Αν λυπούμαι γι’ αυτή την υπόθεση
Που γυρίσαμε πάνω στη σκηνή
Τυλίγοντας και ξετυλίγοντας αγάλματα δράματος
Και συναισθημάτων
Είναι μόνο που χαιρετώντας σ’ ένα σημείο της σκηνής
Μια μάνα χαλασμένη αποχαιρετούσα
Κατόπιν δεν εύρισκα τα παιδικά μου χρόνια
Να ξέρω που γεννήθηκε η βασίλισσα της πίκρας μου
Είναι που σ’ αυτή τη σκηνή τρίτη πράξη ή πέμπτη
Το παιδί που μας άφησε πεθαίνοντας η μάνα
Άσπλαχνη ήταν,
Σαν ανάμνηση
Από το μαύρο της φουστάνι
(Ανέκδοτο ποίημα της Κατερίνας Κατσίρη)
Στο θέατρο «Βικτώρια» παρουσιάζεται το δραματικό έργο «Η Βασίλισσα της ομορφιάς» («The Beauty Queen of Leenane») του ιρλανδικής καταγωγής συγγραφέα Martin MacDonagh σε μετάφραση Ερρίκου Μπελιέ και σκηνοθεσία Νικαίτης Κοντούρη. Το έργο πρωτοανέβηκε στη θεατρική σκηνή του Royal Court του Λονδίνου το 1996 αποσπώντας θερμά σχόλια και επαινετικές κριτικές.
Το σύνολο των θεατρικών έργων του MacDonagh (που γεννήθηκε στο Λονδίνο το 1970) περιλαμβάνει δύο τριλογίες, την τριλογία του Λίνεϊν και την τριλογία του Αράν καθώς και τη μακάβρια φαντασίωση «Ο Πουπουλένιος». Η πρώτη αποτελείται από τα έργα : «Η Βασίλισσα της ομορφιάς», «Το Κρανίο της Κονεμάρα» και «Εδώ άγρια Δύση», μια προσαρμοσμένη στα ιρλανδικά πρότυπα εκδοχή του έργου «True West» του Σαμ Σέπαρντ. Η δεύτερη περιλαμβάνει τα κείμενα «Ο Σακάτης του Ίνσμαν», «Ο Υπολοχαγός του Ίνισμορ» και το «The Banshees of Inisheer», φινάλε της τριλογίας του Αράν που έχει μείνει άπαιχτο και αδημοσίευτο.
Παράλληλα με τη θεατρική δραστηριότητα, ο Martin MacDonagh γράφει και σκηνοθετεί για τον κινηματογράφο. Η ταινία μικρού μήκους «Six Shooter» απέσπασε βραβείο όσκαρ το 2006 ενώ πρόσφατα κυκλοφόρησε στις αίθουσες η μεγάλου μήκους ταινία με τίτλο «Αποστολή στη Μπριζ» («In Bruges»)
Ο συγγραφέας αντλεί τα θέματα του από τα προσωπικά του βιώματα, κυρίως από το άθλιο οικογενειακό του περιβάλλον, που τραυμάτισε ανεπανόρθωτα την παιδική ψυχή του. Σε πολλά έργα του, η γονική αναλγησία ζωγραφίζεται με τα μελανότερα χρώματα, ενώ ταυτόχρονα καταδεικνύεται η αδιαφορία του κοινωνικού περίγυρου να συνδράμει κάποιον που αδικείται κατάφωρα.
Η σχέση μάνας και κόρης αποτελεί το κεντρικό θέμα στη «Βασίλισσα της ομορφιάς». Η εβδομηντάχρονη Μαγκ ταλαιπωρεί τη σαραντάχρονη κόρη της Μώρην, δηλητηριάζοντας την καθημερινότητα της με ψέματα, εκνευριστικές απαιτήσεις και προσωπικές κακίες, φθάνοντας στο σημείο να την εμποδίσει να ζήσει τη μοναδική ερωτική εμπειρία της ζωής της. Και όλα αυτά για να την κρατά δεμένη, δέσμια, αιχμάλωτη κοντά της. Η μάνα είναι η δύναμη του κακού. Ανικανοποίητη, δύστροπη, σκέφτεται διαρκώς τον εαυτό της. Η Μαγκ ανήκει στην κατηγορία ηλικιωμένων που εξαρτώνται από τα παιδιά ή τους συγγενείς τους και σπαταλούν ενέργεια σε μάταιες μηχανορραφίες που αποσκοπούν στη διατήρηση του οικογενειακού ελέγχου. Η ακραία γραφή, η εντυπωσιακή ρυθμολογία, το έντονο σασπένς και το διαβρωτικό χιούμορ είναι μερικά από τα ισχυρά θεατρικά στοιχεία που διατρέχουν τη σχέση δύο μοναχικών γυναικών σε μια επαρχιακή πόλη της Ιρλανδίας.
