Ένα και ένα ίσον...ένα

Άλλη μια μαγευτική παράσταση που απευθύνεται σε παιδιά κάθε ηλικίας παρακολουθήσαμε και φέτος στο θέατρο «Πόρτα». Το θεατρικό έργο των Nino d’ Introna και Giacomo Ravicchio δανείζεται τον τίτλο του από το θρυλικό μυθιστόρημα του Daniel Defoe, «Robinson Crusoe», το οποίο βασισμένο σε αληθινή ιστορία, άσκησε τεράστια επιρροή και έμπνευση σε καλλιτέχνες από όλο τον κόσμο. Ο ήρωας Ροβινσώνας Κρούσος είναι ένας ναυαγός που έζησε για πολλά χρόνια σε ερημικές ακτές, μακριά από τον πολιτισμό και για την επιβίωση του χρησιμοποίησε τα μέσα που του παρέχει η φύση. Οι αναφορές μέσα από πολλά κείμενα και άλλα έργα Τέχνης ανήγαγαν το πρόσωπο αυτό σε αρχετυπική μορφή.
Στο κείμενο, «Ο Ροβινσώνας και ο Κρούσος», που έγραψαν ο Nino d’ Introna και ο Giacomo Ravicchio, δύο στρατιώτες που μιλούν διαφορετικές γλώσσες και των οποίων οι χώρες είναι σε εμπόλεμη κατάσταση βρίσκονται μόνοι στην ταράτσα ενός σπιτιού έπειτα από μια μεγάλη πλημμύρα. Τα αεροπλάνα τους έχουν πέσει και οι ίδιοι, με πολύ τύχη, κατάφεραν να σωθούν χάρη στα αλεξίπτωτα που διέθεταν. Η μόνη πληροφορία που μας δίνεται για το χρόνο είναι ότι είναι «30 Σεπτεμβρίου» ενώ δε γνωρίζουμε περισσότερα για το χώρο. Όταν αντικρίζουν ο ένας τον άλλο ξεσπά ένας βίαιος καυγάς ανάμεσα τους και ο καθένας προσπαθεί να υποτάξει τον άλλο, να τον εξουσιάσει, να διεκδικήσει το χώρο του και να υπερισχύσει. Σύντομα θα καταλάβουν πως όλα αυτά είναι μάταια καθώς η μοίρα τους είναι κοινή και πρέπει να αγωνιστούν ενωμένοι ενάντια στο αδιέξοδο που ορθώνεται μπροστά τους. Αποφασίζουν να παλέψουν από κοινού για την επιβίωση τους. Θα πλησιάσουν σταδιακά ο ένας τον άλλο και θα ξεπεράσουν το πρόβλημα της γλωσσικής επικοινωνίας που από το πρώτο λεπτό γεννά ξεκαρδιστικά κωμικές καταστάσεις. Συνεννοούνται με τη γλώσσα του σώματος, προσπαθούν να γνωρίσουν καλύτερα ο ένας τον άλλο, να καταλάβουν τη νοοτροπία του, να μάθουν στοιχεία από τη γλώσσα, την κουλτούρα και τον πολιτισμό του, να βρουν κοινούς κώδικες επαφής. Κατανικούν τη μοναξιά και την απόγνωση που νοιώθουν επινοώντας παιχνίδια και σφυρίζοντας χαρούμενους σκοπούς! Το πάντα επίκαιρο έργο έχει ανέβει σημειώνοντας επιτυχία σε πολλές χώρες ενώ αξίζει να σημειωθεί ότι όταν ανέβηκε στο Ισραήλ, ο ένας άντρας ήταν Ισραηλινός και ο άλλος Παλαιστίνιος.
Η Lilo Baur έστησε μια εύρυθμη παράσταση που κρατά αμείωτο το ενδιαφέρον των θεατών ακόμα και σε στιγμές που δεν είναι κυρίαρχος ο λόγος. Η Lilo Baur σκηνοθετεί την πολύ δύσκολη παρτιτούρα του «Ροβινσώνα και του Κρούσου», έτσι ώστε να διευκολυνθούν κυρίως οι λεκτικές πράξεις προκειμένου αυτές να σημασιοδοτήσουν τον ένα και μοναδικό δραματικό χώρο, ανάγοντας τον σε αρένα συγκρούσεων και ευθυγραμμίσεως συνάμα. Μαζί με τη μετάφραση της Ξένιας Καλογεροπούλου, δημιουργείται μια κυκλική κίνηση λόγου και δράσης που καταλήγει σε αποκορύφωμα ιλίγγου και σκηνικής δίνης. Οι ταλαντούχοι ηθοποιοί Πέτρος Σπυρόπουλος και Θοδωρής Σκυφτούλης, η σκηνική χημεία των