Κυριακή 3 Φεβρουαρίου 2008

Απρόβλεπτες περιπλανήσεις


Στον παραμυθένιο, μελαγχολικό μικρόκοσμο του Graham Greene, δε δίνονται έτοιμες, ξεκάθαρες απαντήσεις και δεν προκύπτουν βιαστικά συμπεράσματα. Οι ήρωες ανακαλύπτουν σταδιακά τον εαυτό τους, τους άλλους και το άγνωστο περιβάλλον μέσα από την ασφάλεια που τους παρέχει η πίστη πως «ο Θεός είναι στο θρόνο του και όλα είναι εντάξει στον κόσμο». Την ημέρα της κηδείας της μητέρας του, ένας φιλήσυχος, μοναχικός και πρόωρα συνταξιούχος άνδρας συναντά την εκκεντρική και δραστήρια θεία του που, παρά την ηλικία της, τον παρασέρνει σ’ ένα γαϊτανάκι από απίστευτες περιπέτειες και απρόβλεπτες εξελίξεις.
Το μυθιστόρημα «Ταξίδια με τη θεία μου» (Travels with my aunt) εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1969 και μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο το 1972 από τον George Dewey Cukor με πρωταγωνίστρια τη Dame Maggie Natalie Smith. Το 1989, στη Γλασκώβη, ο σκηνοθέτης Giles Havergal παρουσίασε μια δική του θεατρική εκδοχή με τέσσερις ηθοποιούς (μεταξύ των οποίων και ο ίδιος) να υποδύονται 15 άνδρες, 9 γυναίκες και ένα σκύλο. Η επιτυχία γνωρίζει πολλές επαναλήψεις σε Λονδίνο, Νέα Υόρκη και Σαν Φρανσίσκο. Φέτος, στο θέατρο του Ήλιου, ο σκηνοθέτης Μπάμπης Χατζηδάκης ζωντανεύει, θα λέγαμε, ένα κάπως παρωχημένο πια κείμενο στήνοντας μια παράσταση που στηρίζεται στη δυναμική της αφήγησης και στο παιχνίδι της εναλλαγής των ρόλων και των μεταμορφώσεων.

Ο συγγραφέας και το έργο του
Ο μυθιστοριογράφος και δραματουργός Graham Greene γεννήθηκε στο Hertfordshire της Αγγλίας το 1904 και πέθανε στο Vevey της Ελβετίας το 1991. Σπούδασε Σύγχρονη Ιστορία στο Balliol College και εργάστηκε σα συντάκτης σε αρκετές εφημερίδες της εποχής ενώ ταυτόχρονα άρχισε ν’ ασχολείται με το γράψιμο. Το μυθιστόρημα του «Brighton Rock» μεταφέρθηκε με επιτυχία στη σκηνή το 1943, και ακολούθησαν τα «The Heart of the Matter» («Ουσία και βάθος») και «The Power and the Glory» («Η δύναμη και η δόξα»). Το πρώτο θεατρικό έργο ήταν το «Living Room» όπου η Dorothy Tutin ερμήνευσε θαυμάσια το κορίτσι που ερωτεύεται έναν ώριμο παντρεμένο άνδρα. Στη συνέχεια, ανεβαίνουν τα έργα : «The Potting Shed» («Το θερμοκήπιο») με πρωταγωνιστή το John Gielgud και θέμα τη συμφωνία ενός άθεου με το θεό, «The Complaisant Lover» («Το δίλημμα του κ. Ρόουντς») με τον Ralph David Richardson και αργότερα με τον Michael Scudamore Redgrave, κωμωδία ηθών όπου ο σύζυγος και ο εραστής μοιράζονται εν γνώσει τους την εύνοια της συζύγου, «Carving a Statue» («Σμιλεύοντας ένα άγαλμα») και «The Return of A. J. Raffles» («Η επιστροφή του Α. Τζ. Ράφλς»). Τα κείμενα του Greene έφεραν έντονη τη σφραγίδα του ρωμαιοκαθολικισμού, αν και ο τρόπος έκφρασής του δε γινόταν πάντα αποδεκτός από τις θρησκευτικές αρχές.

