη Ρώμη, ο συγγραφέας Ρίτσαρντ Ρούαν με τη γυναίκα του Βέρθα και το μικρό τους γιο Άρτσι θα επανασυνδεθούν με παλιούς γνώριμους. Το δημοσιογράφο Ρόμπερτ Χαντ και την ξαδέλφη του, δασκάλα μουσικής Βεατρίκη Τζάστις. Η έμπιστη φίλη, στα χρόνια της απουσίας, διατηρούσε αλληλογραφία με το Ρίτσαρντ και μοιραζόταν τις αγωνίες της δημιουργίας του. Στη νέα συνάντηση παραμένει στα πρόθυρα μιας ανεπίδοτης ομολογίας, προτιμώντας τη θέση της μούσας από τις οδύνες μιας ερωμένης, επιλογή που εξυπηρετεί το Ρίτσαρντ, ο οποίος εξουσιάζει έτσι το σώμα της Βέρθας και το πνεύμα της Βεατρίκης.


Τα πράγματα θα περιπλεχθούν επικίνδυνα όταν ο Ρόμπερτ διεκδικήσει εκ νέου τη Βέρθα (τον είχε απορρίψει στο παρελθόν) χρησιμοποιώντας με ιδιοτελή τρόπο την ειλικρινή φιλία που τρέφει στον Ρίτσαρντ, ο οποίος υπήρξε πνευματικό του πρότυπο. Η Βέρθα δεν θα κρατήσει κρυφό το ερωτικό παιχνίδι κρατώντας διαρκώς ενήμερο τον άνδρα της για τις εξελίξεις και προσδοκώντας ότι θα διεκδικήσει την απόλυτη αφοσίωσή της. Εκείνος αρνείται να απαγορεύσει το παραμικρό, τους αφήνει ελεύθερους και αδιαφορεί για το αν τελικά η σύζυγός του ενέδωσε στον πόθο του Ρόμπερτ.


Ένα σκηνικό δοκίμιο για τον έρωτα που ολοκληρώνεται με τη θυσία του σεξουαλικού πόθου στον βωμό της αμφιβολίας. Η σκηνοθεσία της Ρούλας Πατεράκη ανέδειξε τη δυναμική των μηνυμάτων του λόγου φέρνοντας τα πρόσωπα διαρκώς αντιμέτωπα. Γύρω από τα διάφανα παραπετάσματα στον άδειο σκηνικό χώρο του Γιώργου Πάτσα που επιμελείται και τα κοστούμια, μετακινούνται πολυθρόνες και στοιχειώδη αντικείμενα της δράσης παράγοντας σε συνδυασμό με τους φωτισμούς του Αλέκου Γιάνναρου, πολλαπλά σημαινόμενα.


Ως Ρίτσαρντ, ο Άκις Βλουτής καταθέτει μια σύνθετη ερμηνεία και εμβαθύνει στην ψυχοσύνθεση του ήρωα. Στο ρόλο της Βεατρίκης η Αλεξάνδρα Σακελλαροπούλου αποκαλύπτει με κινήσεις ακρίβειας τις πτυχές του χαρακτήρα. Η Ίρις Χατζηαντωνίου ως Βέρθα αξιοποιεί αποτελεσματικά τα εκφραστικά της μέσα και το αποτέλεσμα τη δικαιώνει. Ο Γιάννης Παπαδόπουλος υποστηρίζει επάξια το ρόλο του Ρόμπερτ. Η Τασία Σοφιανίδου κατορθώνει να δώσει εύρος στο μικρό ρόλο της γριάς υπηρέτριας Μπριγκίτα. Τον Άρτσι υποδύονται εναλλάξ τα παιδιά Ηλίας Βλάχος και Χρήστος Λιώλης.


Στο υποδειγματικό πρόγραμμα-βιβλίο που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Νεφέλη, θα βρει κανείς ολόκληρη τη μετάφραση του έργου την οποία υπογράφουν από κοινού η Ρούλα Πατεράκη και ο Αντώνης Γαλέος και ένα πλήθος κειμένων- μελετών γύρω από το έργο του Τζόις.