οποίων είναι υποδειγματική, μας χάρισαν δύο απολαυστικές ερμηνείες. Αυτοσχεδιαστικός οίστρος και ακροβατική δεινότητα! Ισορροπημένες κινήσεις, αίσθηση του μέτρου, ίχνος φλυαρίας, πλήρης έλεγχος εκφραστικών μέσων! Οι δυο ηθοποιοί προσπαθούν να εναρμονίσουν το επιμέρους ελλειπτικό και να πλάσουν ενιαία οπτικοακουστική γλώσσα, γεγονός το οποίο επιτυγχάνεται χάρη στη συνέπεια της γραμμής πλεύσεως του ύφους. Κατορθώνουν να συνθέσουν ένα σκηνικό υπόβαθρο ολικής πρόσληψης των δυο χαρακτήρων, ως φορέων όλων των δορυφόρων της εν γένει πλοκής. Λειτουργικό το σκηνικό της Χριστίνας Κωστέας ενώ οι εξαιρετικής ακρίβειας φωτισμοί του Νίκου Βλασόπουλου φορτίζουν συγκινησιακά την ατμόσφαιρα εστιάζοντας στην κάθε λεπτομέρεια. Ο κύριος Βλασόπουλος κατευθύνει ευθύβολα το φως εναρμονίζοντας το με τους ερμηνευτές και αποκαλύπτοντας την αθέατη όψη των λόγων και των νοημάτων.
Σύμφωνα με το φιλόλογο Κώστα Τσουραπούλη «η ανυπαρξία κοινής γλωσσικής ταυτότητας ανάμεσα στους δύο ήρωες ενεργοποιεί αυτόματα τη μεταχείριση μη λεκτικών σημάτων επικοινωνίας που εξωτερικεύονται σ’ αυτό που ονομάζουμε γλώσσα του σώματος. Κινήσεις των χεριών, στάσεις του σώματος, θέσεις της κεφαλής, συσπάσεις των μυών, βλέμμα, μιμική, επιτονισμοί επιστρατεύονται για να μεταφέρουν με μεγαλύτερη συχνότητα την ακρίβεια των λεκτικών μηνυμάτων στο γενικότερο αποδέκτη-θεατή κάθε ηλικίας. Η αντίληψη του ρόλου του Άλλου που αποτελεί μια από τις βασικότερες προϋποθέσεις της ανθρώπινης επικοινωνίας αρχίζει να καλλιεργείται ύστερα από τις απονενοημένες απόπειρες διεκδίκησης του προσωπικού χώρου που έχουν ως κατάληξη τη συνειδητοποίηση του κοινού κινδύνου. Αξιοπρόσεκτο αποτελεί το γεγονός ότι οι αρχικές σκηνές απάνθρωπης βίας καλύπτονται από το έρεβος, ενώ η τελευταία αντίστοιχη σκηνή διανθίζεται και απαλύνεται με στοιχεία γκροτέσκο και αργής κινησιολογίας (slow motion). Γενικότερα, η κίνηση, η ομιλία, η γλώσσα του σώματος, η μουσική και τα τραγούδια ενορχηστρώνονται αρμονικά με στοιχεία κλοουνίστικου θεάματος και παιδικού παιχνιδιού για να οδηγήσουν στη χάραξη κωδίκων επικοινωνίας ανάμεσα σε δυο αντιπροσώπους εντελώς διαφορετικών πολιτισμικών αξιών. Στο φινάλε, η ανταλλαγή των πολιτισμικών «συμβόλων» (τρανζίστορ-τοπικό ένδυμα) καθώς και η μοναχική πορεία πλεύσης του καθενός ενδυναμώνει τη μεταλαμπάδευση του νοήματος της ειρήνης και μάλιστα της παιδιάτικης ειρήνης».

Η ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ
«Ο Ροβινσώνας και ο Κρούσος» των Νίνο ντ’ Ιντρόνα – Τζάκομο Ραβίκιο
Συμπαραγωγή του Φεστιβάλ Αθηνών και της Μικρής Πόρτας
Μετάφραση : Ξένια Καλογεροπούλου
Σκηνοθεσία : Λίλο Μπάουρ
Σκηνικά – Κοστούμια : Χριστίνα Κωστέα
Μουσική : Στέφανος Κωνσταντινίδης
Φωτισμοί : Νίκος Βλασόπουλος
Κίνηση : Όλια Λυδάκη
Βοηθός σκηνοθέτη : Αλεξάνδρα Παραμερίτη
Παίζουν : Πέτρος Σπυρόπουλος και Θοδωρής Σκυφτούλης

ΘΕΑΤΡΟ ΠΟΡΤΑ
Μεσογείων 59, τηλ. 210 77 11 333, 210 77 80 518
Από 22 Σεπτεμβρίου έως 4 Νοεμβρίου
Σάββατο 15.00, Κυριακή 11. 00 & 15. 00