Η παράσταση
Η εξαιρετική μετάφραση του Ερρίκου Μπελιέ διαθέτει αμεσότητα και αποδίδει το ιδιάζον χιούμορ αλλά και τη βαθιά μελαγχολία του δραματουργού.
Η Νικαίτη Κοντούρη σκηνοθετεί με ακρίβεια τον θεατρικό λόγο του συγγραφέα, επισημαίνοντας τις ιδιαιτερότητες που συνοδεύουν τις βασικές λεπτομέρειες της δομής των ρόλων και τις ευαίσθητες ισορροπίες που αναδεικνύουν το status quo των προσώπων της αναφοράς, ως υπάρξεων εξαρτώμενων από ηθικές συμβάσεις.
Η Έρση Μαλικένζου (Μαγκ Φόλαν) πλάθει με επιδέξιους εκφραστικούς μορφασμούς και κινήσεις ακρίβειας τη φιγούρα μιας μάνας-αράχνης που είναι έτοιμη να κατασπαράξει το ίδιο της το σπλάχνο. Εξαιρετικό και το μακιγιάζ της ηθοποιού. Η κακία της ψυχής έχει αποτυπωθεί στην όψη. Η Ναταλία Τσαλίκη (Μωρήν Φόλαν) «σχεδιάζει» εξελικτικά την πορεία δράσης της ηρωίδας που ενσαρκώνει, ώστε να υποστηρίξει όχι μόνο την επιθετική συμπεριφορά αλλά και την κρίση παράνοιας. Ο Τάσος Γιαννόπουλος (Πάτο Ντούλεϋ) σκιαγραφεί ευθύβολα το ήθος του ήρωα που καλείται να ενσαρκώσει. Ο νεαρός Κωνσταντίνος Γαβαλάς (Ρέη Ντούλεϋ) κινείται με νεύρο, ορμή, ζωντάνια αλλά και εφηβική αδεξιότητα, απαραίτητη για το χαρακτήρα που υποδύεται.
Τίποτα δεν είναι περιττό, ούτε διακοσμητικό στο σκηνικό χώρο που διαμόρφωσε ο Γιώργος Πάτσας. Το εσωτερικό του σπιτιού έχει σχεδιαστεί με έμφαση στη λεπτομέρεια ενώ κάθε αντικείμενο έχει συγκεκριμένο λόγο για τον οποίο έχει τοποθετηθεί. Όσο για τα κοστούμια, προσαρμόζεται το καθένα στο προφίλ του ήρωα, έτσι όπως παρουσιάζεται από τις δραματικές καταστάσεις που έχει συντάξει ο συγγραφέας.
Οι καίριοι φωτισμοί του Λευτέρη Παυλόπουλου δίνουν έμφαση στη ροή του χρόνου αποτυπώνοντας με ακρίβεια τις καιρικές μεταβολές που στην ουσία διαγράφουν τις συναισθηματικές μεταπτώσεις των προσώπων. Σε αυτό συμβάλλουν δυναμικά οι επιλογές των ήχων του Δημήτρη Ιατρόπουλου, οι οποίοι φορτίζουν συγκινησιακά την ατμόσφαιρα αφήνοντας μια αίσθηση ανεξιχνίαστου μυστηρίου. Το βίντεο του Γιώργου Μιχελή συνδέει εύστοχα δυο σκηνές παρέχοντας πληροφορίες στον θεατή για όσα διαδραματίζονται εκτός σκηνής.
