Γυναικείο ελιξίριο

Συνεχίζονται για δεύτερη σαιζόν οι παραστάσεις του έργου της Αργεντινής Esther Vilar «Ζήλια σε τρία φαξ», μια πικρόχολη κωμωδία πάνω σ’ ένα παράδοξο συναίσθημα που μπορεί να μεταμορφωθεί από πηγή πόνου σε ηδονή. Με σπουδές στην ιατρική, τη φιλοσοφία και την κοινωνιολογία, η συγγραφέας δοκιμίων, διηγημάτων και θεατρικών έργων («Η Αμερικάνα πάπισσα», «Η εκπαίδευση των αγγέλων», «Το χαμόγελο του Μπαρακούντα», «Τραγούδι αγάπης για ένα ανήσυχο άνδρα», «Το κουνούπι», «Ο γείτονας των Ρότσιλντ», «Η στρατηγική της πεταλούδας», «Η οργάνωση μιας εκδίκησης», «Τσάι στο Ρίτσμαν» και «Σπέερ») καταπιάνεται συστηματικά με ζητήματα που εστιάζουν στις σχέσεις των δυο φύλλων και ιδιαίτερα στη γυναικεία ψυχολογία.
Σε μια πολυκατοικία, τρεις γυναίκες που δεν γνωρίζονται μεταξύ τους και δεν έχουν συναντηθεί ποτέ ανταλλάζουν πυρετωδώς φαξ διεκδικώντας τον ίδιο άνδρα. Η πενηντάρα Ελέν, σύζυγος του Λάζλο, συνδιαλέγεται γραπτώς με τις ερωμένες του, Γιάννα, τριάντα πέντε χρονών και Ίρις, είκοσι δύο χρονών. Αποκαλύψεις, συμβουλές, συνομωσίες, βρισιές και απειλές! Ειρωνεία και καυστικό χιούμορ περιβάλλει ένα φαύλο κύκλο εναλλαγής συναισθημάτων που οδηγεί από την ευτυχία της γοητείας στην απελπισία της μοναξιάς.
Επί σκηνής οι ηρωίδες, εκπρόσωποι τριών διαφορετικών γενεών, σε μια καθαρά γυναικεία υπόθεση, εκφέρουν μακρόσυρτους μονολόγους μέσα από τους οποίους εκφράζουν διεξοδικά τις απόψεις τους γύρω από τη ζωή, τις ερωτικές σχέσεις και τον τρόπο αντιμετώπισης των δυσκολιών που ορθώνονται μπροστά τους. Η μια παρεμβαίνει και συμπληρώνει τα λόγια της άλλης καθώς διαβάζουν φωναχτά τα 63 φαξ που στέλνουν, γεγονός που ζωηρεύει την επιστολική αυτή αλληλογραφία δίνοντας μια αίσθηση διαλογικότητας, στοιχείο απαραίτητο για τη θεατρική πράξη. Οι τρεις γυναίκες συνομιλούν σαν να βρίσκονται η μια απέναντι στην άλλη και η πλοκή εξελίσσεται αβίαστα.
Σύμφωνα με το φιλόλογο Κώστα Τσουραπούλη «στη θεατρική σκηνή αποτυπώνεται μια έμμεση μορφή επικοινωνίας μέσω ηλεκτρονικής ανταλλαγής μηνυμάτων (fax) η σκηνική σύμβαση της οποίας παραπέμπει σε άμεση μορφή διαπροσωπικής επαφής. Αυτή η φαινομενική αμεσότητα εξασφαλίζεται από τη διαλεκτική σχέση που αναπτύσσεται μέσα από την προβολή της κωδικοποίησης και αποκωδικοποίησης των μηνυμάτων των τριών γυναικών. Σ’ αυτό το σημείο, αποτελεί ευρηματικό το γεγονός ότι η μια γυναίκα ακούει, διαβάζει ή συνεχίζει το λόγο της άλλης, το μήνυμα του οποίου μεταφέρεται ακόμη και με τη χρήση παραγλωσσικών στοιχείων. Έτσι η ζήλια για το ποθητό αντικείμενο, περνώντας από μια διαδικασία γυναικείας αποξένωσης με προοπτικές, ωστόσο, διαμόρφωσης επικοινωνιακών οδών, μεταμορφώνεται σε μια κατάσταση απουσίας της και στη συνέχεια φανταστικής εκζήτησης της (ζήλιας)».
