Τετάρτη 8 Μαΐου 2019

«Οι Παίκτες» του Γκόγκολ στο Θέατρο «Αλκμήνη»


      

         Στο πλούσιο λογοτεχνικό έργο του Νικολάι Γκόγκολ συνυπάρχει η κριτική διάθεση με το χιούμορ, τον λυρισμό και την απογοήτευση. Η διεισδυτική και οξεία ματιά του στα ανθρώπινα ελαττώματα τον καθιέρωσαν ως πατέρα του ρωσικού κριτικού ρεαλισμού. «Οι Παίκτες» (1842) διαδραματίζονται σ’ ένα φτηνό ξενοδοχείο μιας μικρής επαρχιακής πόλης όπου εμφανίζεται ένας έμπειρος χαρτοπαίκτης, ο οποίος έχει αναγάγει τη χαρτοπαιξία σε υψηλή τέχνη απάτης. Η άφιξη και η συνάντησή του με τρεις επίσης σεσημασμένους χαρτοκλέφτες, σηματοδοτεί την έναρξη ενός παιχνιδιού γεμάτου ανταγωνισμούς, συμμαχίες, εκπλήξεις και ανατροπές. 
          Η εκδοχή που προτείνουν ο Μάνος Καβίδας και ο Μανώλης Βαζαίος αποδίδει με ακρίβεια σκηνικής αποκαλύψεως το μικρό ελεεινό πάθος-μικρόβιο της χαρτοπαιξίας και την έρπουσα επικινδυνότητα μιας καθημερινότητας σε παρακμή. Η διασκευή, μέσω της επιλογής συμπύκνωσης των προσώπων, καταδεικνύει με ευκρίνεια το πάθημα του απατεώνα που εξαπατήθηκε, του θύτη που κατέληξε θύμα, του ισχυρού που υποτίμησε τον αντίπαλο, του νικητή που έχασε όλες τις παρτίδες. Η σκηνοθεσία προκρίνει το υπέρμετρο και την υπερβολή ενός καυστικού κωμικού λόγου ο οποίος διατυπώνεται επί σκηνής με ελεγχόμενο ρυθμό ώστε να μην επισκιάζεται το δραματικό υπόβαθρο του έργου. Ο τετραμελής θίασος εμφανίζεται εξαιρετικά δεμένος και ευθυγραμμισμένος με τη σκηνοθετική ανάγνωση που ενθαρρύνει την παραγλωσσική έκφραση και την υπαινικτική της απόδοση. Ο Μανώλης Βαζαίος ερμηνεύει με σκηνική ευελιξία τον Ιχάρεφ αποδίδοντας με ευκρίνεια την εξελικτική πορεία του προσώπου. Ως Στεπάν, ο Νίκος Μαυρουδής δημιουργεί μια αξιοσημείωτη φυσιογνωμία που παραπέμπει στο λούμπεν, αποτυπώνοντας στις εκφράσεις του κώδικες του περιθωρίου και των νόμων του υποκόσμου. Ο Ηλίας Κούτλας υποστηρίζει με συνέπεια τον Σβώχνεφ και ερμηνεύει σε πιο ήπιους τόνους το συγκρουσιακό φάσμα της ενοχής του στο παιχνίδι της απάτης. Πληθωρικός, ευρηματικός, σαρωτικός, θα λέγαμε, ο Ερνέστος Βουτσίνος υποδύεται τον πολυμήχανο υπηρέτη και τις τρεις σκηνικές του «μεταμφιέσεις», κινούμενος επιδέξια και ευεργετικά για τη ροή της παράστασης που κατορθώνει να ισορροπήσει ανάμεσα στο μπουρλέσκο και την κοινωνική κριτική.