Μολιέρος α λα ελληνικά!

Υπάρχουν μερικά επαγγέλματα-λειτουργήματα που δέχθηκαν τα αιχμηρά βέλη της πένας των θεατρικών συγγραφέων, τόσο στα δράματα όσο στην κωμωδία, στη σάτιρα και τη φάρσα. Ιδιαίτερα ο γιατρός, στην ευρωπαϊκή δραματουργία, έγινε ισχυρός πυρήνας των σκηνικών συγκρούσεων. Ο Μολιέρος συκοφάντησε, χλεύασε και υπονόμευσε ανελέητα το ιατρικό επάγγελμα στην επιστημονική του υπόσταση («Le Médecin volant», «L’Amour médecin» κτλ).
Στη φάρσα, «Γιατρός με το ζόρι», ο κωμωδιογράφος της γαλλικής κλασσικής σκηνής σατίρισε τον αλμπάνη γιατρό και εξίσωσε τον σπουδασμένο γιατρό με τον κομπογιαννίτη, ενώ, στο κύκνειο άσμα του, «Ο Κατά φαντασίαν ασθενής», οι γιατροί είναι εκμεταλλευτές, φιλοχρήματοι, αριβιστές και συχνά ανίδεοι, ανόητοι. Συχνά στις κωμωδίες του, ο συγγραφέας παρενέβαλλε ιντερμέδια με σάτιρα γιατρών που εμφανίζονταν στο προσκήνιο κρατώντας τεράστια κλύσματα, μιας και δε γνώριζαν πως ν’ αντιμετωπίσουν διαφορετικά την κάθε ασθένεια. Οι θεραπείες, τα φάρμακα και οι γνώσεις τους ήταν περιορισμένες και οι σοβαροφανείς γιατροί προσπαθούσαν να παραπλανήσουν τους ασθενείς με την επιβλητική τους αμφίεση (ψηλό καπέλο, κοστούμι) καθώς και με τη χρήση ενός ακαταλαβίστικου λεξιλογίου, μιλώντας συχνά με φράσεις βαρύγδουπες ή παρεμβάλλοντας αρχαιοελληνικά και λατινικά αποφθέγματα, πράγμα που εντυπωσίαζε τους αφελής πελάτες. Έτσι, ο ασθενής ζούσε μόνο από τη γερή του κράση και κινδύνευε το ίδιο είτε ο γιατρός ήταν αληθινός είτε απατεώνας!
Η σπαρταριστή κωμωδία εποχής «Γιατρός με το ζόρι» («Le Médecin malgré lui») ανέβηκε για πρώτη φορά το 1666 στο θέατρο «Palais Royal» με τον ίδιο το Μολιέρο στο ρόλο του Σγαναρέλου. Η υπόθεση του έργου εκτυλίσσεται ως εξής : Ο Σγαναρέλος, ένας ξυλοκόπος που αγαπάει το πιοτό και την τεμπελιά, μαλώνει με τη γυναίκα του τη Μαρτίνα και οι καυγάδες τους καταλήγουν σε γερό ξυλοκόπημα της πεισματάρας, αλλά και ταλαίπωρης συζύγου. Ο Βαλέρης και ο Λουκάς, υπηρέτες του Γερόντιου, ψάχνουν έναν γιατρό για να θεραπεύσει τη νεαρή κυρία τους Λουσίντα, κόρη του αφεντικού τους, που έχει χάσει τη μιλιά της. Η Μαρτίνα για να εκδικηθεί τον άντρα της για το ξύλο που τρώει, παραπλανά τους δύο υπηρέτες, βεβαιώνοντας τους, πως δήθεν ο Σγαναρέλος, είναι σπουδαίος γιατρός, αλλά δεν το παραδέχεται, παρά μόνο αν τον σπάσουν στο ξύλο. Αφού οι δύο υπηρέτες ξυλοκοπούν τον Σγαναρέλο, επιτέλους, παραδέχεται πως είναι γιατρός και αποφασίζει να επισκεφθεί την κοπέλα. Μαθαίνει από τον Λέανδρο, τον αγαπητικό της Λουσίντας, την πραγματική αιτία της αρρώστιας της. Ο πατέρας της κοπέλας εναντιώνεται στον έρωτά της και την προορίζει για σύζυγο του πλούσιου Οράτιου. Έτσι εκείνη στήνει ένα παιχνίδι προκειμένου να αποφευχθεί ο ανεπιθύμητος αυτός γάμος. Με την εγγύηση μιας γερής αμοιβής, ο Σγαναρέλος εισέρχεται στο παιχνίδι των δύο νέων και γίνεται συνένοχός τους. Νικητής βγαίνει για άλλη μια φορά ο έρωτας!
Η ελεύθερη διασκευή του Κώστα Γεωργουσόπουλου «πείραξε» το κείμενο μεταφέροντας τη δράση στη σημερινή εποχή και προσαρμόζοντας πρόσωπα, καταστάσεις, αντιδράσεις στα πρότυπα της ελληνικής νοοτροπίας. Εύστοχη και πετυχημένη απόπειρα, «τίναξε τη σκόνη» από το έργο, ανέδειξε το χιούμορ του, το ζωντάνεψε και κατόρθωσε να το επικοινωνήσει με το σύγχρονο θεατή χωρίς ν’ αλλοιώσει επί της ουσίας το ύφος του. Η μετάφραση συμπληρώνεται από τον αυτοσχεδιαστικό οίστρο των ηθοποιών, κυρίως του Βασίλη Τσιβιλίκα, του οποίου οι υπαινιγμοί, τα λογοπαίγνια, οι αυθόρμητες παρεμβάσεις, οι χειρονομίες και η επικοινωνία του με το κοινό σχολιάζουν με καυστικότητα την επικαιρότητα επιμηκύνοντας τη διάρκεια της παράστασης, ενώ, σε πολλά σημεία, κάποιες άστοχες αναφορές αποκλίνουν από το ενιαίο ύφος, προκαλώντας στιγμιαία παραφωνία. Στο σύνολο τους, όμως, οι αυτοσχεδιασμοί είναι πολύ πετυχημένοι (ειδικά στις σκηνές που εφευρίσκει λέξεις προκειμένου να πείσει ότι είναι επιστήμονας) και προκαλούν άφθονο γέλιο. Ζωηρές ερμηνείες από παλιούς και νέους ηθοποιούς (ταλεντάκι ο Νικήτας Μαργετάκης!), κέφι και γρήγοροι ρυθμοί.


Η ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ
«Γιατρός με το ζόρι» («Le Médecin malgré lui») του Μολιέρου
Από την Πολιτιστική Έκφραση
Διασκευή : Κώστας Γεωργουσόπουλος
Σκηνοθεσία : Βασίλης Τσιβιλίκας
Σκηνικά – Κοστούμια : Άννα Μαχαιριανάκη
Παίζουν : Βασίλης Τσιβιλίκας, Ελένη Φιλίνη, Αθηνά Μαυρομάτη, Γιώργος Σουξές, Γιώργος Λαμπάτος, Γιάννης Κατσάμπας, Μάριος Λεωνίδου, Γιώργος Γεωργίου, Θοδωρής Ρωμανίδης, Αγγελική Τσούγκου και Νικήτας Μαργετάκης

24/8 Γοργοπόταμος, 25/8 Μαρκόπουλο, 27/8 Αιδηψό και άλλες παραστάσεις σε όλη την Ελλάδα