Όσα διαδραματίζονται καθ’ όλη τη διάρκεια του έργου στο γυναικοκρατούμενο μικρόκοσμο της Esther Vilar προκαλούνται από τη διεκδίκηση της αρσενικής φιγούρας του Λάζλο, που στοιχειώνει την ατμόσφαιρα, αλλά δεν εμφανίζεται ποτέ στη σκηνή. Η απούσα αυτή δομή γίνεται το «τρόπαιο» σε μια αρένα ανταγωνιστικών διαπλοκών, ατέρμονων συγκρούσεων, υπαινικτικών συγκρίσεων, ερωτικών υπονοούμενων, μη-λεχθέντων σκέψεων, απρόσμενων ανατροπών, πρόσκαιρων ενθουσιασμών και απογοητεύσεων. Η γυναικεία φύση, με το θιγμένο εγωισμό της, αρέσκεται να επιδίδεται σ’ αυτό το σχεδόν παιδικό παιχνίδι αλληλεξουδετέρωσης. Η εξάλειψη της αντίζηλης-αντιπάλου, η ύπαρξη όμως της οποίας, κρίνεται απαραίτητη προκειμένου ν’ αναζωπυρωθεί το ερωτικό ενδιαφέρον σε μια σχέση, γίνεται αυτοσκοπός. Οι θέσεις ισχυρού-αδυνάτου, νικητή-ηττημένου είναι παροδικές και διαρκώς εναλλάσσονται ενώ στην τελική έκφανσή του έργου το αποτέλεσμα μοιάζει να μην έχει σχεδόν σημασία.
Η Δήμητρα Αράπογλου ανέδειξε τη θεατρικότητα ενός κάπως στατικού κειμένου και κίνησε τους ήρωες στο λιτό σκηνικό χώρο που επιμελήθηκε η Αναστασία Αρσένη οργανώνοντας ένα είδος παράλληλης δράσης. Η σκηνή χωρίζεται σε τρία επίπεδα και η κάθε ηρωίδα περιορίζει τις κινήσεις της στο διάστημα που της αναλογεί. Η Μπέττυ Λιβανού (Ελέν) στο ρόλο της ώριμης και κατασταλαγμένης γυναίκας αποδίδει τις λεπτές συναισθηματικές αποχρώσεις μιας απατημένης συζύγου που αντιμετωπίζει το ζήτημα χωρίς υστερικές εξάρσεις και υπερβολές. Η Κατερίνα Λέχου, ως Γιάννα, γοητευτική ύπαρξη αλλά και άγριο θηλυκό, φιλόδοξη και μαχητική, διεκδικεί έντονα αυτό που της ανήκει. Σκληρή και αδιάλλακτη θα συνειδητοποιήσει τον πόνο όταν θα παραγκωνιστεί από την νεότερη βουδίστρια Ίρις που ερμηνεύει η Μαργαρίτα Πανουσοπούλου τονίζοντας την αναθεώρηση των απόψεων στην οποία προβαίνει το πρόσωπο που υποδύεται όταν βιώνει την εγκατάλειψη και απιστία!

Η ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ
«Ζήλια σε τρία fax» της Esther Vilar
Μετάφραση : Θαλής Σταθόπουλος
Σκηνοθεσία : Δήμητρα Αράπογλου
Σκηνικά : Αναστασία Αρσένη
Κοστούμια : Μαρία Κοντοδήμα
Φωτισμοί : Σταμάτης Γιαννούλης
Βοηθοί σκηνοθέτη : Χρήστος Καρχαδάκης, Ερμάνδος Σούσης, Άννα Βασιλείου
Επιμέλεια κίνησης γιόγκα : Νταλία Παρθενίου
Κατασκευή σκηνικού : Βασίλης Καταβελάκος
Τους ρόλους ερμηνεύουν : Μπέττυ Λιβανού, Κατερίνα Λέχου και Μαργαρίτα Πανουσοπούλου

ΘΕΑΤΡΟ ΤΟΠΟΣ ΑΛΛΟΥ
Κεφαλληνίας 17 και Κυκλάδων, Κυψέλη, τηλ. 210 82 54 600, 210 86 79 535