Σάββατο 20 Μαΐου 2017

«Θερισμός» του Δημήτρη Δημητριάδη στο Εθνικό Θέατρο (Κτίριο Τσίλλερ – Σκηνή «Νίκος Κούρκουλος»)

       
     Το έργο του Δημήτρη Δημητριάδη, «Θερισμός» (2011), πραγματεύεται με υπερρεαλιστικά στοιχεία μια θεατρική συνθήκη που αφορά σε πέντε συνολικά πρόσωπα. Τα εν λόγω πρόσωπα περνούν τις διακοπές τους στο Ακαπούλκο έχοντας αφήσει πίσω προβλήματα της καθημερινότητας και όλες εκείνες τις ενοχλήσεις που δημιουργεί η τριβή με τη ρουτίνα. Σημειωτέον ότι το υπόβαθρο της μεταξύ τους λεκτικής συναλλαγής, εξυφαίνεται από τα αισθήματα οικειότητας που εγγυάται η φιλία στην προ των διακοπών κατάσταση. Εν ολίγοις, η ανταλλαγή λόγου διανύει τα τρία χαρακτηριστικά στάδια που συγκροτούν το χθες, το σήμερα και το αύριο στις ανθρώπινες σχέσεις. Ο Ρουμί με την Ζουζού σχηματίζουν ανδρόγυνο όπως και ο Ασσούρ με την Λίκρα, ενώ η Μπόνα είναι μόνη κι έχει, καθώς φαίνεται, αφήσει πίσω της έναν εραστή με τον οποίο την συνδέουν ανοιχτοί λογαριασμοί. Καθώς η παρέα ετοιμάζεται για την πλαζ, τα κινητά τηλέφωνα κάνουν αισθητή την παρουσία τους μέσα από μια σχεδόν εφιαλτική τακτικότητα. Τα τηλέφωνα εκφράζουν την αδιάλειπτη λειτουργία των συγκοινωνούντων δοχείων που τροφοδοτούνται από την αδιάκοπη μετάδοση πληροφοριών οι οποίες βαραίνουν σταδιακά το κλίμα.
        Θα μπορούσε να πει κανείς ότι το νήμα γυρίζει και τυλίγεται, γίνεται συμπαγές κουβάρι και δεν εννοεί να ξετυλιχθεί. Αντίθετα μάλιστα, πλέκεται αριστοτεχνικά σαν τον ιστό της αράχνης για να πνίξει εντέλει τα «θύματά» του. Οι συμβολισμοί του Δημήτρη Δημητριάδη ακολουθούν την πορεία των εκστατικών αντικειμένων που ταυτίζονται με τη διαρκή λειτουργία των κινητών τηλεφώνων. Αποστολέας και παραλήπτης κινούνται στους ρυθμούς μιας επικοινωνίας που ορίζεται από την αλήθεια και το ψέμα, από το μυστικό και την απάτη. Εξάλλου, η άκρη του νήματος βρίσκεται κρυμμένη στο σκοτεινό τόπο της απόγνωσης των δύο παιδιών – Σέλμα και Αντελίνο – μέσα από τα οποία αποκαλύπτεται μια υπεραλήθεια: η υπεραλήθεια του βίου και της πολιτείας των φαινομενικά αψεγάδιαστων αστών που διεκδικούν ήσυχες και χλιδάτες διακοπές. Αξίζει εδώ να υπογραμμίσουμε την παρουσία εν τη απουσία των δύο παιδιών που επικυρώνουν και αξιολογούν τον «θερισμό» των γονιών τους: «σπείρατε ανέμους, θερίζετε θύελλες». Εν κατακλείδι, ο «Θερισμός» του Δημήτρη Δημητριάδη συναντά εκ νέου τις στερεότυπες φιγούρες του πατέρα, της μητέρας και του παιδιού. Άλλωστε, ο υπαινικτικός λόγος του Έλληνα συγγραφέα εμβαθύνει για να φωτίσει τις ανθρώπινες σχέσεις που αυτοτροφοδοτούνται συνήθως. Με γνώμονα το καλά κρυμμένο μυστικό, η επικοινωνία των ανθρώπων τοποθετείται στην τροχιά ενός διακεκριμένου αντίπαλου δέους και περιχαρακώνεται στο διπολικό σχήμα της απάτης και της αυταπάτης.
        Η σκηνοθεσία του Δημήτρη Τάρλοου παρακολουθεί λεπτομερώς τον λόγο του Δημητριάδη και τις σκηνικές οδηγίες του κειμένου. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, οδηγείται εντέλει σε μια λιτή «κατασκευή» δια της οποίας προβάλλεται η μινιμαλιστική αισθητική. Το περιβάλλον εναρμονίζεται χαρακτηριστικά από τα σκηνικά και τα κοστούμια της  Ελένης Μανωλοπούλου, τη μουσική της Κατερίνας Πολέμη και τους φωτισμούς του Αλέκου Αναστασίου. Επιπροσθέτως, η υποκριτική την οποία υποστηρίζουν οι ηθοποιοί, εστιάζει στην απέριττη λειτουργία του θεάματος, που διευθύνει με δεξιοτεχνία ο κύριος Τάρλοου. Επισημαίνουμε το γεγονός ότι ο σκηνοθέτης ενδυναμώνει, χάρη σε σημειακά σύνολα, την θεαματικότητα του λόγου του συγγραφέα και δίνει έτσι την ευκαιρία στους ηθοποιούς του να αναδείξουν ιδιάζουσες μορφές που καλύπτονται προφανώς από την θεματική. Ο Δημήτρης Τάρλοου κατορθώνει να ξεκινήσει από το αυστηρό περίγραμμα του μίνιμαλ για να καταλήξει σ’ ένα κρεσέντο υπαινικτικού λόγου που αγγίζει τα όρια της αναμονής τρομερών γεγονότων. Εν ολίγοις, οι πέντε ηθοποιοί δίνουν την εντύπωση ότι συνθέτουν επαπειλούμενες σιλουέτες τις οποίες η σκηνοθεσία τοποθετεί σ’ ένα «κεκλεισμένων των θυρών» περιβάλλον κάποιου πολυτελούς τόπου παραθερισμού όπου δεσπόζει το πράσινο χρώμα. Αξίζει να υπογραμμίσουμε την «παρουσία» στον σκηνικό χώρο «άυλων μορφών» που «παρελαύνουν» αδιαλείπτως. Πρόκειται για ανθρώπινες σκιές οι οποίες «κατασκοπεύουν» εκ των ένδον τα πέντε πρόσωπα της αναφοράς εντείνοντας με αυτόν τον τρόπο το σασπένς. Η συλλογικότητα των παρα – θεριστών που ερμηνεύουν οι εξαίρετοι ηθοποιοί Άννα Μάσχα (Ζουζού), Περικλής Μουστάκης (Ρουμί), Νίκος Ψαρράς (Ασσούρ), Αλεξία Καλτσίκη (Λίκρα) και Μάρω Παπαδοπούλου (Μπόνα) συνθέτει, μέσα από σαφώς διακριτές μορφές, ενιαία συνείδηση με κύριο χαρακτηριστικό την ελαφρότητα του είναι…


Το θεατρικό έργο του Δημήτρη Δημητριάδη «Θερισμός» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Νεφέλη».