Στο άρτια επιμελημένο πρόγραμμα της παράστασης, θα βρει κανείς εκτός από φωτογραφικό υλικό, πληροφορίες για τα έργα του συγγραφέα, μια σύντομη αναφορά στους κυριότερους εκπροσώπους του ιρλανδικού θεάτρου και ένα κείμενο για τη μετανάστευση. Θα μπορούσε επίσης να υπάρχει μια σελίδα με τις παραστάσεις έργων του Martin MacDonagh που έχουν ανέβει μέχρι σήμερα στην Ελλάδα.
Κλείνοντας αξίζει ν’ αναφερθούμε σε κάτι ακόμα. Το φουαγιέ του θεάτρου έχει μετατραπεί σε ιρλανδέζικη παμπ όπου λίγο πριν την έναρξη της παράστασης παίζεται ζωντανά μουσική (στο ακορντεόν ο Βασίλης Παπαγεωργίου) ενώ στους θεατές προσφέρεται δωρεάν μπίρα McFarland. Ένα πολύ ενδιαφέρον happening το οποίο λειτουργεί ως πρόλογος της παράστασης αφήνοντας το κοινό να πάρει μια γεύση από ιρλανδική κουλτούρα.
Η ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ]
«Η Βασίλισσα της ομορφιάς» του Martin MacDonagh
Μετάφραση : Ερρίκος Μπελιές
Σκηνοθεσία : Νικαίτη Κοντούρη
Σκηνικά – Κοστούμια : Γιώργος Πάτσας
Φωτισμοί : Λευτέρης Παυλόπουλος
Σύνθεση ήχων – Μουσική : Δημήτρης Ιατρόπουλος
Βίντεο : Γιώργος Μιχελής
Τους ρόλους ερμηνεύουν : Έρση Μαλικένζου, Ναταλία Τσαλίκη, Κωνσταντίνος Γαβαλάς και Τάσος Γιαννόπουλος
ΘΕΑΤΡΟ ΒΙΚΤΩΡΙΑ
Μαγνησίας 5 & Γ’ Σεπτεμβρίου 119, τηλ. 210 82 33 125
Τετάρτη – Πέμπτη – Παρασκευή – Σάββατο 21.30, Κυριακή 20.00
Που γυρίσαμε πάνω στη σκηνή
Τυλίγοντας και ξετυλίγοντας αγάλματα δράματος
Και συναισθημάτων
Είναι μόνο που χαιρετώντας σ’ ένα σημείο της σκηνής
Μια μάνα χαλασμένη αποχαιρετούσα
Κατόπιν δεν εύρισκα τα παιδικά μου χρόνια
Να ξέρω που γεννήθηκε η βασίλισσα της πίκρας μου
Είναι που σ’ αυτή τη σκηνή τρίτη πράξη ή πέμπτη
Το παιδί που μας άφησε πεθαίνοντας η μάνα
Άσπλαχνη ήταν,
Σαν ανάμνηση
Από το μαύρο της φουστάνι
(Ανέκδοτο ποίημα της Κατερίνας Κατσίρη)
Στο θέατρο «Βικτώρια» παρουσιάζεται το δραματικό έργο «Η Βασίλισσα της ομορφιάς» («The Beauty Queen of Leenane») του ιρλανδικής καταγωγής συγγραφέα Martin MacDonagh σε μετάφραση Ερρίκου Μπελιέ και σκηνοθεσία Νικαίτης Κοντούρη. Το έργο πρωτοανέβηκε στη θεατρική σκηνή του Royal Court του Λονδίνου το 1996 αποσπώντας θερμά σχόλια και επαινετικές κριτικές.
Το σύνολο των θεατρικών έργων του MacDonagh (που γεννήθηκε στο Λονδίνο το 1970) περιλαμβάνει δύο τριλογίες, την τριλογία του Λίνεϊν και την τριλογία του Αράν καθώς και τη μακάβρια φαντασίωση «Ο Πουπουλένιος». Η πρώτη αποτελείται από τα έργα : «Η Βασίλισσα της ομορφιάς», «Το Κρανίο της Κονεμάρα» και «Εδώ άγρια Δύση», μια προσαρμοσμένη στα ιρλανδικά πρότυπα εκδοχή του έργου «True West» του Σαμ Σέπαρντ. Η δεύτερη περιλαμβάνει τα κείμενα «Ο Σακάτης του Ίνσμαν», «Ο Υπολοχαγός του Ίνισμορ» και το «The Banshees of Inisheer», φινάλε της τριλογίας του Αράν που έχει μείνει άπαιχτο και αδημοσίευτο.