Η παράσταση
Η σκηνοθεσία ακολούθησε κατά γράμμα τις κειμενικές εντολές και εστίασε στην εκφορά του λόγου. Οι τέσσερις ηθοποιοί μας αφηγούνται τις περιπέτειες του Χένρυ Πούλλιγκ και επωμίζονται να υποδυθούν όλα τα υπόλοιπα πρόσωπα που συναντά στην πορεία του. Ο λιτός λευκός σκηνικός χώρος, που επιμελήθηκε ο Σπύρος Κωτσόπουλος, με τους διάσπαρτους κύβους διευκολύνει τους αυτοσχεδιασμούς των ηθοποιών και τις φανταστικές μεταβάσεις τους από τόπο σε τόπο. Οι συχνές φωτεινές επιγραφές, άλλωστε, μας πληροφορούν με ακρίβεια γι’ αυτές. Πολύ κωμικές οι σκηνές μέσα σε αυτοκίνητο! Η Άννα Μαχαιριανάκη έντυσε και τους τέσσερις πρωταγωνιστές με ομοιόμορφα επίσημα κοστούμια καθώς όλοι τους ερμηνεύουν εναλλάξ τον Χένρυ Πούλλιγκ. Αυτή η επιλογή αν και σε πολλά σημεία μπορεί να μπερδέψει, δίνει εντούτοις τη δυνατότητα ν’ αποτυπωθούν διάφορες πτυχές του χαρακτήρα του ήρωα. Οι φωτισμοί της Κατερίνας Μαραγκουδάκη συμβάλλουν δραστικά στις εναλλαγές του χώρου και του χρόνου φορτίζοντας συγκινησιακά την ατμόσφαιρα. Η μουσική του Γιάννη Ζεντέλη ευθυγραμμίζεται αρμονικά με τις προθέσεις των υπόλοιπων συντελεστών και εξυπηρετεί το στόχο της.
Με πικρό χιούμορ και αυτοσαρκασμό, ο Μπάμπης Χατζηδάκης εμφανίζεται στο ρόλο της θείας Αυγούστας. Η μονότονη, υψηλών τόνων, τσιριχτή φωνή εκφράζει την ιδιόρρυθμη συμπεριφορά του προσώπου. Ο Δημήτρης Σταμούλης (Ρίτσαρντ Πούλλιγκ, Τούλη, Ο’Τούλ, Μις Κην, Κυρία Στρατηγού, Ιταλίδα, Γιολάντα και αστυνομικός) και ο Δημήτρης Μοσχονάς (Εφημέριος, το κορίτσι με την κυλόττα, αστυνομικός, Βουλφ, ρεσεψιονίστας, Τούρκος και σωματοφύλακας) διεκπεραιώνουν με άνεση τα πολλαπλά προσωπεία. Εξαιρετική εκφραστική ευχέρεια διαθέτει ο Δημήτρης Κουτροβιδέας πλάθοντας άρτιους τύπους που δεν φέρουν ο ένας στοιχεία του άλλου (Νέλσων, κύριος Βισκόντι, Συνταγματάρχης Χακίμ, μις Πάτερσον, Χάττυ, επιθεωρητής Σπάροου, Ισπανός και οδηγός ταξί).
Στο καλαίσθητο πρόγραμμα μπορεί να βρει κανείς όλο το έργο, μεταφρασμένο από τον Τάσο Τύρο. Απουσιάζει, ωστόσο, υλικό από κείμενα, φωτογραφίες, στοιχεία παραστασιογραφίας και αποσπάσματα μελετών γύρω από το έργο του συγγραφέα.

Η ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ
«Ταξίδια με τη θεία μου» του Giles Havergal
Βασισμένο στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Graham Greene
Μετάφραση : Τάσος Τύρος
Σκηνοθεσία : Μπάμπης Χατζηδάκης
Σκηνικά : Σπύρος Κωτσόπουλος
Κοστούμια : Άννα Μαχαιριανάκη
Μουσική : Γιάννης Ζεντέλης
Φωτισμοί : Κατερίνα Μαραγκουδάκη
Βοηθός σκηνοθέτη : Ελένη Πανάγιωτου
Τους ρόλους ερμηνεύουν : Μπάμπης Χατζηδάκης, Δημήτρης Σταμούλης, Δημήτρης Κουτροβιδέας και Δημήτρης Μοσχονάς

ΘΕΑΤΡΟ ΤΟΥ ΗΛΙΟΥ
Φρυνίχου 10, Πλάκα, τηλ. 210 32 31 591
Τετάρτη 19. 15, Σάββατο-Κυριακή 18. 30, Πέμπτη-Παρασκευή-Σάββατο-Κυριακή 21. 00