«Οι Δούλες» του Ζαν Ζενέ στο Θέατρο «Δήλος»

      

   Ο θεατρικός μικρόκοσμος του σκοτεινά ποιητικού Ζαν Ζενέ κατοικείται από «αγγέλους» ενός «καθαγιασμένου» κακού. «Αγγέλους» με σάρκα και οστά, που γεύονται το κακό ηδονικά και περήφανα. Τα δραματικά πρόσωπα του Γάλλου συγγραφέα προσβλέπουν στο κακό ως αξία και το επενδύουν με μια τελετουργική φόρμα που δεν εικονοποιεί με ωμότητα τη φρίκη. Το κακό ενσαρκώνεται επί σκηνής «αναίμακτα», σ’ ένα ατέρμονο παιχνίδι ειδώλων και μεταμφιέσεων που οδηγεί σ’ ένα σύνθετο θέατρο εν θεάτρω με πολιτικές προεκτάσεις, στον αστερισμό του παραλόγου.

    Στις «Δούλες» (1947), η Σολάνζ και η αδελφή της Κλαιρ, εκπροσωπώντας την εργατική τάξη που υφίσταται την περιφρόνηση των αφεντικών, επιδίδονται καθημερινά σ’ ένα ναρκισιστικό παιχνίδι – πρόβα εξόντωσης της Κυρίας τους με απρόβλεπτη εξέλιξη. Μια νοσηρή «ιεροτελεστία» που συστεγάζει τα ανάμεικτα συναισθήματά τους και τις απόκρυφες σκέψεις τους. Τον αθέατο ψυχισμό τους.

    Ο βιωματικός χαρακτήρας και η εμπειρία της κάθαρσης που προσφέρει η παράσταση στο θέατρο «Δήλος» (σε μετάφραση Έλσας Ανδριανού) προσθέτουν λόγους να «επισκεφτεί» κανείς ξανά το πολυπαιγμένο αλλά ανεξάντλητο σε προσεγγίσεις έργο. Η εκδοχή του Άρη Τρουπάκη στήνεται στη δυναμική του κλειστού χώρου ενός δωματίου – θεατρικού καμαρινιού όπου οι θεατές, σε απόσταση αναπνοής από τους ηθοποιούς, καθίστανται «συνένοχοι». Οι χρωματιστές λουλουδάτες κουρτίνες, το γραμμόφωνο, οι γαλλικές μελωδίες, τα κρεμασμένα φορέματα, το μπουντουάρ διαμορφώνουν έναν εκστατικό σκηνικό διάκοσμο.

   Στην παράσταση κυριαρχούν η σκηνοθετική ευρηματικότητα, τα σκηνικά και κοστούμια του Κωνσταντίνου Ζαμάνη και η υποκριτική ευελιξία και ενάργεια. Σημαίνοντα ρόλο διαδραματίζει ο καθρέφτης από τον οποίο θα εμφανιστεί και θα εξαφανιστεί ως διά μαγείας η Κυρία, φιγούρα που διανθίζει ευθύβολα με κωμικές αποχρώσεις η Μαρία Νίκα ενδυναμώνοντας έτσι την κριτική της διάθεση απέναντι στον ρόλο. Η ηθοποιός ερμηνεύει την Κυρία με μπρίο και έναν ενδιάθετο σκεπτικισμό που προοικονομεί όσα θα συμβούν.

  Η Δήμητρα Χατούπη ενσαρκώνει με εκφραστική δεξιοτεχνία την πλούσια γκάμα των χαρακτηριστικών που φέρει το πρόσωπο της Σολάνζ εκκινώντας από την ταπεινή αφοσίωση έως το φθονερό μίσος προς την Κυρία και την υψωμένη γροθιά της επανάστασης. Εύγλωττοι οι μορφασμοί του προσώπου της όταν η Κυρία τοποθετεί στο κεφάλι της Σολάνζ το φλιτζάνι με το δηλητηριασμένο τίλιο και της ζητάει να βαδίσει προς το μέρος της. Η Μαρία Σαββίδου στον ρόλο της Κλαιρ κορυφώνει εξελικτικά το παιχνίδι των ειδώλων με εξωστρέφεια. Η Κλαίρ δεν πεθαίνει ως υπηρέτρια αλλά ως το είδωλο μιας Κυρίας φορώντας το φωτοστέφανο της μεγαλοπρέπειας.

   Η ερμηνεία των τριών ηθοποιών εμφανίζεται στη σκηνή ως πράξη αλληλοσυμπληρώσεως απογειώνοντας το παιχνίδι της φαντασίωσης και της μεταμόρφωσης του υμνητή του περιθωρίου.