Παράλληλα με τη θεατρική δραστηριότητα, ο Martin MacDonagh γράφει και σκηνοθετεί για τον κινηματογράφο. Η ταινία μικρού μήκους «Six Shooter» απέσπασε βραβείο όσκαρ το 2006 ενώ πρόσφατα κυκλοφόρησε στις αίθουσες η μεγάλου μήκους ταινία με τίτλο «Αποστολή στη Μπριζ» («In Bruges»)
Ο συγγραφέας αντλεί τα θέματα του από τα προσωπικά του βιώματα, κυρίως από το άθλιο οικογενειακό του περιβάλλον, που τραυμάτισε ανεπανόρθωτα την παιδική ψυχή του. Σε πολλά έργα του, η γονική αναλγησία ζωγραφίζεται με τα μελανότερα χρώματα, ενώ ταυτόχρονα καταδεικνύεται η αδιαφορία του κοινωνικού περίγυρου να συνδράμει κάποιον που αδικείται κατάφωρα.
Η σχέση μάνας και κόρης αποτελεί το κεντρικό θέμα στη «Βασίλισσα της ομορφιάς». Η εβδομηντάχρονη Μαγκ ταλαιπωρεί τη σαραντάχρονη κόρη της Μώρην, δηλητηριάζοντας την καθημερινότητα της με ψέματα, εκνευριστικές απαιτήσεις και προσωπικές κακίες, φθάνοντας στο σημείο να την εμποδίσει να ζήσει τη μοναδική ερωτική εμπειρία της ζωής της. Και όλα αυτά για να την κρατά δεμένη, δέσμια, αιχμάλωτη κοντά της. Η μάνα είναι η δύναμη του κακού. Ανικανοποίητη, δύστροπη, σκέφτεται διαρκώς τον εαυτό της. Η Μαγκ ανήκει στην κατηγορία ηλικιωμένων που εξαρτώνται από τα παιδιά ή τους συγγενείς τους και σπαταλούν ενέργεια σε μάταιες μηχανορραφίες που αποσκοπούν στη διατήρηση του οικογενειακού ελέγχου. Η ακραία γραφή, η εντυπωσιακή ρυθμολογία, το έντονο σασπένς και το διαβρωτικό χιούμορ είναι μερικά από τα ισχυρά θεατρικά στοιχεία που διατρέχουν τη σχέση δύο μοναχικών γυναικών σε μια επαρχιακή πόλη της Ιρλανδίας.
Η παράσταση
Η εξαιρετική μετάφραση του Ερρίκου Μπελιέ διαθέτει αμεσότητα και αποδίδει το ιδιάζον χιούμορ αλλά και τη βαθιά μελαγχολία του δραματουργού.
Η Νικαίτη Κοντούρη σκηνοθετεί με ακρίβεια τον θεατρικό λόγο του συγγραφέα, επισημαίνοντας τις ιδιαιτερότητες που συνοδεύουν τις βασικές λεπτομέρειες της δομής των ρόλων και τις ευαίσθητες ισορροπίες που αναδεικνύουν το status quo των προσώπων της αναφοράς, ως υπάρξεων εξαρτώμενων από ηθικές συμβάσεις.
Η Έρση Μαλικένζου (Μαγκ Φόλαν) πλάθει με επιδέξιους εκφραστικούς μορφασμούς και κινήσεις ακρίβειας τη φιγούρα μιας μάνας-αράχνης που είναι έτοιμη να κατασπαράξει το ίδιο της το σπλάχνο. Εξαιρετικό και το μακιγιάζ της ηθοποιού. Η κακία της ψυχής έχει αποτυπωθεί στην όψη. Η Ναταλία Τσαλίκη (Μωρήν Φόλαν) «σχεδιάζει» εξελικτικά την πορεία δράσης της ηρωίδας που ενσαρκώνει, ώστε να υποστηρίξει όχι μόνο την επιθετική συμπεριφορά αλλά και την κρίση παράνοιας. Ο Τάσος Γιαννόπουλος (Πάτο Ντούλεϋ) σκιαγραφεί ευθύβολα το ήθος του ήρωα που καλείται να ενσαρκώσει. Ο νεαρός Κωνσταντίνος Γαβαλάς (Ρέη Ντούλεϋ) κινείται με νεύρο, ορμή, ζωντάνια αλλά και εφηβική αδεξιότητα, απαραίτητη για το χαρακτήρα που υποδύεται.
