Τετάρτη 29 Ιουνίου 2011

«Δαίμονας» της Μαρίας Ευσταθιάδη στο Από Μηχανής Θέατρο στα πλαίσια του Φεστιβάλ Αθηνών


Ο πολυφωνικός μονόλογος της Μαρίας Ευσταθιάδη με τον τίτλο «Δαίμονας» και τον υπότιτλο «Sostenuto assai cantabile», αντλεί το υλικό του από την ένοχη ιστορία του ερμητικού ήρωα των «Δαιμονισμένων» του Ντοστογιέφσκι, Νικαλάι Σταβρόγκιν. Στο μυθιστόρημα ο ήρωας ομολογεί με όλες τις λεπτομέρειες την αποτρόπαια πράξη του βιασμού της μικρής Ματριόσα και την ευθύνη του για την αυτοκτονία της. Στο θεατρικό έργο της Μαρίας Ευσταθιάδη το υποκείμενο της εξομολόγησης αντιστρέφεται. Δεν είναι πια ο διαφθορέας που ανακαλεί στη μνήμη του τα γεγονότα αλλά το αποπλανημένο κορίτσι. Εδώ όμως η Ματριόσα δεν αυτοκτονεί. Ο Σταβρόγκιν πεθαίνει πρώτος και η ηρωίδα που πλησιάζει πλέον τα πενήντα ζει αποτραβηγμένη στο Ούρι της γερμανικής Ελβετίας, σ’ ένα σπίτι που εκείνος διατεινόταν ότι είχε αγοράσει για χάρη της. Μια θυελλώδη, ανατρεπτική σχέση εξιστορείται, ένας αντιφατικός, καταστροφικός ερωτισμός εμπλέκει θύτη και θύμα σε χίμαιρες, εφιάλτες, παραισθήσεις και μέθη.

Τρεις φωνές αφηγούνται την εκδοχή της Ματριόσα. Η δική της, του Σταβρόγκιν και ενός παρατηρητή που γεφυρώνει τα χάσματα ανάμεσα στα γεγονότα και στο υποκειμενικό βίωμα. Τρεις είναι και οι χρονικές στιγμές που ορίζουν την πλοκή μέσα από τη μαγική-τελετουργική ρήση «είσαι δώδεκα, είσαι δεκαοχτώ, είσαι κοντά πενήντα». Ξαπλωμένη σ’ ένα διάφανο φουσκωτό στρώμα πάνω στο λοφίσκο ενός χωματένιου δαπέδου (σκηνικά-κοστούμια: Λιλή Κεντάκα) και ακίνητη την περισσότερη ώρα, η Ρούλα Πατεράκη «συνδιαλέχθηκε» με ηχογραφημένες φωνές ζωντανεύοντας επί σκηνής, λιτά και ευθύβολα, την εκδοχή της Ματριόσα. Στη γνώριμη υποκριτική της υφολογία, με συμμάχους την πολύχρονη εμπειρία και την κατακτημένη τεχνική, η κυρία Πατεράκη ανέδειξε τον θεατρικό λόγο.

Δεν ξέρω αν θα αρκούσε ο λόγος για να κρατηθεί αμείωτο το ενδιαφέρον του κοινού. Πάντως το εικαστικό μέρος της παράστασης σίγουρα παρουσιάζει ενδιαφέρον και η δημιουργία ατμόσφαιρας αποδείχθηκε ευεργετική. Σε αυτό συνέβαλλε αποφασιστικά το βίντεο του Αλέξανδρου Μυστριώτη με την πληθώρα εικόνων που έδιναν έμφαση και υπογράμμιζαν το μήνυμα του εκφωνούμενου λόγου. Είτε με την προβολή λέξεων ή και φράσεων, ή ακόμη και με την πολυχρωμία τοπίων που επεξηγούσαν τον αναγνωστικό συνειρμό, το βίντεο του κυρίου Μυστριώτη λειτούργησε σαν απαραίτητο συμπλήρωμα της performance.Σημαντική και η συμβολή των φωτισμών του Αλέκου Γιάνναρου. Την ηχητική σύνθεση υπογράφει ο Γιάννης Κοτσώνης και την επιμέλεια της κίνησης η Μπέτυ Δραμισιώτη. Η φωτογραφία είναι της Εύης Φυλακτού. Το κείμενο της Μαρίας Ευσταθιάδη κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Κέδρος». Η παράσταση αποτελεί μια συμπαραγωγή της Εταιρείας Θεάτρου Συν-Επί και του Φεστιβάλ Αθηνών.