Τίποτα δεν είναι περιττό, ούτε διακοσμητικό στο σκηνικό χώρο που διαμόρφωσε ο Γιώργος Πάτσας. Το εσωτερικό του σπιτιού έχει σχεδιαστεί με έμφαση στη λεπτομέρεια ενώ κάθε αντικείμενο έχει συγκεκριμένο λόγο για τον οποίο έχει τοποθετηθεί. Όσο για τα κοστούμια, προσαρμόζεται το καθένα στο προφίλ του ήρωα, έτσι όπως παρουσιάζεται από τις δραματικές καταστάσεις που έχει συντάξει ο συγγραφέας.
Οι καίριοι φωτισμοί του Λευτέρη Παυλόπουλου δίνουν έμφαση στη ροή του χρόνου αποτυπώνοντας με ακρίβεια τις καιρικές μεταβολές που στην ουσία διαγράφουν τις συναισθηματικές μεταπτώσεις των προσώπων. Σε αυτό συμβάλλουν δυναμικά οι επιλογές των ήχων του Δημήτρη Ιατρόπουλου, οι οποίοι φορτίζουν συγκινησιακά την ατμόσφαιρα αφήνοντας μια αίσθηση ανεξιχνίαστου μυστηρίου. Το βίντεο του Γιώργου Μιχελή συνδέει εύστοχα δυο σκηνές παρέχοντας πληροφορίες στον θεατή για όσα διαδραματίζονται εκτός σκηνής.
Στο άρτια επιμελημένο πρόγραμμα της παράστασης, θα βρει κανείς εκτός από φωτογραφικό υλικό, πληροφορίες για τα έργα του συγγραφέα, μια σύντομη αναφορά στους κυριότερους εκπροσώπους του ιρλανδικού θεάτρου και ένα κείμενο για τη μετανάστευση. Θα μπορούσε επίσης να υπάρχει μια σελίδα με τις παραστάσεις έργων του Martin MacDonagh που έχουν ανέβει μέχρι σήμερα στην Ελλάδα.
Κλείνοντας αξίζει ν’ αναφερθούμε σε κάτι ακόμα. Το φουαγιέ του θεάτρου έχει μετατραπεί σε ιρλανδέζικη παμπ όπου λίγο πριν την έναρξη της παράστασης παίζεται ζωντανά μουσική (στο ακορντεόν ο Βασίλης Παπαγεωργίου) ενώ στους θεατές προσφέρεται δωρεάν μπίρα McFarland. Ένα πολύ ενδιαφέρον happening το οποίο λειτουργεί ως πρόλογος της παράστασης αφήνοντας το κοινό να πάρει μια γεύση από ιρλανδική κουλτούρα.
Η ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ]
«Η Βασίλισσα της ομορφιάς» του Martin MacDonagh
Μετάφραση : Ερρίκος Μπελιές
Σκηνοθεσία : Νικαίτη Κοντούρη
Σκηνικά – Κοστούμια : Γιώργος Πάτσας
Φωτισμοί : Λευτέρης Παυλόπουλος
Σύνθεση ήχων – Μουσική : Δημήτρης Ιατρόπουλος
Βίντεο : Γιώργος Μιχελής
Τους ρόλους ερμηνεύουν : Έρση Μαλικένζου, Ναταλία Τσαλίκη, Κωνσταντίνος Γαβαλάς και Τάσος Γιαννόπουλος
ΘΕΑΤΡΟ ΒΙΚΤΩΡΙΑ
Μαγνησίας 5 & Γ’ Σεπτεμβρίου 119, τηλ. 210 82 33 125
Τετάρτη – Πέμπτη – Παρασκευή – Σάββατο 21.30, Κυριακή 20.00
